فیسبوک، یوتیوب و توییتر اعلام کردند که ویدیوی جعلی تسلیم شدن ولادمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین در برابر روسیه را از پلتفرمهای خود حذف کردند.
حمله روسیه به اوکراین بازتاب گستردهای در شبکههای اجتماعی داشت و تصاویر و ویدیوهای بیشماری از این تهاجم در پلتفرمهای مختلف مشاهده میشود. در این بین اما، ویدیوهایی با فناوری دیپفیک یا همان جعل عمیق از این جنگ تولید و در پلتفرمهای مختلف به اشتراک گذاشته شده است.
در یکی از این ویدیوها، ولادمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین را میبینیم که پشت تریبون ریاست جمهوری ایستاده و در حالی که پیراهن سبز بر تن دارد، به زبان اوکراینی از مردم این کشور میخواهد در این جنگ چند هفتهای علیه روسیه، سلاحهای خود را به زمین بگذارند.
جعل عمیق که از ترکیب عبارتهای «یادگیری عمیق» و «جعلی» شکل گرفته، به فایلهای صوتی و ویدیویی جعلی و نادرستی اطلاق میشود که برای اهدافی همچون قانع و یا ترغیب کردن افراد به انجام دادن یا ندادن کاری مورد استفاده قرار میگیرد. مدتهاست که کارشناسان نگرانیهایی را نسبت به گسترش این ویدیوها و تاثیر آن بر انتشار اخبار و اطلاعات نادرست مطرح کردهاند.
ناتانیل گلیچر، رئیس سیاست امنیتی متا درتوییتر نوشت که این شرکت، ساعاتی پس از انتشار این ویدیوی جعلی از زلنسکی، آن را از پلتفرم خود حذف کرد. وی گفت: ما به سرعت این ویدیو را که در تضاد با سیاستهایمان در جلوگیری از انتشار فایلهای رسانهای گمراهکننده بود، حذف کردیم و به همتایان خود در سایر پلتفرمها نیز اطلاع دادیم.
آیوی چوی، سخنگوی یوتیوب نیز عنوان کرد که این ویدیو و آپلودهای مجدد آن به دلیل نقض سیاستهایمان در انتشار اطلاعات نادرست، از پلتفرم این شرکت حذف شده است.
سخنگوی توییتر نیز اعلام کرد که این شرکت در حال بررسی این موضوع است که ویدیوی مذکور چگونه در این شبکه اجتماعی به اشتراک گذاشته شده و درمواردی که مشخص شود سیاستهای این شرکت نقض شده، اقدامات اجرایی لازم صورت خواهد گرفت.
در ویدیوی دیپفیک مربوط به زلنسکی نیز نشانههای واضحی وجود دارد که میتوان به جعلی بودن آن پی برد. حتی خود زلنسکی نیز در ویدیویی که در حساب رسمیدفاعی اوکراین در توییتر منتشر کرد، اعلام کرد که او به دفاع از اوکراین ادامه میدهد و هرگز در برابر روسیه تسلیم نخواهد شد.
هانی فرید، استاد دانشگاه کالیفرنیا و محقق در زمینه فناوری دیپفیک به چند مورد از نشانههای جعلی بودن این ویدیو اشاره کرد؛ نخست آنکه این ویدیو با کیفیت و وضوح بسیار پایین ضبط شده است که در واقع، ترفندی رایج برای پنهان کردن تحریفها در ویدیوهای دیپفیک محسوب میشود چرا که مغز انسان در برابر اشکالات ویدیوهایی با کیفیت پایین، حساسیت کمتری به خرج میدهد.
مورد دوم به حرکات زلنسکی برمیگردد که در این ویدیو، او مستقیما و بدون آنکه دستهای خود را در طول این کلیپ حرکت دهد، به جلو نگاه میکند. در واقع، ساخت یک ویدیو دیپفیک که بتوان دستها و سروصورت را نیز حرکت داد، کار سختی است. مورد سوم نیز به نحوه صحبت زلنسکی مربوط میشود که به اعتقادهانی فرید، طبیعی نیست.