روزنامهها هميشه خبرسازند و اخبار مهم را به تيترهاي جنجالي تبديل مي‌كنند؛ اين بار اما گويا همين روزنامهها خودشان به تيتر مهم خبرگزاري‌ها و مطبوعات تبديل شده‌اند.
چندان هم دور از ذهن نيست؛ وقتي روند ركود اقتصادي، اخراج كارمندان و كاهش درمدها به بنگاه‌هاي مطبوعاتي برسد حتي آن‌ها هم راه گريزي از تيتر شدن ندارند.
صاحبان اين بنگاه‌هاي مطبوعاتي هر روز به خاطر كاهش چشمگير ميزان درآمد حاصل از آگهيها، كاهش ميزان گردش مالي و سقوط تعداد خوانندگان و تمايل آن‌ها به اطلاع از اخبار جديد از طريق اينترنت به صورت رايگان، خودشان را براي وقوع اتفاقات
نه چندان خوشايند بعدي آماده مي‌كنند. اين در واقع همان چيزي است كه اينترنت و وب‌سايت‌هايي كه اخبار را بدون پرداخت هزينه‌اي به روزنامه‌هاي منتشر كننده‌شان، در فضاي اينترنت منتشر مي‌كنند را به دشمناني براي روزنامه‌هاي چاپي تبديل كرده‌اند.
درست ب همين دليل هم هست كه اين موضوع به بحث اصلي مجمع سالانه انجمن مطبوعات آمريكا كه هفته گذشته در شهر سن‌ديه‌گو برگزار شد، تبديل شده بود.
روزنامه‌هاي متضرر و روزنامه‌نگاران ناراضي
موضوع انتشار اخبار در اينترنت به صورت رايگان و بدون پرداخت هزينه‌اي به روزنامهها، اين روزها به يك بحث جدي در ميان اهالي مطبوعات در كشورهاي مختلف و به خصوص در آمريكا تبديل شده است.
در ماه‌هاي اخير روند اخراج كارمندان و تعطيلي روزنامهها در اين كشور شدت گرفته است تا جايي كه در ماه مارس روزنامه
Post-Intelligencer يكي از بزرگ‌ترين روزنامه‌هاي ايالت سياتل بعد از سابقه انتشار 146 ساه، تعطيل شد. روزنامه Charlotte Observer هم مانند ديگر روزنامه‌هاي آمريكايي درگير اين شرايط شده تا آنجا كه اين روزنامه هم در ماه مارس از اخراج 15درصدي كارمندان خود خبر داد. اين روزنامه از طرفي اعلام كرد كه براي افزايش ميزان درآمد خود به همكاري با شركاي آنلاين پرداخته است تا از يك روزنامه چاپي صرف به يك بنگاه رسانه‌اي تبديل شود.
انجمن مطبوعات آمريكا هم به تازگي اعلام كرده است كه درآمد حاصل از آگهي‌هاي چاپي در روزنامهها در سال 2008 با كاهش 18درصدي مواجه شده كه اين رقم در تاريخ روزنامه‌نگاري آمريكا بي‌سابقه بوده است.
«رندي بنت» يكي از اعضاي اصلي انجمن مطبوعات آمريكا در اين مورد گفته است: «ما با مشكلات مالي جدي براي اداره روزنامهها مواجهيم كه بخش بزرگ آن به دليل ركود اقتصادي فراگير در سطح جهان است، اما تغييرات ايجاد شده در وضعيت رسانه‌ها و از طرفي توسعه روز افزون اينترنت هم در به وجود آمدن اين شرايط بي تاثير نبوده‌اند. در آمريكا هر روز بيش از 100ميليون نفر خواننده روزنامه وجود دارند كه اين آمار نه تنها شاخصي براي رونق صنعت روزنامه‌نگاري اين كشور نيست، بلكه نشانه انتقال آن‌ها به وب‌سايت‌ها و تغيير سليقه آن‌ها است».
اين در حالي است كه بعضي از روزنامه‌نگاران هم از موتورهاي جست‌وجوي اينترنتي مانند گوگل و ياهو شكات كرده‌اند، چون معتقدند كه اين موتورهاي جست‌وجو ميليون‌ها دلار درآمد از طريق خبرهاي آن‌ها به دست مي‌آورند در شرايطي كه اين درآمد متعلق به آن‌ها است.
روزنامهها و موسسات مطبوعاتي بزرگ و كوچك در آمريكا هم از كاهش چشمگير درآمد حاصل از آگهي‌هاي خود كه بقاي آنان را به خطر مي‌اندازد، اظهار نارضايتي كرده‌اند.
رييس خبرگزاري بزرگ آسوشيتدپرس(AP) كه هر روز خبرهاي آن در بيش از 1400 روزنامه آمريكايي منتشر مي‌شود، در اين مورد گفته است: «ما نمي‌توانيم اين وضعيت را بيش از اين تحمل كنيم و ببينيم كه همكاران مطبوعاتي‌مان هر روز در شرايط بدتري قرار مي‌گيرند».
«دين سينگلتون» همچنين در ادامه به انتقاد شديد رييس موسسه مطبوعاتي News Corp از غول جست‌وجوي اينترنتي گوگل كه بخش اخبار آن يكي از پرطرفدارترين وب‌سايت‌هاي خبري در اينترنت است، اشاره كرد.
«راپرت مورداخ»، رييس موسسه مطبوعاتي News Corp در اين مورد خطاب به صاحبان روزنامه‌هاي بزرگي مانند وال‌استريت ژورنال و نيويورك پست گفته است: «آيا بايد به گوگل اجازه بدهيم كه به راحتي بتواند حق كپي‌رايت ما را ضايع كند؟»
«رابرت تامسون»، دبير تحريريه روزنامه وال‌استريت، اما با ادبياتي خشن‌تر از اين شرايط صحبت ميكند: «شكي نيست كه بعضي از وب‌سايت‌هاي مشخص سعي دارند به تدريج ما را به يك عنصر سربار و اضافي يا آفتي براي تكنولوژي تبديل كنند».
اين روزنامه‌نگاران اگرچه ديدگاه‌هاي يكساني ندارند، اما همه از بحران به وجود آمده در صنعت مطبوعات كاملا ناراضي و نگران هستند.
گوگل متهم در مقام دفاع
در اين ميان اما گوگل به عنوان بزرگ‌ترين موتور جست‌وجوي آنلاين و در واقع متهم اصلي مورد نظر اغلب اهالي مطبوعات، سعي كرد تا حد ممكن دراين مجمع از خودش دفاع كند.
در همين راستا «الكساندر مك‌گيليوري»، مشاور عالي گوگل در مسائل حقوقي در پيامي‌كه در اين مجمع خوانده شد، نوشته بود: «گوگل با راهنمايي خوانندگان به وب‌سايت روزنامهها به آن‌ها كمك ميكند تا درآمد بيشتري كسب كنند. در واقع براي اخباري كه ما از وب‌سايت روزنامهها در صفحات خود فهرست كرده و هاست نمي‌كنيم با نمايش مقدار كمي از خبر، خوانندگان را براي اطلاع از بقيه اطلاعات به وب‌سايت‌هاي خود روزنامهها ارجاع مي‌دهيم. اين نشان مي‌دهد كه ما به صورت عادلانه از اخبار اين روزنامهها استفاده مي‌كنيم. ما در حقيقت سعي داريم ترافيك خود را به خوبي كنترل و به منابع خبري منتقل كنيم».
از طرفي «اريك اشميت» مديرعامل گوگل دراين باره به صاحبان روزنامهها توصيه كرده است كه بايد براي نجات از اين بحران باز هم به آگهيها تكيه كنند، اما به راه‌هاي جديد براي جلب نظر خوانندگان بينديشند. او به راه‌هايي مانند ايجاد و تاسيس وب‌سايت‌هايي با كاربردهايي مثل دانشنامه‌هاي آنلاين اشاره كرد و به آن‌ها توصيه كرد كه روي تكنولوژي‌هاي جديد براي اطلاع رساني مانند موبايل و توسعه برنامه‌هايي براي انتشار اخبار به صورت همراه و در دسترس، تمركز بيشتري داشته باشند و به اين ترتيب سليقه خوانندگان را هم بيشتر در نظر بگيرند.
اشميت در ادامه به تعريف از اولين روزنامه‌هايي كه در دهه 1990 به اينترنت پيوستند، پرداخت. به عقيده او اگرچه وب‌سايت‌هاي خبري خوانندگان بسياري را به خودشان جلب مي‌كنند، اما بزرگ‌ترين نقطه ضعف آن‌ها به جريان كند خواندن خبر در آن‌ها كه حتي از ورق زدن روزنامهها و مجلات هم كند‌‌تر است، مربوط مي‌شود.
اشميت در اين مورد در مجمع سالانه انجمن مطبوعات آمريكا گفت: «مطبوعات بايد به سمتي پيش بروند كه خواندن اخبار روي دستگاه‌هايي مانند گوشي‌هاي موبايل در نهايت مانند ورق زدن روزنامهها و مجلات لذت‌بخش و جذاب شود. در واقع به عقيده من بايد صاحبان روزنامهها براي ايجاد تصوير بهتري از تجربه خواندن اخبار به صورت آنلاين، تلاش كنند».
