از دات‌کام تا هوش مصنوعی؛ آیا حباب جدید در بازار بدهی شکل گرفته است؟
رقابت پرهزینه شرکت‌های بزرگ فناوری برای توسعه هوش مصنوعی، سیل معاملات بدهی چندصد میلیارد دلاری را رقم زده است
شرکت‌های فناوری برای تأمین مالی جاه‌طلبی‌های عظیم خود در حوزه هوش مصنوعی، با سرعتی بی‌سابقه در سال‌های اخیر به معاملات عظیم بدهی روی آورده‌اند. این شرکت‌ها از عطش تقریباً سیری‌ناپذیر سرمایه‌گذاران برای خرید اوراق بدهی بهره می‌برند تا منابع مالی طرح‌هایی را جذب کنند که بازده نهایی آن‌ها همچنان نامشخص است.
بر اساس داده‌های بلومبرگ، تنها در بازار اوراق قرضه عمومی ایالات متحده، شرکت‌های فناوری تاکنون حدود ۱۵۷ میلیارد دلار سرمایه جذب کرده‌اند؛ افزایشی نزدیک به ۷۰ درصد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته. اوراکل پیشتاز این روند بوده و تقریباً ۲۶ میلیارد دلار اوراق منتشر کرده است؛ بخش بزرگی از آن در یک عرضه بزرگ اخیر که برای اجاره مراکز داده و تجهیز آن‌ها با تراشه‌های شرکت انویدیا برای مشتریانی مانند اوپن‌ای‌آی اختصاص می‌یابد.
به گفته جاناتان اوون، مدیر پرتفوی در شرکت TwentyFour Asset Management: «این آخرین نشانه آن است که موج سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی که پیش‌تر بازارهای سهام را تحت‌تأثیر قرار داده بود، اکنون به بازار بدهی نیز سرایت کرده است.»
معاملات بدهی در مقیاس بی‌سابقه
اوراکل این هفته با فروش ۱۸ میلیارد دلار اوراق قرضه – دومین معامله بزرگ اوراق سرمایه‌گذاری ممتاز در آمریکا در سال ۲۰۲۵ – رکورد جدیدی ثبت کرد. تقاضا برای این اوراق به اوج ۸۸ میلیارد دلار رسید و در نهایت ۸۲ میلیارد دلار سفارش تثبیت شد؛ برخی از این اوراق تا ۴۰ سال سررسید دارند.
غول‌های دیگری همچون برادکام، آلفابت و اپل نیز ده‌ها میلیارد دلار بدهی منتشر کرده‌اند. در همین حال، متا (شرکت مادر فیس‌بوک) ۲۹ میلیارد دلار اعتبار خصوصی برای ساخت مرکز داده جمع‌آوری می‌کند و بانک‌ها نیز در حال تدارک یک بسته بدهی ۳۸ میلیارد دلاری برای کمک به ساخت مراکز داده شرکت Vantage Data Centers هستند که بخشی از آن‌ها به اوراکل اجاره داده خواهد شد.
عطش سرمایه‌گذاران برای اوراق ممتاز
تقاضا برای اوراق قرضه با رتبه اعتباری بالا به‌قدری شدید است که حاشیه سود (اسپرد) آن‌ها نسبت به اوراق خزانه آمریکا به نزدیک‌ترین سطح در ۲۷ سال اخیر کاهش یافته است. این به معنای آن است که سرمایه‌گذاران حاضرند با پذیرش ریسک بازپرداخت بلندمدت، صرفاً به hype و چشم‌انداز محصولات و زیرساخت‌های هوش مصنوعی تکیه کنند.
به گفته مت گانون، مدیر بازار سرمایه بدهی در Barclays: «سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده در بخش فناوری نسبت به دیگر صنایع بسیار بیشتر است. این یکی از معدود بخش‌هایی است که همچنان در حال رشد است.»
نگرانی‌ها؛ از حباب دات‌کام تا کمبود درآمد
برخی کارشناسان این وضعیت را به حباب سرمایه‌گذاری دات‌کام در اوایل دهه ۲۰۰۰ تشبیه می‌کنند و نگرانند که شور و هیجان پیرامون هوش مصنوعی بیش از حد بزرگ‌نمایی شده باشد.
مطالعه‌ای از مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) در اوت نشان داد که ۹۵ درصد از شرکت‌هایی که پروژه‌های آزمایشی هوش مصنوعی را اجرا کرده‌اند، بازگشت سرمایه نداشته‌اند. همچنین گزارشی از Bain & Co. پیش‌بینی کرده که تا سال ۲۰۳۰ درآمد شرکت‌های فعال در حوزه هوش مصنوعی حدود ۸۰۰ میلیارد دلار کمتر از سطح موردنیاز برای تأمین هزینه‌های محاسباتی جهت پاسخ به تقاضای پیش‌بینی‌شده خواهد بود.
مقیاس حیرت‌انگیز هزینه‌ها
بخش بزرگی از این هزینه‌ها مربوط به تراشه‌های هوش مصنوعی شرکت انویدیا و مصرف عظیم انرژی است. تابستان امسال، اوراکل قراردادی با اوپن‌ای‌آی برای تأمین ۴.۵ گیگاوات برق مراکز داده – معادل چهار رآکتور هسته‌ای – امضا کرد. برای تنها یکی از این مراکز داده، اوراکل قصد دارد سالانه بیش از یک میلیارد دلار صرف تولید برق با سوخت فسیلی کند.
به گفته دیمین مک‌کان، مدیر پرتفوی درآمد ثابت در Capital Group: «میزان پولی که برای ساخت توان محاسباتی صرف می‌شود، واقعاً خیره‌کننده است.»
چشم‌انداز آینده
با وجود هزینه‌های سرسام‌آور، بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که شرکت‌های فناوری همچنان ترازنامه‌های سالمی دارند و نسبت بدهی آن‌ها به درآمد در حد معقول باقی مانده است. همچنین رتبه‌های اعتباری این شرکت‌ها هنوز نشانه‌ای از تضعیف نشان نمی‌دهد.
کارشناسان معتقدند موج بعدی انتشار اوراق قرضه از سوی شرکت‌های فناوری در راه است، زیرا بسیاری از این شرکت‌های نقدینگی‌محور در سال گذشته یا اوایل امسال از ورود به بازار بدهی خودداری کرده بودند و اکنون با کاهش نرخ‌ها وارد عمل می‌شوند.
به گفته جان سیلز، مدیر بخش اوراق ممتاز در گلدمن ساکس: «در پنج تا ده سال آینده نیاز سرمایه‌ای سنگینی در شرکت‌های بزرگ فناوری وجود دارد و یکی از اصلی‌ترین ابزارها برای تأمین این نیاز، استفاده از بدهی در ترازنامه خواهد بود.»
منبع: بلومبرگ
