برخلاف باور رایج، چربیهایی که در فرآیند کاهش وزن از بین میروند نه به انرژی تبدیل میشوند، نه به عضله. پژوهشگران دانشگاه نیو ساوت ولز استرالیا تأکید دارند که بیشتر چربی از طریق بازدم به شکل دیاکسید کربن از بدن خارج میشود و بقیه به آب تبدیل میشود که از راه ادرار، عرق یا سایر ترشحات دفع میشود.
نتایج یک نظرسنجی از ۱۵۰ پزشک، متخصص تغذیه و مربی ورزشی نشان داد که تنها ۲ درصد از آنها میدانستند چربی به کجا میرود. بسیاری بهاشتباه معتقد بودند که چربی به انرژی یا عضله تبدیل میشود، در حالی که چنین چیزی با قانون بقای جرم در فیزیک و شیمی تناقض دارد.
مکانیسم واقعی دفع چربی و نقش اکسیژن در کاهش وزن
چربی در بدن به مولکولهای دیاکسید کربن و آب تجزیه میشود. برای مثال، زمانی که فردی ۱۰ پوند (حدود ۴.۵ کیلوگرم) چربی از دست میدهد، حدود ۸.۴ پوند آن از طریق ریهها به بیرون بازدم میشود و تنها ۱.۶ پوند به آب تبدیل و از طریق مایعات دفع میگردد. در واقع، تقریباً تمام وزن از دسترفته از بدن، از طریق ریهها خارج میشود.
برای کاهش وزن، تنها کالری ورودی مهم نیست؛ بلکه باید به میزان جرم واردشده و خارجشده از بدن توجه کرد. بهطور میانگین، افراد روزانه ۳.۵ کیلوگرم غذا و نوشیدنی مصرف میکنند، اما چیزی که معمولاً نادیده گرفته میشود، تنفس روزانه بیش از ۶۰۰ گرم اکسیژن است. این اکسیژن، در فرآیند سوختوساز، به همراه چربی تجزیه شده و دیاکسید کربن تولید میکند.
دادههای مربوط به دریافت مواد مغذی: اداره آمار استرالیا، نخستین نتایج نظرسنجی ملی سلامت استرالیا – غذاها و مواد مغذی.
بدن انسان حتی در زمان خواب نیز دیاکسید کربن تولید میکند. طبق برآوردها، فردی با وزن ۷۵ کیلوگرم، در هر شب حدود ۲۰۰ گرم دیاکسید کربن بازدم میکند. این یعنی یکچهارم راه کاهش وزن روزانه، بدون هیچ تلاشی در خواب انجام میشود.
فعالیت بدنی، کلید افزایش چربیسوزی
هیچ مکمل یا قرصی نمیتواند نرخ طبیعی متابولیسم بدن را بهطور معناداری افزایش دهد. اما حتی فعالیتهای ساده مانند ایستادن، لباس پوشیدن، راه رفتن، آشپزی یا نظافت خانه میتواند نرخ متابولیسم را دو تا سه برابر کند.
برای سوزاندن ۱۰۰ گرم چربی، بدن به مصرف ۲۹۰ گرم اکسیژن نیاز دارد و در ازای آن، ۲۸۰ گرم دیاکسید کربن و ۱۱۰ گرم آب تولید میکند. نوع رژیم غذایی نمیتواند این اعداد را تغییر دهد؛ چرا که این اعداد مبتنی بر واکنشهای ثابت شیمیایی در بدن هستند.
اگرچه چربی از طریق بازدم خارج میشود، اما این به معنای آن نیست که میتوان با نفس کشیدن بیشتر وزن کم کرد. تنها راه واقعی برای افزایش دفع چربی، فعال کردن عضلات از طریق تحرک فیزیکی است. با درک علمی فرآیند کاهش وزن، میتوان از باورهای نادرست فاصله گرفت و مسیرهای واقعی و پایدار برای رسیدن به وزن سالم را انتخاب کرد.