آی‌تی‌ایران: دیجی‌کالا روز گذشته گزارش عملکرد سالانه خود را منتشر کرد. طبق این گزارش که بخش قابل توجه‌ای از آن به بررسی وضعیت تجارت الکترونیک در ایران پرداخته شده است. سهم خرده فروشی آنلاین در ایران نسبت به کل خرده فروشی در کشور تنها ۴ درصد است.
دیجی‌کالا در این گزارش دلایل زیادی برای عقب‌ماندگی ایران در بحث تجارت الکترونیک و مخصوصا خرده فروشی آنلاین ذکر کرده است که از جمله آنها می‌توان به سرمایه‌گذاری اندک و موانع پیشِ روی آن، عدم حمایت مناسب از اقتصاد دیجیتال در لایه‌های قانون‌گذاری و تنظیم‌گری، اعمال محدودیت‌هایی که زیرساختی‌ترین نیاز کسب‌وکارهای آنلاین را هدف قرار می‌دهد، تحریم‌های بین‌المللی که مانع توسعه کسب‌وکارهای دیجیتال به بازار منطقه شده است، عدم حضور برندهای بزرگ بین‌المللی در کشور و بازار غیرشفافی که به دلیل محدودیت واردات برخی گروه‌های کالایی در کشور ایجاد شده، در کنار تورم و کاهش قدرت خرید مردم و … اشاره کرد.
گزارش سالانه دیجی‌کالا به بخش‌های مختلفی تقسیم شده است. در بخش نگاه کلی به آمارهای مختلفی از تعداد بازدید روزانه تا تعداد فروشندگان روی مارکت پلیس دیجی‌کالا اشاره شده است.
در گزارش دیجی‌کالا آمده که بازدید‌کننده یکتای ماهانه از این پلتفرم به ۴۱.۵ میلیون رسیده و جستجوی یکتای روزانه در آن نیز برابر ۳.۵ میلیون جستجو است. همچنین تنوع کالایی در این خرده فروشی آنلاین حالا برابر با ۹.۷ میلیون است.
طبق این گزارش ظرفیت انبارش کالای دیجی‌کالا ۷/۲ میلیون است که ظرفیت روزانه پردازش کالای آن برابر ۹۰۴ هزار پردازش اعلام شده.
این گزارش نشان می‌دهد که تعداد فروشندگان دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۱ با بیش از ۲۳/۶ درصد رشد به بیش از ۳۰۸ هزار فروشنده رسیده است.
براساس این گزارش، در سال ۱۴۰۱متوسط فروش هر فروشنده فعال در دیجی‌کالا ۳۶۰ میلیون تومان برآورد شده و بالاترین فروش یک فروشنده در سال گذشته نیز ۲۴۴ میلیارد تومان بوده است. براساس داده‌های این گزارش، ۲۵/۶۶ درصد ارزش خالص کالای فروخته شده دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۱ به فروشندگان بازارگاه اختصاص داشته است.
همچنین این گزارش از گسترده شدن تنوع کالایی دیجی‌کالا در سال گذشته خبر می‌دهد. براین اساس، تنوع کالایی دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۱ با رشد ۲۹ درصدی به ۹/۷ میلیون نوع کالا رسیده است.
دیجی‌کالا همچنین مدعی است که در سال گذشته برای ارایه سرویس بهتر به مشتریانش، خدمات جدیدی نیز به چرخه فعالیت‌های خود اضافه کرده است؛ از جمله اینکه امکان ارسال فوری که ویژه کاربران دیجی‌پلاس بود، برای همه کاربران در تهران امکان‌پذیر شد. بر اساس اعلام دیجی‌کالا، کالاهایی که ارسال فوری دارند، اگر قبل از ساعت ۱۸سفارش داده شوند، در همان روز و اگر سفارش آنها بعد از این ساعت ثبت شود، در اولین بازه ارسال روز بعد به مشتری تحویل داده می‌شوند.
همچنین دیجی‌کالا در این گزارش اعلام کرده است که این شرکت در چند سال گذشته برای سهولت بیشتر آن دسته از مشتریانش که نمی‌توانند برای تحویل سفارش در خانه منتظر بمانند، یا از قبل برای زمان مشخصی برنامه‌ریزی کنند و همچنین کاهش هزینه‌های ارسال، پروژه پودو (PUDO-Pick Up & Drop Off) را راه‌اندازی کرده است. در واقع پودو امکان تحویل حضوری را برای مشتریان ایجاد می‌کند و مشتریان می‌توانند با حضور در مراکز تحویل کالا، یا مراجعه به گنجه‌های مستقر در مجتمع‌های مسکونی و تجاری نزدیک به محل زندگی‌شان شخصا سفارش خود را تحویل بگیرند.
طبق این گزارش، در سال ۱۴۰۱ تعداد مراکز تحویل حضوری دیجی‌کالا در سراسر کشور توسعه داشت و با افزایش تعداد گنجه‌ها، مشتریان دیجی‌کالا بیش از ۴۸ هزار سفارش را در زمان موردنظر خود دریافت کردند. در حالی که بسیاری از کاربران از تاخیر در ارسال سفارش خود از طریق دیجی‌کالا در شبکه‌های اجتماعی گله‌مند هستند، اما دیجی‌کالا در گزارش سالانه خود اعلام کرده که ۹۳/۹ درصد از سفارش‌ها در کل کشور به موقع به مشتریان تحویل داده شده است. طبق ادعای دیجی‌کالا تنها ۲/۱ درصد از سفارش‌ها با تاخیری در همان روز و ۴ درصد با تاخیر یک روز یا بیشتر به مشتریان رسیده‌اند.
عقب ماندن از همسایگان در تجارت الکترونیکی
دیجی‌کالا به سنت گزارش‌های سالانه خود وضعیت تجارت الکترونیکی در ایران و جهان را نیز مورد بررسی قرار داده است. طبق این گزارش، تجارت الکترونیک در ایران رشد قابل‌توجهی داشته است؛ اگرچه در آغاز این روند، نسبت به کشورهای منطقه پیشگام بوده‌ایم، اما امروز نسبت به آنها عقب‌تر هستیم. در حالی سهم خرده‌فروشی آنلاین نسبت به کل خرده‌فروشی در ایران، ۴ درصد است که این سهم در ترکیه به۲۰ درصد رسیده.
به باور دیجی‌کالا حجم سرمایه‌گذاری اندک و موانع پیشِ‌روی آن، عدم حمایت مناسب از اقتصاد دیجیتال در لایه‌های قانون‌گذاری و تنظیم‌گری، اعمال محدودیت‌هایی که زیرساختی‌ترین نیاز کسب‌وکارهای آنلاین را هدف قرار می‌دهند، تحریم‌های بین‌المللی که مانع توسعه کسب‌وکارهای دیجیتال به بازار منطقه شده‌اند، عدم حضور برندهای بزرگ بین‌المللی در کشور و بازار غیرشفافی که به دلیل محدودیت واردات برخی گروه‌های کالایی در کشور ایجاد شده، در کنار تورم و کاهش قدرت خرید مردم، از مهم‌ترین دلایل این عقب‌ماندگی هستند.
از چهار درصد سهمی که خرده‌فروشی آنلاین از کل‌بازار خرده‌فروشی ایران دارد، ۲ درصد سهم فروشگاه‌های اینترنتی و ۲ درصد سهم خرده‌فروشی‌هایی است که بر بستر شبکه‌های اجتماعی فعالیت میکنند. طبق این آمار که بر اساس داده‌های بانک مرکزی و حجم معاملات شاپرکی بدست آمده‌اند، سهم این سایت فروش اینترنتی ۵۰ درصد از سهم فروشگاه‌های اینترنتی است و ۵۰ درصد مابقی متعلق به ۱۰۴ هزار فروشگاه آنلاین دیگر در کشور است.
در بخشی از این گزارش به روش‌های پرداخت هزینه سفارش محصول هم اشاره شده است. در این بخش اعلام شده است که ۶۶/۸ درصد پرداخت‌ها به‌صورت الکترونیکی، ۲۴/۵ درصد پرداخت در محل، ۴/۷ درصد پرداخت اعتباری، ۳/۶ درصد پرداخت کیف پول و کمتر از نیم درصد، هزینه کالای سفارشی خود را با توسط کارت هدیه پرداخت میکنند.
کنکاش در مورد مزایایی خرید اینترنتی برای مردم
در این گزارش، به آمار بدست آمده از پژوهشی با عنوان «مزیت خرید اینترنت برای شما چیست؟» اشاره شده است. این آمار نشان می‌دهند که بیش از ۶۵ درصد مردم برای راحتی بیشتر، ۵۸ درصد برای صرفه‌جویی در زمان، ۴۷ درصد برای قیمت‌های پایین باصرفه اقتصادی و ۴۷ درصد نیز به دلیل تنوعی که در کالاها وجود دارد، دست به خرید اینترنتی می‌زنند. جالب است آنکه بر اساس این گزارش، ۳۱ درصد از کل مردم کشور اصلا خرید اینترنتی انجام نمی‌دهند و دلیل اغلب افراد این است که باید جنسی را که می‌خرند، حتما از نزدیک ببینند و به فروشگاه‌های اینترنتی اعتمادی ندارند.
35 درصد اعلام کرده‌اند که خرید اینترنتی را بلد نیستند و حدود ۲۷ درصد نیز گفته‌اند که دسترسی به اینترنت ندارند.
علاوه بر این‌ها، نتایج پیمایش ملی این فروشگاه اینترنتی نشان می‌دهد که تمایل مردم به خرید اینترنتی انواع کالاها یکسان نیست. پوشاک در ابتدای فهرست کالاهایی است که پاسخگویان گفته‌اند مایل به خرید آن از فروشگاه‌های اینترنتی هستند. محصولات سلامت و زیبایی، کتاب و لوازم‌التحریر، وسایل خانگی و آشپزخانه، موبایل و لوازم الکترونیک، وسایل ورزشی و سفر، کالاهای سوپرمارکتی، اسباب‌بازی و وسایل کودک، ابزار و تجهیزات صنعتی و محصولات بومی و محلی در رده‌های بعدی این فهرست قرار دارند.
جالب آنکه بر اساس این پژوهش، زنان نسبت به مردان به خرید اینترنتی کالاهای سوپرمارکتی، پوشاک، کتاب و لوازم‌التحریر، اسباب‌بازی و وسایل کودک، محصولات سلامت و زیبایی، وسایل خانگی و آشپزخانه تمایل بیشتری دارند. با این حال، مردان بیشتر از زنان مایل‌اند موبایل و لوازم الکترونیک، ابزار و تجهیزات صنعتی، و وسایل ورزشی و سفر را از طریق اینترنت بخرند.
نکته حائز اهمیت دیگر در این گزارش مربوط به این است که چه کسی خریدهای اینترنتی خانه را انجام می‌دهد. بیش از ۳۶ درصد پاسخگویان به این سوال گفته‌اند، فرزندان‌شان خریدهای اینترنتی را انجام می‌دهند؛ این مقدار ۳ برابر کسانی است که گفته‌اند پدر یا مادر در خانواده خریدهای اینترنتی را انجام می‌دهند.
روزهای دوم و سوم خرداد، دهم دی، اول و دوم بهمن و همچنین اول، پنجم، ششم، هفتم و سیزدهم اسفند ماه سال ۱۴۰۱ به‌عنوان پرفروش‌ترین روزها در این پلتفرم به ثبت رسیده است. گران‌ترین سفارش دیجی‌کالا در سال گذشته نیز مربوط به سبد خریدی با سقف ۴۹۲ میلیون تومان بوده است.
صدرنشین خریداران کالاهای دیجیتال
این گزارش همچنین نشان می‌دهد که گران‌ترین کالاها توسط مردم کدام استان خریداری شده‌اند. در گروه کالاهای دیجیتال، کاربرانی از همدان، کردستان و لرستان، کالاهایی با میانگین قیمتی بالاتری خریداری کرده‌اند. در گروه مد و پوشاک، مردم تهران، البرز و قزوین، گران‌پوش‌تر بوده‌اند.
در گروه زیبایی‌وسلامت، خراسان شمالی، بوشهر و خراسان جنوبی، برای خرید کالا پول بیشتری پرداخت کرده‌اند. در گروه لوازم خانگی، یزد، کرمان و گلستان، کالاهایشان گران‌تر بوده است.
در گروه لوازم‌خانگی برقی، مشتریان اردبیل، تهران و البرز، کالاهایشان میانگین قیمتی بالاتری داشته است.
در گروه‌های کالایی لوازم‌خانگی، زیبایی‌وسلامت، مد و پوشاک، میانگین قیمت کالاهای خریداری شده در کل کشور از اختلاف زیادی برخوردار نیستند. اما در دو گروه کالاهای دیجیتال و لوازم خانگی برقی، اختلاف میانگین قیمت کالا بین استان‌هایی که گران‌تر خریده‌اند، نسبت به استان‌هایی که ارزان‌تر خریده‌اند، حدود دو برابر بوده است.
۶۱ درصد مردم از فروشگاه‌های اینترنتی خرید میکنند
بخشی دیگری از این گزارش، مربوط به میزان اعتماد مردم به خرید اینترنتی است. از میان ۶۸/۳ درصد کسانی که خرید اینترنت انجام می‌دهند، ۶۱/۲ درصد فروشگاه اینترنتی را گزینه نخست خود برای خرید اینترنتی معرفی کرده‌اند، ۳۷ درصد شبکه‌های اجتماعی و ۲ درصد نیز گزینه سایر را انتخاب کرده‌اند.
