کارگروه اقتصاد دیجیتال در آیین‌نامه‌ای به فعالیت فریلنسرها یا به قول دولتی‌ها آزادکارها رسمیت بخشیده و سعی کرده شرایط همکاری آنها با ارکان دولتی را نیز فراهم کند. از نکات جالب این آیین‌نامه این است که در آن وزارت ارتباطات مکلف به ارائه اینترنت طبقاتی به فریلنسرها شده است. ایجاد پایگاه برای اعتبارسنجی فریلنسرها، بیمه فریلنسرها و ارئه تسهیلات از دیگر ویژگی‌های حمایتی این آیین‌نامه است.
وزیران عضو کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال آیین‌نامه حمایت از آزادکاران (فری‌لنسر) فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال کشور را تصویب و این تصویب‌نامه اول آذر به تایید ریاست جمهوری رسیده است.
این آیین‌نامه ۱۰ ماده دارد. در ماده دوم آن سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور موظف شده با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهوری و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و به منظور ایجاد بستر حمایتی و ارتقای مهارت‌های فعالان حوزه آزادکاری در سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه نسبت به ایجاد پایگاه ثبت اطلاعات آزادکاران اقدام کرده و مجری اعتبارسنجی افراد پایگاه طبق دستورالعمل موضوع تبصره ۱ این ماده است.
در تبصره یک ماده ۲ این آیین‌نامه آمده است که به منظور رعایت منصفانه بودن و شفافیت قراردادهای کاری و حقوق طرفین، دستورالعمل نظارت بر پایگاه و سکوهای نرم‌افزاری و اعتبارسنجی افراد عضو پایگاه با رعایت قوانین توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و با همکاری سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور، وزارتخانه‌های تعاون، کار و رفاه احتماعی، اطلاعات، فرهنگ و ارشاد، معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهوری تدوین و توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ابلاغ می‌شود.
این ماده تبصره دو هم دارد. در این تبصره آمده که کلیه سکوهای نرم‌افزاری ارائه خدمات آزادکاری می‌توانند از خدمات اعتبارسنجی و حمایتی پایگاه برخوردار شده و در چهارچوب دستورالعمل فوق تبادل داده و اطلاعات کنند.
ماده سه نیز دستگاه‌های اجرایی را مکلف کرده که برای دریافت خدمات مشاوره یا حرفه‌ای در سطح معاملات کوچک و متوسط می‌توانند با رعایت ماده ۲۴ آیین‌نامه خرید خدمات مشاوره موضوع تصویب‌نامه سال ۱۳۸۸ و اصلاحات بعدی آن از توانمندی افراد اعتبارسنجی شده در پایگاه استفاده و نسبت به عقد قرارداد و برون‌سپاری فعالیت‌های تخصصی اقدام کنند.
در تبصره این ماده آمده که انعقاد قرارداد دستگاه‌های اجرایی با افراد حقیقی اعتبارسنجی شده در پایگاه بلامانع بوده و به عنوان تامین‌کننده خدمات کارشناسی در سامانه تدارکات الکترونیکی دولت پذیرفته می‌شوند.
تسهیلات برای سکوهای فریلنسری
بانک مرکزی در ماده ششم این آیین نامه مکلف شده با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهوری و سازمان توسعه تجارت ایران، مقررات مربوط به مبادلات مالی و ارزی اشخاص اعتبارسنجی شده در پایگاه را با اولویت کشورهای منطقه و همسایه ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه با رعایت قوانین تدوین و ابلاغ کند. در این ماده مشخص نشده که فریلنسرهایی که اعتبارسنجی نشده‌اند چگونه باید در این زمینه فعالیت خود را انجام دهند.
در ماده ۵ مشخص شده که آزادکاران عضو پایگاه می‌توانند علاوه بر ضمانت‌های موضوع ماده ۴ آیین‌نامه تضمین معاملات دولتی موضوع تضویب‌نامه شماره ۱۲۳۴۰۲/ت ۵۰۶۵۹ه در تاریخ آذر سال ۱۳۹۴ و اصلاحات بعدی آن، سفته (ترجیحا الکترونیکی) را نیز ارائه کنند.
این آیین‌نامه ارائه تسهیلاتی را هم برای فریلنسرها در نظر گرفته است. در ماده ششم آیین‌نامه صندوق نوآوری و شکوفایی با همکاری بانک‌های عامل مجاز شده، سازوکاری برای اعطای تسهیلات به سکوهای آزادکاری که مشمول دریافت تسهیلات از صندوق یادشده هستند، برای حمایت از اشخاص اعتبارسنجی شده در پایگاه، طراحی و اجرا کنند. این ماده به باور برخی بحث‌برانگیز است؛ چرا که به‌جای ارائه تسهیلات به فریلنسرها، تسهیلات به خود سکوهای فریلنسری در کشور تعلق می‌گیرد.
در نظر گرفتن بیمه برای فریلنسرها شاید از نکات شبهه برانگیز این آیین‌نامه باشد؛ چرا که به باوری برخی زمینه دریافت مالیات از فرینلسرها را فراهم می‌کند. در ماده هفتم آمده که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی نسبت به تدوین دستورالعمل بیمه تامین اجتماعی آزادکاران و اجرای آن از طریق سازمان تامین اجتماعی اقدام کند.
اینترنت با سطح دسترسی مناسب
در آیین‌نامه حمایت از فرینلسرها وزارت ارتباطات مکلف به ارائه اینترنت طبقاتی به فریلنسرها شده است. طبق ماده هشتم این آیین‌نامه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف است زیرساخت‌های دسترسی به اینترنت پرسرعت و پایدار با سطح دسترسی مناسب افراد اعتبارسنجی شده در پایگاه را فراهم کند.
اما در ماده ۹ این آیین‌نامه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با همکاری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهوری و وزارتخانه‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات و علوم، تحقیقات و فناوری، با استفاده از ظرفیت سکوهای آزادکاری و به منظور ارائه خدمات مشاوره امور قراردادی، بازاریابی، حقوقی و بیمه‌ای با رعایت قوانین نسبت به ایجاد میز خدمت آزادکاری در پارک‌های علم و فناوری کشور، مراکز نوآوری یا سایر مکان‌های مرتبط ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه اقدام کنند.
ایجاده دوره آموزشی برای فریلنسرها از دیگر موارد مورد اشاره در این آیین‌نامه است. طبق ماده ۱۰، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف است با همکاری وزارتخانه‌های تعاون، کار و رفاه اجتماعی و فرهنگ و ارشاد و معاونت علمی، ناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهوری نسبت به طراحی دوره‌های مهارتی کوتاه مدت تخصصی مورد نیاز فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط با اقتصاد رقومی یا همان دیجیتال و فعالان این حوزه اقدام کند.
در این ماده گفته شده که دوره‌های طراحی شده با استفاده از ظرفیت‌های سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور، دانشگاه جامع علمی و کاربردی و مراکز آموزش تخصصی بخش غیردولتی اجرایی خواهد شد.
تبصره این ماده می‌گوید که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با همکاری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهوری موظف است ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه برنامه‌ای برای تربیت مربی دوره‌های مهارتی مذکور و مشاور کسب‌وکار در حوزه اقتصاد دیجیتال تدوین و آن را از طریق مراجعه ذی‌صلاح و واجد شرایط از جمله پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات اجرا کند.
