تکنولوژیهایی برای تضمین سلامت جامعه
دستگاههای پوشیدنی چطور سبک زندگی مدرن را شکل میدهند؟
همه میدانیم که امروزه چطور فناوری در زندگی روزمره ما رخنه کرده و رفتارهای ما را تحت تاثیر خود قرار داده است. به تازگی نشریه اکونومیست در یادداشتی به سراغ «برایان جانسون»، کارآفرین حوزه فناوری در کالیفرنیا رفته تا به این سوال پاسخ دهد که فناوری چگونه بر سبک زندگی ما اثر گذاشته است. این کارآفرین فناوری در گفتگو با اکونومیست گفت: «پزشک متخصص، مچ پا، زانو، باسن، شانهها و آرنجهای من را سونوگرافی و اندازهگیری و سن تاندونها و رباطهای من را ارزیابی کرده است. این فرآیند تنها بخشی از یک پروژه است که در آن پزشک قصد دارد تمام ۷۰ اندام بدنم را با جزئیات کامل اندازهگیری کند تا ببیند سبک زندگی سالم من تا چه اندازه باعث جوانی میشود». جانسون ادعا میکند که بیش از ۳۰۰ آزمایش مختلف را برای این منظور انجام داده است. همچنین برای بررسی رژیم غذایی و تاثیر آن بر آسیب به شریانهای خونی، تعدادی آزمایش انجام داد تا دریابد که بدن او چگونه به ۱۵۰ نوع غذا واکنش نشان میدهد. جانسون استدلال اینطور میکند که «ذهن آگاه من هرگز تصمیم نمیگیرد که چه بخورم و تنها وعده غذایی اصلی هر روز من جوانه ماش است که با خواب منظم، ورزش و مدیتیشن همراه میشود». بر اساس برخی معیارها، جانسون اذعان دارد که هشت ماه زندگی به این شکل، بدن او را پنج سال جوانتر کرده است. به هر حال، او در حال پیشروی در مرزهایی است که مجله Wired در سال ۲۰۰۷ آن را جنبش «خود کمّی» نامیده است؛ جنبشی که با جمعآوری و تجزیه و تحلیل دقیق دادهها در مورد بدن و سبک زندگی، مردم را به سمت سلامتی سوق میدهد.
در اندازهگیریهای سیستماتیک، ویژگیهای فیزیکی افراد و سوابق رفتار آنها به دست آمد. در گذشته، بیشتر دادهها برای کنترل و سازماندهی جمعیتها متمرکز بود. اما آنچه در مورد کمیسازی کنونی قابلتوجه است، تبیین فردگرایی درونگرایانه در فناوری مچبندهای هوشمند، ساعتها، حلقهها و وصلهها است که در مجموع «پوشیدنیها» نامیده میشوند. به عنوان مثال، پیش از عرضه ساعت هوشمند اپل، ردیابهای تناسب اندام Fitbit به مدت شش سال در بازار به فروش میرسیدند و این شرکت بیش از ۵۰۰ پوشیدنی مرتبط با سلامتی در بازار عرضه کرده بود. به گفته شرکت تحقیقاتی CCS Insight، میزان فروش ساعتهای هوشمند و ردیابهای تناسب اندام در سال ۲۰۲۱، به بیش از ۲۹ میلیارد دلار در جهان رسیده است. جالب است بدانید که این مبلغ بیش از نیمی از هزینهای است که برای کالاهای ورزشی خرج شده است. همچنین در سال ۲۰۲۱ تخمین زده شد که از هر چهار آمریکایی یک نفر صاحب ساعت هوشمند یا ردیاب تناسب اندام است. این نرخ در کشورهای پیشرو اروپایی مانند بریتانیا و فنلاند نیز مشابه است. در سال ۲۰۱۹ اپل بیشتر از کل صنعت ساعت سوئیس، ساعت فروخت و اکنون انتظار میرود فروش ساعتهای اپل به حدود ۴۰۰ میلیون دستگاه در سال (به نسبت همه برندها) تا سال ۲۰۲۶ در جهان برسد.
روشن است که بین جوامع و کشورهای غربی که سیاستهای مراقبتی جدی از بیماران دارند و کشورهای کمتر پیشرفته، فاصله وجود دارد. بازار دستگاههای پوشیدنی و فناوریهای نیز این شکاف را عمیقتر کرده است. از یک طرف، آنها اصول بهداشتی و پزشکی در زندگی پررنگتر میکنند – به طوری که مردم برای اولین بار مراقب مواردی مانند ضربان قلب شبانه خود هستند- از سوی دیگر، در حال ایجاد تعادل مسئولیت بین درمان پزشکی ارائه شده توسط پزشکان و اقداماتی هستند که بیماران برای بهبود سلامت خود انجام میدهند. بدیهی است که همهگیری کووید-۱۹ به این روند سرعت بخشیده است. امروزه دستگاههای پوشیدنی دیجیتال وارد زندگی افراد بیشتری شده و نقشهای جدیدی را ایفا میکنند. از طرفی با بسته شدن سالنهای ورزشی، ورزش به فضای باز تغییر مسیر داده است و بسیاری از مردم برای اولین بار دستگاههای هوشمند را میخرند تا میزان راه رفتن، دویدن و رکاب زدن خود را پیگیری کنند. «رانجیت اتوال» از شرکت تحقیقاتی گارتنر میگوید: «قبل از شیوع کووید، اغلب مردم دستگاههای پوشیدنی دیجیتال را بدون هیچ دلیل خاصی میخریدند و بعد از مدت کوتاهی استفاده، آن را در کشو میگذاشتند. اما همهگیری این وضعیت را تغییر داد، زیرا بسیاری از مردم به دلایل درمانی و سلامتی مجبور بودند در خانه تحت نظر باشند. همچنین پزشکان در آمریکا و اروپا بررسی شرایط بیماران مسن بیشتری را با ساعتهای هوشمندی آغاز کردند که بستگان برای آنها خریده بودند تا سلامت آنها را ردیابی کنند و این ساعتها در صورت بروز هرگونه مشکل، پیام هشدار برای آنها ارسال کنند». همه این تحولات، نشان میدهند که در واقع اکثر مردم به استفاده از فناوری برای نظارت و مدیریت زندگی خود عادت کردهاند. بنابراین امروزه دیگر دستیارهای هوشمند مجازی تنها در اختیار یک اقلیت طرفدار تکنولوژی نیستند و از تمام گروههای سنی، طرفدارانی بسیاری را به خود جذب کرده است.
گردآوری بیش از ۱۲۰ مطالعه توسط محققان دانمارکی در مورد ردیابهای فعالیت شخصی – که شامل افراد سالم و افرادی با شرایط مختلف سلامتی بود- نشان از آن دارد که پوشیدن این دستگاهها باعث تحرک بیشتر افراد میشود. گرچه پیشرفتها مانند ۱۲۰۰ قدم در روز یا ۴۹ دقیقه ورزش در هفته بسیار آهسته هستند، اما فعالیت بدنی آنقدر مهم است که حتی تغییراتی هر چند کوچک هم میتوانند اهمیت زیادی داشته باشند. نتایج بررسیهای انجام شده روی تعدادی از مردم که به مدت ۴ تا ۱۰ سال تحت نظر بودند، نشان میدهد که افزایش ۱۰۰۰ گام اضافی در روز، مرگومیر را بین ۶ تا ۳۶ درصد کاهش میدهد. چنین نتایجی برخی از شرکتهای بیمه سلامت آمریکایی را متقاعد کرده است که ردیابهای تناسب اندام و ساعتهای هوشمند را به مشتریان خود هدیه دهند. پزشکان در آمریکا و اروپا حالا به تدریج این ایده را درک میکنند که ابزارهای پوشیدنی میتوانند به آنها در مراقبت بهتر از بیمارانشان کمک کنند. به عنوان مثال، پزشکان به جای اینکه از بیماران بپرسند بهتر میخوابند یا نه، میتوانند به سادگی نموداری را وضعیت خواب آنها را که توسط یک دستگاه پوشیدنی ثبت شده، بررسی کنند. چندین گروه بیمارستانی در آمریکا که از میلیونها بیمار مراقبت میکنند، در حال راهاندازی سیستمهایی هستند که پوشیدنیها را به بخشی مهم از مراقبتهای بالینی تبدیل میکنند. تحلیلگران انتظار دارند که در پنج سال آینده، بازار دستگاههای پوشیدنی دیجیتال به دو دسته تقسیم شود؛ دستگاههای درجه پزشکی تأییدشده توسط قانونگذاران برای افراد مبتلا به بیماریهای مزمن که نیاز به ردیابی با دقت بیشتری دارند و دستگاههایی با ویژگیهای کمتر پیچیده برای افراد سالم. همچنین انتظار میرود تولیدکنندگان پیشرو، دستگاههای ویژهای را برای گروههایی مانند کودکان و سالمندان ارائه دهند.
از سوی دیگر، برنامههای مبتنی بر هوش مصنوعی که بر اساس جریان دادههای بدست آمده از دستگاههای پوشیدنی روی مچ دست افراد ساخته شدهاند، توصیههای اختصاصی و شخصی را در مورد اینکه ناهار چه بخوریم یا چه زمانی برای پیادهروی برویم، ارائه میکنند. اپلیکیشنهای تعاملی- که توسط شواهد بالینی پشتیبانی میشوند- درست مانند داروها، به عنوان درمان برای انواع بیماریها تجویز میشوند و برخی از آنها حتی بهتر از درمانهای مرسوم هم کار میکنند. ابزارهای پوشیدنی همچنین با نشان دادن اینکه مردم چگونه یک بیماری یا یک درمان را در زندگی روزمره خود تجربه میکنند، نظارت بر بیماری و آزمایشات بالینی داروهای جدید را متحول میکنند. آنها برای اولین بار امکان اندازهگیری دما یا اندازهگیری نبض گروهی از افراد را به جای یک فرد ممکن میکنند. با این حال، مشکلات زیادی وجود دارد که باید در آینده برطرف شوند؛ مهمترین آنها نگرانی در مورد حریم خصوصی و اعمال تبعیض بر اساس دادههای سلامتی از ابزارهای پوشیدنی است. دادههای محصولات سلامتی دیجیتالی همچنان از نظر کیفیت متغیر هستند. اگرچه به مرور تشخیص خوب از بد آسانتر میشود، اما امروزه کمتر کسی شک دارد که مزایای استفاده از ابزارهای پوشیدنی بسیار زیاد خواهد بود.