شوک افزایش ناگهانی قیمت اینترنت در ایران

درحالی که اخیرا وزیر ارتباطات از اصلاح تدریجی تعرفه‌ها خبر داده بود و بر تغییر قیمت سرویس‌های اینترنتی بدون فشار آمدن به مردم تاکید کرده بود، کاربران از افزایش قابل‌توجه و بدون اطلاع قبلی قیمت ترافیک اینترنت ثابت برخی شرکتها خبر می‌دهند. گفته می‌شود قیمت بسته‌های اینترنتی چند شرکت تا دو برابر افزایش داشته و احتمالا به زودی این سناریو برای قیمت اینترنت همراه نیز تکرار خواهد شد. البته فعلا شرکت مخابرات هرگونه افزایشی را تکذیب کرده و گفته است هنوز قیمتها بر اساس قیمت مصوب سال ۹۶ محاسبه می‌شود و چند و چون افزایش قیمتها را در روزهای آتی اعلام می‌کند.

افزایش قیمت قطعی است. اما چقدر؟

زمزمه‌های اصلاح تعرفه‌ها و افزایش قیمت اینترنت از اواسط سال گذشته آغاز شده بود؛ این تصمیم پس از آن گرفته شد که سرویس‌ٔهندگان اینترنت در پاسخ به چرایی افت کیفیت اینترنت، بر تامین نشدن هزینه‌های خود با تعرفه‌های فعلی تاکید کردند. آنها بارها خواستار اصلاح تعرفه‌ها برای خرید تجهیزات جدید و بهبود شرایط نگهداری سیستم‌های خود شدند؛ اما به دلیل ممنوعیت افزایش تعرفه‌ها در سال گذشته توسط مجلس، قرار شد اصلاح تعرفه‌ها به سال آتی موکول شود.

در نخستین روزهای سال ۱۴۰۱، وزیر ارتباطات در یکی از مصاحبه‌های خود تاکید کرد، هدف ما این است که به نقطه مطلوبی برسیم و طوری تعرفه را اصلاح کنیم که به مردم فشار نیاید. می‌دانیم مردم درگیر انواع و اقسام تورم‌ها هستند و باید کمک‌شان کنیم. وی افزود: البته باید به این نکته نیز تاکید کنم که اگر به همین منوال پیش برویم، کیفیت شبکه‌ای را که الان داریم، در سال جدید نخواهیم داشت. باید در این بخش سرمایه‌گذاری شود و ما نیازمند تغییر مدل‌های اقتصادی این حوزه هستیم.

کاربران: اینترنت گران شده

با وجود آنکه هنوز هیچ اعلام رسمی از سوی سازمان تنظیم مقررات مبنی بر چند و چون افزایش قیمت سرویس‌های اینترنتی در سال جدید انجام نشده است، برخی کاربران در شبکه‌های اجتماعی از افزایش چشمگیر و تا دوبرابری قیمت اینترنت ثابت خبر می‌دهند. اظهارات کاربران در شبکه‌های اجتماعی مختلف نشان می‌دهد که گویا این افزایش قیمت محدود به دو سرویس‌دهنده اینترنت شاتل و شرکت مخابرات است و افزایش مذکور فعلا فقط در قیمت بسته‌های ترافیک اعمال شده و قیمت سرویس‌ها هنوز تغییر زیادی نکرده است. البته برخی کاربران شاتل اعلام کرده‌اند که اگرچه قیمت سرویسهای اینترنتی شاتل تغییر چندانی نداشته، اما حجم ترافیک بین‌الملل قابل استفاده این بسته‌ها کاهش داشته و از تنوع بسته‌ها کاسته شده است. گفته می‌شود عنوان برخی بسته‌ها از نقره‌ای به طلایی تغییر کرده (با حفظ پارامترهایی مانند سرعت و حجم)؛ درحالی که بهبودی در کیفیت و سرعت این بسته‌ها حس نمی‌شود.

مخابرات: چند سال است که هیچ افزایشی در تعرفه‌ی اینترنت نداشته‌ایم

با این وجود و پس از اوج‌گیری گلایه‌های کاربران و نگرانیها از افزایش قیمت اینترنت ثابت، شرکت مخابرات اعلام کرد که هنوز هیچ افزایش تعرفه‌ای انجام نداده‌اند. محمدرضا بیدخام، مدیرکل ارتباطات و امور بین الملل شرکت مخابرات در پاسخ به اخبار منتشر شده مبنی بر افزایش دو برابری قیمت بسته‌های اینترنت توسط شرکت مخابرات، اظهار داشت: با توجه به افزایش شدید قیمت تمام شده سرویس‌های ارتباطی هنوز تعرفه جدیدی به شرکت مخابرات ایران ابلاغ نشده است و این شرکت هیچ گونه افزایشی دراین خصوص نداشته و هزینه اینترنت را همچنان بر اساس تعرفه‌های ابلاغی گذشته محاسبه می‌کند. بیدخام تصریح کرد اکنون تعرفه‌های اینترنت شرکت مخابرات ایران بر اساس تعرفه‌های ابلاغی سازمان تنظیم مقررات در سال ۱۳۹۶ است و هیچ گونه افزایشی در سال‌های اخیر صورت نگرفته است.

وی افزود: شرکت مخابرات ایران با هدف حفظ حقوق مشتریان، تفکیک ترافیک داخلی و بین المللی و رعایت مصرف منصفانه، تعرفه‌های خود را در حوزه دسترسی ارتباطات ثابت و در راستای اجرای مصوبه ۲۶۶ سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در جهت بهبود کیفیت خدمات عرضه می‌کند.

بیدخام با بیان اینکه شرکت مخابرات ایران، اینترنت پرسرعت ثابت را با زیرساخت سیم مسی و فیبرنوری به صورت ADSL ،VDSL و FTTH در اختیار مشترکان این شرکت قرار می‌دهد، افزود: تعرفه‌های اینترنت مخابرات در سایت شرکت مخابرات ایران بر اساس مصوبات ابلاغی قابل مشاهده است.

وی افزود: سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، یک نهاد قانونی است که تمامی تعرفه‌های اپراتورها از جمله شرکت مخابرات ایران را رصد می‌کند و موارد مغایر با قوانین تعیین شده را اعلام می‌کند و چنانچه بخواهد تعرفه‌های جدیدی با توجه به افزایش تورم و ضرورت توسعه شبکه برای ارایه خدمات بهتر به شرکت مخابرات ایران ابلاغ کند، بعد از طی فرایندهای قانونی اقدام خواهد کرد و طبیعتا، شرکت مخابرات ایران هم مجری قوانین خواهد بود.

آیا افزایش قیمت اینترنت همراه سنگین‌تر خواهد بود؟

یکی از نکاتی که می‌تواند موجب نگرانی بیشتر کاربران باشد، احتمال افزایش قابل‌توجه در قیمت اینترنت همراه است. مدیران ارتباطی کشور سال گذشته بارها بر ارزان بودن بیش از حد قیمت اینترنت موبایل در کشور تاکید کردند و همین امر را باعث گرایش یافتن کاربران به استفاده از اینترنت موبایل به جای اینترنت ثابت در منازل و محل کار دانستند.

گفته می‌شود کیفیت پایین سرویس‌های اینترنت ثابت و ارزان بودن قیمت اینترنت موبایل، موجب شده تعادل نسبت مصرف اینترنت ثابت و موبایل برهم بخورد و ۷۰ درصد بار مصرف اینترنت کاربران بر شبکه همراه است و تنها ۳۰ درصد آن از طریق اینترنت ثابت تامین می‌شود. این درحالی است که در اکثر کشورها این نسبت برعکس است و بخش عمده سرویس‌دهی اینترنتی از طریق سرویسهای پهن‌باند ثابت انجام می‌شود.

با جمع‌بندی اظهارات سال گذشته مدیران ارتباطی کشور می‌توان نتیجه گرفت که احتمالا افزایش قیمت بسته‌های اینرنت همراه اپراتورها، بسیار چشمگیر خواهند بود. اما هنوز برای هرگونه اظهارنظر زود است و باید منتظر اعلام اخبار جدید از منابع رسمی از جمله رگولاتوری باشیم.