تامین ارز واردات با تهاتر؛ تهدیدی جدید برای بازار موبایل

بر اساس اعلام انجمن واردکنندگان موبایل، قرار است وزارت صمت با اجرای طرحی، تخصیص ارز نیمایی به واردات برخی برندها و مدل‌های گوشی موبایل که قیمتی بیش از ۳۰۰ دلار دارند را متوقف کند و از این پس ارز واردات این محصولات، از طریق تهاتر ارز صادرات خشکبار و داروهای گیاهی تامین شود. تمامی مدل‌های آیفون و سری‌های N و S و Z سامسونگ مشمول این طرح خواهند شد و گفته می‌شود احتمالا با آغاز اجرای این رویه، قیمت این گوشی‌ها بین ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش پیدا کند.

مدتهاست که آمارهای گمرک نشان می‌دهد گوشی موبایل در صدر کالاهای وارداتی به کشور قرار دارد و همین امر حساسیت‌های زیادی را نسبت به ارزبری این کالاها، خصوصا در مدلهایی که بیش از ۶۰۰ دلار قیمت دارند برانگیخته است. بسیاری از منتقدان معتقدند، نباید منابع ارزی را برای خرید گوشی‌هایی که قیمت دلاری بالایی دارند و نیاز درصد کمی از افراد جامعه را تامین می‌کنند مصرف کرد. در همین راستا، همواره زمزمه‌هایی از اعمال انواع و اقسام محدودیت و سختگیری برای واردات این مدلها و برندهای خاص مطرح بوده است. یکی از شاخص‌ترین محدودیت‌ها تا این زمان، افزایش عوارض گمرکی واردات این مدلها نسبت به دیگر گوشی‌ها بوده است. اما حالا به نظر می‌رسد قرار است سختگیری‌های بیشتر، با اعمال محدودیت در زمینه تامین ارز واردات این مدلها و برندهای خاصی که اصطلاحا لوکس تلقی می‌شوند اعمال شود.

پس از جلساتی که در هفته‌های اخیر برگزار شد، سرانجام امروز انجمن واردکندگان موبایل اعلام کرد که طبق مصوبه کارگروه هماهنگی سیاست‌های ارزی و تجاری، قرار است تامین ارز واردات واردات موبایلهای بالای سیصد دلار، از طریق تهاتر ارز صادرات خشکبار، صورت گیرد. هنوز زمان مشخصی برای آغاز این طرح اعلام نشده اما به گفته انجمن، قرار است تمامی مدلهای آیفون و انواع مدلهای سری‌های N و S و Z سامسونگ مشمول این طرح شوند.  بدین ترتیب برای مدل‌های یاد شده ارز نیمایی تخصیص داده نخواهد شد و این مدل‌ها از این پس با قیمت ارز آزاد (که اختلاف قیمتی حدود ۱۰ تا ۱۵ درصدی با ارز نیمایی دارد) وارد کشور خواهند شد.

سهم گوشی های اعلام شده از واردات موبایل

آمارهای انجمن واردکنندگان موبایل نشان می‌دهد که طی ۱۲ ماه گذشته، تعداد گوشی‌های وارد شده به کشور که قیمتی بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ دلار دارند، یک میلیون و ۵۸۶ هزار دستگاه و تعداد گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار هم یک میلیون ۱۶۴ هزار دستگاه بوده است. رضا عالیان، دبیر انجمن واردکنندگان موبایل در پاسخ به این سوال که مدلها و برندهای اعلامی طی این طرح چه میزان از واردات گوشی موبایل را به خود اختصاص می‌داده‌اند به آی‌تی‌ایران می‌گوید:  این مدل‌های اعلامی تقریبا حدود یک میلیون ۳۰۰ هزار دستگاه رh شامل می‌شوند.

وی در ادامه با تشریح تاثیر اجرای این مصوبه بر بازار موبایل کشور می‌گوید: به نظر می‌رسد تاثیر اصلی این مصوبه، از سال آینده شروع شود؛ زیرا درحال حاضر و با تخصیص ارزهایی که پیشتر صورت گرفته، تعداد قابل توجهی گوشی از انواع مدلها و برندها وارد کشور شده و برای تامین کالای بازار شب عید مشکلی نخواهیم داشت. عالیان می‌افزاید: با اینحال و با اتمام این پارتهای محصولی و ثبت سفارش‌های جدید، شاهد مقداری افزایش در قیمتها خواهیم بود.

آیا ارز صادرات خشکبار، برای واردات موبایل کافی است؟

از هفته‌های پیش، زمزمه‌هایی از احتمال اجرای این طرح به گوش می‌رسید و انجمن نیز بر مخالفت خود با اجرای این طرح اعلام و بر اثرات سو این تصمیم بر نظم بازار و تامین موجودی کالایی این دسته گوشی‌ها تاکید کرد. درمورد اینکه آیا میزان ارز حاصل از صادرات خشکبار و گیاهان دارویی که برای این طرح درنظر گرفته شده، کفاف واردات موبایل‌های طیف اعلام شده را خواهد دارد یا نه تردیدهایی وجود دارد. با اینحال عالیان در پاسح به این سوال می‌گوید:  عدد دقیق ارز حاصل از صادرات دسته کالایی مذکور دقیقا اعلام نشده اما مدیران وزارت صمت معتقدند مقدار آن برای این کار کافی خواهد بود.

دبیر انجمن واردکنندگان موبایل تصریح می‌کند: دو سال پیش نیز طی یک توافق نامه قرار بود طرح مشابهی اجرا شود و ارز حاصل از صادرات خشکبار برای واردات موبایل استفاده شود؛ اما از آنجا که توافق باید شرکت به شرکت انجام می‌شد و نرخ‌های متفاوتی در نظر گرفته شده بود، خروجی چندان موفقیت آمیزی حاصل نشد. اما حالا به نظر می‌رسد قرار است دولت خود متولی اجرای این طرح شود و با میان داری دو طرف، هماهنگی لازم برای این کار را انجام دهد.

چندی پیش نیز اعلام شد که قرار است از ابتدای سال ۱۴۰۱، ارز ۴۲۰ تومانی مبنای محاسبه عوارض گمرکی گوشی موبایل حذف شود و از این پس تعرفه‌های گمرکی با نرخ دلار آزاد محاسبه شود. در همان زمان فعالان بازار پیش بینی می‌کردند که با این اقدام، مبلغ قابل توجهی به قیمت گوشی‌های موبایل اضافه خواهد ش و این امر برای گوشی‌های پرچمدار و مدلهای مختلف آیفون محسوس‌تر خواهد بود. به طوری که احتمالا چیزی حدود ۸ تا ۱۰ میلیون تومان به قیمت هر آیفون جدید اضافه می‌شود. حال به نظر می‌رسد با این طرح جدید نیز، شوک جدیدی به بازار موبایل در سال بعد وارد شود و مشخص نیست این تغییرات شرایط را تا چه حد برای مصرفکنندگان ناخوشایند کند.