آیا باز کردن اکانت در پرداخت‌یارها، باعث تشکیل پرونده مالیاتی می‌شود؟
«درگاه‌های پرداخت اینترنتی» که احتمالا از وجود آنها بی‌اطلاعید!
در روزهای اخیر کاربران زیادی در توییتر اظهار کرده‌اند که در سامانه مالیاتی چندین درگاه پرداخت و یا پوز به نام آنان ثبت شده است. این درحالی است که برخی از آنها مدعی‌اند هیچ گاه درخواستی برای دریافت بسیاری از این درگاه‌های اینترنتی ارایه نکرده‌اند و صرفا مخاطب یکی دیگر از سرویس‌های یک پرداخت یار بوده اند.
شروع جریان مطلع شدن کاربران از وجود این درگاه‌های اینترنتی ناخواسته، پیامک‌هایی بود که از سوی سازمان مالیاتی برای کاربران ارسال شد. در این پیامک‌ها از کاربران خواسته شده که حداکثر تا پایان دی ماه با مراجعه به سایت سازمان امور مالیاتی، نسبت به ایجاد تناظر بین پذیرنده‌های بانکی و پرونده مالیاتی خود اقدام کنند.
برخی کاربران در گفتگو با آی‌تی‌ایران اظهار کرده‌اند که پس از مراجعه به اکانت‌های مذکور در سامانه مالیاتی کشور، ضمن روبه‌رو شدن با انبوهی از درگاه‌های اینترنتی و دستگاه‌های پوزی که پیش از این از وجود آنها بی‌اطلاع بودند، با پرونده مالیاتی خود روبه‌رو شده‌اند که جزییات کاملی از مالیات‌هایی که بر انواع تراکنش‌های مالی اعم از معاملات ملکی، حقوق‌های دریافتی و… در آن لحاظ شده است. این درحالی است که آنها اطلاعی از وجود این پرونده مالیاتی نداشتند.
پرداختیاران: شاپرک اطلاعات پدیرندگان را به سازمان مالیاتی داده است
در این میان بسیاری از کاربران با این سوال مواجه شدند که این پرونده‌های مالیاتی چطور تشکیل شده است. برخی پرداختیاران در واکنش به گلایه‌های کاربران از این موضوع اعلام کرده‌اند که آنها هیچ اطلاعاتی در اختیار سازمان مالیاتی قرار نداده و احتمالا شاپرک به عنوان نهادی که مدیریت شبکه پرداخت کشور را بر عهده دارد، اطلاعات هویتی پذیرنده‌ها را برای تشکیل پرونده مالیاتی ارایه کرده است. روز گذشته زرین پال به عنوان یکی ار شرکتهای فعال در حوزه پرداخت، صریحا در اکانت توییتر خود اعلام کرد که «هیچگونه اطلاعاتی از پذیرنده‌ها در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار نداده است و این موضوع از سمت شاپرک اتفاق افتاده است.»
یکی دیگر از گلایه‌هایی که برخی کاربران مطرح کرده‌اند این است که تنها نزد یک پرداخت‌یار حساب باز کرده‌اند اما با استعلام از سایت سازمان امور مالیاتی متوجه شده‌اند چندین (گاهی تا ۱۲ درگاه) به نام آنها ثبت شده است. میلاد جهاندار، مدیرعامل «باهمتا» که یکی دیگر از شرکتهای فعال در زمینه پرداخت الکترونیکی کشور است در اینباره به آی‌تی‌ایران می‌گوید: احتمالا علت ایجاد چندین و چند درگاه به نام افراد، طرح «سوییچینگ درگاه» است که از سوی شرکت شاپرک طراحی و ارایه شده است.
چرا چند درگاه؟
جهاندار در تشریح اینکه این سرویس چیست چگونه باعث ایجاد چندین درگاه به نام یک فرد می‌شود می‌گوید: هدف از اراپه سرویس سوییچینگ درگاه آن است که به جای آنکه پرداختیاران فقط با یک PSP (شرکت اراپه دهنده خدمات پرداخت) در ارتباط باشد، ارتباطات مشابهی با PSPهای دیگر برقرار کنند و در مواقعی که مثلا PSP شماره یک نمی‌تواند پاسخ دهد، PSP شماره ۲ درخواست پرداخت‌یار را پردازش و انجام دهد و به این ترتیب آپتایم خدمات اراپه شده بالا برود.
مدرعامل «باهمتا» با تاکید بر اینکه این سوییچینگ درگاه ذاتا طرح بسیار خوبی است و وجود آن برای ارایه خدمات باکیفیت‌تر ضروری است می‌گوید: آنچه در این میان ایجاد مشکل کرده است، مدلی است که شاپرک برای اجرای این طرح در نظر گرفته است. وی می‌افزاید: با مدل فعلی شاپرک، پرداختیاران برای آنکه بتوانند همزمان با چندین PSP ارتباط داشته باشند، باید با اطلاعات پذیرندگان خود، ترمینال‌های مشابهی در PSPهای دیگر ایجاد کنند. در نتیجه به جای ثبت یک ترمینال به نام یک پذیرنده مشخص که از یک سروییس پرداخت یاران استفاده می‌کند، چندین ترمینال نزد PSPهای مختلف در سامانه مالیاتی نشان داده می‌شود.
جهاندار تاکید می‌کند که هنوز برای اظهار نظر کلی درباره اتفاقی که رخ داده زود است و برای آنکه بتوان پاسخ کاملی داد باید اطلاعات بیشتری بررسی شود. با قطعا بخشی از مشکل ایجاد شده و ایجاد چندین درگاه با نام افراد، همین طرح سوییچینگ درگاه است. وی تصریح می‌کند که فعالان این حوزه بارها انتفاد خود را از مدلی که شاپرک برای این کار در پیش گرفته اعلام کرده‌اند ولی توجهی نشده است.
در تماس‌هایی که خبرنگار آی‌تی‌ایران با شماری از مدیران شاپرک داشت، هنوز موفق به کسب اطلاعات بیشتر و نظر این شرکت در مورد اتفاقات اخیر نشده است. اما به محض دریافت اطلاعات بیشتر، این مطلب به‌روزرسانی خواهد شد.
درگاه‌های اینترنتی، مشمولان مالیاتی جدید
طرح دریافت مالیات از تراکنش‌های پذیرندگان درگاه‌های اینترنتی و دستگاه پوز، چند ماهی است که مطرح شده و در این مدت انتقادات زیادی نیز به آن وارد شده است. به موجب این طرح، پذیرندگان جدید ملزم شده‌اند پیش از ثبت نام برای دریافت درگاه اینترنتی، در سامانه مالیاتی کشور ثبت نام کرده و تشکیل پرونده دهند. همچنین مقرر شده بود تا تشکیل پرونده مالیات پذیرندگانی که از پیش دارای درگاه فعال بوده اند، به صورت اتوماتیک و بر روی کد ملی مالک درگاه ثبت شود.
بخش زیادی از درگاه‌های اینترنتی فعال در سایت‌های کشور، متعلق به کسب و کارهای اینترنتی کوچک و متوسطی است که تلاش داشته‌اند در شرایط اقتصادی بغرنج این سالها، برای خود کسب و کاری راه بیندازند. بسیاری از فعالان استارتاپی، نسبت به تعجیل در پیش گرفته شده برای دریافت مالیات از این گروه ابراز نارضایتی کرده اند. آنها معتقدند چنین طرح‌هایی جز روانه کردن تراکنش‌ها به روش‌های دیگری مانند کارت به کارت و تضعیف شرکتهای فعال در حوزه درداخت اینترنتی کشور، نتیجه‌ای در پی نخواهد داشت و نتایج مدنظر سیاستگذاران را برآورده نخواهد کرد.
کارشناسان فینتک معتقدند چنانچه قرار است طرح جامعی برای دریافت مالیات از فعالان بخش‌های مختلف در پیش گرفته شود، باید محاسبه مالیات را به لایه‌های ابتدایی‌تر و مثلا بر روی حساب بانکی افراد منتقل کند، نه صرفا تراکنش هایی که از طریق درگاه انجام شده است. با این کار هم دریافت مالیات عادلانه‌تر خواهد شد و هم شرکتهایی که در زمینه ارایه خدمات پرداخت فعال هستند آسیب نمی‌بینند. زیرا در حال حاضر بخش زیادی از کسب و کارها تراکنش‌های خود را به روش کارت به کارت منتقل می‌کنند و اقبال کسب و کارها به دریافت خدمات پرداخت تا حد زیادی کاهش می‌یابد. از سوی دیگر، روش کارت به کارت، روش استانداردی برای انجام تراکنش‌های کسب و کارها به حساب نمی‌آید و ریسک کلاهبرداری و تخلف در آن بسیار زیاد است.
