همه ساله در چنین روزهایی، گلایه‌ها و شکایت‌های برخی کاربران از کُند شدن گوشیهای هوشمندشان در فضای وب به چشم می‌خورد. زمانی که تقریبا چند هفته‌ای از عرضه نسخه‌های جدید آی او اس و اندروید می‌گذرد و برخی دارندگان گوشیهای هوشمند ادعا می‌کنند که با دریافت این به‌رورسانی‌ها، عملکرد دستگاهشان کُند شده است.
اما سوال اینجاست که آیا مطابق با ادعای کاربران، تولیدکنندگان گوشیهای هوشمند عمدا باعث کُند شدن عملکرد گوشی‌ها می‌شوند تا افراد را به خرید مدلهای جدید ترغیب کنند؟ در ادامه قصد داریم تا به طور دقیق‌تری این سوال را مورد بررسی قرار دهیم.
تقریبا در ماه‌های مه و ژوئن، شرکتهای فناوری، آپدیت‌هایی جدید را برای پلتفرم خود عرضه می‌کنند. اغلب خبرهای پیرامون این آپدیتها نیز به عرضه قابلیتهای جدید برای اپلیکیشن‌ها همانند فیس‌تایم، بهبود عملکرد دستیارهای صوتی و یا تغییرات در طراحی خلاصه می‌شود.
اما مسئله اینجاست که این ویژگی‌های جدید برای سخت‌افزارها و گوشیهای جدیدی که اخیرا معرفی می‌شوند، بهینه شده‌اند و با این تراشه‌های جدید است که می‌تواند به طور کامل از این قابلیت‌ها بهره برد.
اینجاست که شرکتها باید در عرضه به‌روزرسانی‌های جدید، دو موضوع را در نظر بگیرند؛ نخست آنکه، این آپدیتها باید از سخت‌افزارها و چیپ‌های جدید پشتیبانی کنند و مورد دوم، پشتیبانی و سازگاری با سخت‌افزارهای فعلی و قدیمی که از این قابلیت‌ها پشیبانی نمی‌کنند. این یعنی، سیستم عامل طوری کدنویسی شود که عملکرد آن به تراشه‌ها و قابلیتهای جدید وابسته نباشد و بتواند حتی با آپدیت شدن هم خللی در کارایی آن مشاهده نشود.
این مسئله یا بهتر بگوییم چالش، برای سیستم عامل‌های دسکتاپ نیز وجود دارد به طوری که اخیرا مایکروسافت، سیستم‌های قدیمی را از لیست دستگاههای سازگار با ویندوز ۱۱ حذف کرد.
زمانی که گوشی هوشمند شما قادر به پشتیبانی از ویژگی‌های جدید نباشد، این چنین به نظر می‌رسد که به‌روزرسانی جدید منجر به کُند شدن عملکرد دستگاه شده است. برای درک بهتر این موضوع، می‌بایست ابتدا برخی از مکانیزم‌های طراحی تراشه را زیر ذره‌بین برد.
تولیدکنندگان گوشیهای هوشمند می‌بایست به‌روزرسانی‌های سیستم عامل را متناسب با جدیدترین نسخه از سخت‌افزارهای خود توسعه دهند تا از این طریق، خریداران دستگاههای جدید بتوانند از آخرین ویژگیها بهره‌مند شوند. اما آنها باید این واقعیت را نیز در نظر بگیرند که سخت‌افزارهای قدیمی از ظرفیت یکسان و مشابهی برخوردار نیستند.
این یعنی با نصب به‌روررسانی جدید، دستگاههای قدیمی‌تر، حتی برای کارهای که سال‌ها درست انجام می‌دادند، به مشکل می‌خورند و کُندتر عمل خواهند کرد. در واقع، نسخه جدید سیستم عامل با هدف کُند کردن دستگاههای قدیمی کاربران طراحی نمی‌شوند، اما از آنجایی که برای دستگاههای جدید به‌روز طراحی می‌شوند، در دستگاههای قدیمی افت عملکرد را شاهد خواهیم بود.
حال سوال اینجاست که اگر نسخه‌های جدید سیستم عامل منجر به کُند شدن عملکرد دستگاه می‌شوند، چرا کاربران آن را نصب می‌کنند؟ در پاسخ باید گفت به این دلیل که افراد دوست ندارند که همچنان با قابلیتهای قدیمی کار کنند. اگرچه اپل اعلام کرد که کاربران می‌توانند همچنان از نسخه‌های قدیمی روی گوشیهای خود استفاده کنند اما کاربران همواره اعلام کرده‌اند که نوعی فشار برای نصب نسخه‌های جدید را روی خود احساس می‌کنند.
حقیقت این است که سازندگان دستگاه‌ها به دنبال درآمدزایی هستند و این امر از طریق فروش بیشتر دستگاه جدید محقق خواهد شد. اگرچه این انتظار در میان کاربران وجود دارد که تولیدکنندگان خود را به حفظ و پشتیبانی از محصولات قدیمی متعهد بدانند، اما در عین حال می‌بایست به‌روزرسانی‌هایی را برای جدیدترین سخت‌افزارهای خود آماده کنند.
از طرفی دیگر، شرکتهای فناوری آموزش‌‌های کافی و اطلاع‌رسانی دقیقی را در خصوص نحوه تغییر تنظیمات برای استفاده بهینه از ظرفیت‌‌های گوشی و همچنین نحوه مدیریت بهتر گوشی برای جلوگیری از کُند شدن گوشی ارائه نمی‌دهند.
نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که اگر یک به‌روزرسانی به گونه‌ای طراحی شود که عمدا سرعت گوشی را کاهش دهد، اثبات آن بسیار دشوار خواهد بود.
کدهای سیستم به اصطلاح «منبع بسته» هستند و متخصصان نمی‌توانند به آن دسترسی داشته باشند. بهترین کاری که می‌توان برای پی بردن به کُند شدن سرعت عملکرد گوشی انجام داد، اندازه‌گیری سرعت عملکرد گوشی در اجرای فرآیندهای مختلف در چند بازه زمانی است.
اما اگر چنین فرضی درست باشد، آیا این اتفاق ناشی از به‌روزرسانی سیستم است که توسط سخت‌افزار قدیمی‌دستگاه پشتیبانی نمی‌شود یا رفتاری مخرب از سوی شرکتهای فناوری است. آیا می‌توان با کدها را طوری نوشت که دستگاه را وادار کند تا برای چند لحظه یا حتی ثانیه، به خواب رود و آن عملکرد مورد انتظار را ارائه ندهد؟ رسیدن به پاسخ این سوال‌‌ها دشوار است اما بعید به نظر می‌رسد که شرکتی بخواهد عمدا عملکرد گوشیهای خود را کُند کند.
شواهد حاکی از آن است که شرکتها چنین رویه‌ای را برای کُند کردن عملکرد دستگاههای قدیمی‌در پیش نمی‌گیرند، بلکه در عرضه آپدیت‌‌های جدید، توجه خود را بیش از همه، متوجه گوشیهای جدید می‌کنند و کمتر به فکر مدلهای قدیمی هستند تا از این طریق، کاربران را به انتخاب محصولات جدید خود ترغیب کنند.
بنابراین، اگر می‌دانید که با دریافت و نصب یک به‌روزرسانی، عملکرد دستگاهتان کُند می‌شود، بهتر است پیام‌‌های آپدیت را نادیده بگیرید و با همان نسخه فعلی خود کار کنید. اگرچه شاید نتوان برخی آپدیتها را نادیده گرفت، اما در اغلب موارد، این آپدیتها به منظور ارتقای امنیت دستگاه هستند و تغییرات عمده‌ا را در ویژگیها و قابلیتهای دستگاه به وجود نمی‌آورند. از این رو، زمانی که یک گوشی به همان نسخه از سیستم عامل اولیه خود کار کند، به احتمال زیاد، بدون مشکل به کار خود ادامه خواهد داد.
