انفجار سرمایه‌گذاری استارت‌آپی در ژاپن

حداقل آمارها ثابت‌کننده این موضوع هستند که ژاپنی‌ها در فضای استارت‌آپی چندان سرحال و با انگیزه نبوده‌اند. میزان سرمایه‌گذاری شرکت‌های سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر در ژاپن در سال ۲۰۱۶ بالغ بر ۹۶۰ میلیون دلار بوده است که این میزان در مقایسه با ۴۸ میلیارد سرمایه‌گذاری این شرکت‌ها در آمریکا بسیار پایین بوده است. با این حال همه ژاپنی‌ها را می‌شناسیم، مردمانی سختکوش که به سرعت می‌توانند عقب‌افتادگی‌هایشان را جبران کنند. از جنگ جهانی دوم گرفته که در آن ژاپنی‌ها این کشور را از کشور شکست‌خورده جنگ‌زده به یک قدرت برتر جهانی تبدیل کردند تا همین امروز. بر اساس آمارها تنها در ۶ ماه اول سال ۲۰۱۶ استارت‌آپ‌های ژاپنی ۸۹۷ میلیون دلار سرمایه‌گذاری جذب کرده‌اند که در مقایسه با سال ۲۰۱۵ حدود ۲۱ درصد رشد نشان می‌دهد.

از سوی دیگر ارزش معاملات سرمایه‌گذاری استارت‌آپی نیز طی چند سال اخیر در ژاپن رو به افزایش بوده است. متوسط ارزش معاملات در استارت‌آپ‌های ژاپن در سال ۲۰۱۴ بالغ بر ۵۴۰ میلیون دلار بوده که یک سال بعد یعنی در سال ۲۰۱۵ به ۱۳/ ۱ میلیارد دلار رسیده و این رشد دوبرابری را نشان می‌دهد.  یکی از دلایل اصلی این موضوع پول نقد قابل توجهی است که حالا در اختیار شرکت‌های قدرتمند ژاپنی قرار دارد. بر اساس اعلام Techasia این شرکت‌ها هم اکنون ۲ تریلیون دلار پول نقد در اختیار دارند، شرکت تویوتا به تنهایی ۱۰میلیارد دلار پول نقد دارد. حالا شرکت‌ها بخشی از این پول نقد را در صندوق‌های سرمایه‌گذاری ژاپنی قرار داده‌اند به‌عنوان مثال صندوق  Mirai Creation Investment توسط تویوتا، SMBC و Sparx (یک شرکت مدیریت دارایی و اموال) ایجاد شده و اخیرا در استارت‌آپ UIEvolution سرمایه‌گذاری کرده که یک شرکت رایانش ابری است.  در فصل دوم سال ۲۰۱۵ شرکت‌های ژاپنی بیش از ۸۰ درصد معاملات سرمایه‌گذاری جسورانه در ژاپن را انجام داده بودند در حالی که این آمار در آمریکا که مهد استارت‌آپ‌هاست تنها ۲۴ درصد است.

همین موضوع حضور شرکتی‌ها در فضای سرمایه‌گذاری جسورانه باعث شده که ژاپن به خصوص روی سرمایه‌گذاری جسورانه شرکتیCoporate VC حالا یکی از کشورهای سرآمد باشد. بسیاری از استارت‌آپ‌های ژاپنی در حوزه‌های هوش مصنوعی و اینترنت اشیا حالا به لطف سرمایه‌گذاری CVC شرکت‌هایی چون تویوتا، هلدینگ نامورا، میتسوی گروپ و NTT Docomo صاحب سرمایه قابل توجهی شده‌اند. اما سرمایه‌گذاری و رشد حوزه استارت‌آپی بدون فراهم کردن فضای کار نیروی انسانی متخصص امکان‌پذیر نیست؛ این را ژاپنی‌های معتقد به بوروکراسی‌های سخت و پیچیده هم فهمیده‌اند به همین جهت آسان‌سازی ایجاد اقامت و کار و راه‌اندازی استارت‌آپ یکی از برنامه‌های اصلی دولت و شهرداری (به خصوص در توکیو) است. شهرداری توکیو این امکان را فراهم کرده که از طریق یک ویزای ویژه اقامت موقت کارآفرینانی که قصد راه‌اندازی استارت‌آپ دارند تمدید شود تا آنها بتوانند مدارک مورد نیاز را فراهم کنند.

اعطای برخی یارانه‌ها و ایجاد مناطقی که مشوق‌های مالیاتی در آن به کارآفرینان داده می‌شود، ایجاد مراکز درمانی و آموزشی برای کارآفرینان و خانواده‌هایشان از دیگر طرح‌های دولت ژاپن برای جذاب کردن فضای کار به‌خصوص برای حضور کارآفرینان خارجی در این کشور است. ژاپن به هر حال هنوز راحت‌ترین کشور برای راه‌اندازی استارت‌آپ نیست و همچنان ریسک سرمایه‌گذاری در آن هم بالاتر از دیگر کشورها به‌خصوص آمریکاست اما این کشور به سرعت در حال جبران عقب‌ماندگی و ایجاد اکوسیستم استارت‌آپی قدرتمند است.