در یک ماه اخیر و بعد از اجرای برجام، خبرهای گوناگونی در مورد ابراز تمایل خطوط هوایی بین‌المللی برای از سرگیری پروازهای مستقیم خود با تهران منتشر شده است. همین هفته پیش هم اولین هواپیمای فرانسوی (ایرفرانس) در فرودگاه بین‌المللی امام خمینی تهران به زمین نشست. در همین راستا شرکت‌های هوایی لوفت‌هانزا، اتریش ایرلاین و بریتیش ایرویز نیز برای تبادل مسافر با تهران اعلام آمادگی کرده‌اند. اما این خبرها علاوه بر سازمان هواپیمایی کشور و مسافران، به نفع شرکت پست ایران نیز تمام خواهد شد. چراکه حالا این شرکت می‌تواند برای ارسال یا دریافت مرسولات خارجی با سرعت بیشتر فعالیت کند و امکانات قابل توجهی در اختیار متقاضیان خود بگذارد.
پوست‌اندازی پست
شرکت پست ایران در چند سال اخیر روزهای متلاطم زیادی را پشت سر گذاشته است. روزهایی که تا مرز ورشکستگی پیش رفت و خبرهای مختلفی درخصوص زیان‌ده بودن آن نیز منتشر شد. حالا اما مدیران این شرکت اعلام می‌کنند که با طرح‌های توسعه‌ای، پست از سال گذشته، از مسیر زیان‌دهی خود خارج شده و در حال پوست‌اندازی است. همچنین به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای و اجرای برجام نیز برای این شرکت موقعیت‌های جدید به وجود آورده است. حسین مهری، مدیرعامل شرکت پست‌ایران، در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» اعلام می‌کند که شرکت پست عضو اتحادیه جهانی پست است و برای دریافت و ارسال مرسولات محدودیت‌هایی ندارد اما برخی محدودیت‌های مالی که به دنبال تحریم‌های بین‌المللی وضع شده بود مانع از تراکنش راحت بین این شرکت با دیگر اعضای اتحادیه جهانی پست می‌شد. وی درخصوص فرصت‌های برجام برای این شرکت می‌گوید: «ما عضو اتحادیه جهانی پست و با 192کشور عضو در ارتباط هستیم. اما قبل از نهایی شدن برجام مشکل مراودات پولی داشتیم. امیدواریم با اجرای برجام تراکنش‌های مالی ما روان‌تر شود تا هم بتوانیم بدهی‌های خود را به برخی کشورها پرداخت کنیم و هم طلب‌هایمان را از این کشورها دریافت کنیم. در واقع روان شدن شرایط مالی باعث جلب اطمینان طرف‌های مقابل ما می‌شود و همچنین میزان مراودات نیز افزایش پیدا خواهد کرد.» به گفته وی در زمان تحریم و به دلیل محدود شدن فعالیت شرکت‌های هواپیمایی در ایران، شرکت پست تنها با هواپیمایی لوفت‌هانزا برای حمل محصولات قرارداد داشته اما حالا و با اجرای برجام این شرکت آماده همکاری با هواپیمایی امارات است و قرارداد شرکت پست با گروه هواپیمایی ترکیش‌ایر نیز در حال نهایی شدن است.
مهری همچنین همکاری پست به‌صورت بین‌المللی را به دو راه مشارکت با سازمان‌های هواپیمایی بین‌المللی و شرکت‌های خصوصی بین‌الملی تقسیم می‌کند و می‌افزاید: «علاوه بر همکاری با واحدهای هوایی ما با نمایندگان شرکت‌های خصوصی پست خارجی نیز در تعامل هستیم؛ برای مثال یکی از این شرکت‌های بین‌المللی که با آن همکاری طولانی داریم DHL آلمان است. توافقاتی با این شرکت داریم به این شکل که مرسولاتی را به نمایندگی از DHL در واحدهای منتخبمان قبول می‌کنیم. یعنی در برخی مناطق کشور که دفتر نمایندگی این پست وجود ندارد یا شبکه توزیع آنها در دسترس نیست ما مسوولیت ارسال مرسولات را قبول می‌کنیم. نوع دیگر از فعالیت ما با شرکت‌های خارجی پستی اجاره فضا است. برای مثال ما به پست TNT هلند فضایی اجاره داده‌ایم تا بتوانند کار ارسال مرسولاتشان را انجام دهند.» مهری در ادامه تاکید می‌کند که هرچند سهام شرکتTNT هلند چندی پیش به یک شرکت آمریکایی واگذار شد اما نماینده این شرکت در ایران با تغییراتی در ساختار خود همچنان فعال است.
خطوط هوایی، رقیب شرکت‌های خصوصی بین‌المللی
بسیاری از کارشناسان پستی معتقدند برداشته شدن تحریم‌ها و تعامل پست با خطوط هواپیمایی بین‌المللی می‌تواند شرایطی را فراهم کند تا شرکت پست ایران به رقیب اصلی نمایندگان شرکت‌های خصوصی بین‌المللی حاضر در کشور تبدیل شود. چرا که با افزایش تعداد خطوط بین‌المللی در ایران حالا پست با سرعت، کیفیت و اطمینان بیشتری می‌تواند مرسولات کاربران خود را دریافت و به نقاط مختلف کشور یا دنیا ارسال کند. مدیر عامل شرکت پست نیز با بیان اینکه افزایش حضور شرکت‌های هوایی بین‌المللی در ایران شرایطی را فراهم می‌کند که شرکت پست دیگر برای ارسال یک مرسوله راه طولانی را انتخاب نکند، می‌گوید: «تا قبل از ورود خط‌های هوایی بین‌المللی در ایران مردم شرکت‌های پستی خصوصی را به این دلیل انتخاب می‌کردند که سرعت ارسال مرسولاتشان بیشتر از شرکت پست ایران بود اما حالا به نظر می‌رسد با ابزار تمایل خطوط هوایی از کشورهایی مانند فرانسه، آلمان، انگلیس و… شرکت پست فرصتی پیدا کرده تا مرسولات کاربران خود را بدون دور زدن و پیمودن مسیرهای طولانی از یک مسیر واحد و با سرعت بیشتری به دست مشتریانش برساند.» مهری اعلام می‌کند در سال 92 پست تنها برای ارسال مرسولات خود با یک شرکت هواپیمایی قرارداد داشته اما حالا پست با 5 شرکت هواپیمایی قرارداد دارد که این میزان نیز در حال توسعه است. براساس اظهارات مدیرعامل پست در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های پستی ملی کشورهایی مانند کره جنوبی، یونان، اتریش، آلمان و نروژ نیز برای همکاری با شرکت پست ایران ابراز تمایل کرده‌اند که پیش‌نویس‌های این همکاری از طرف پست ایران تهیه شده و برای انجام رسمی قرار‌دادها این شرکت منتظر سپری شدن مراحل دیپلماتیک است.
رفع تحریم و فرصت برای شرکت‌های پستی
اما شرایط بعد از رفع تحریم‌ها چه تاثیری روی فعالیت شرکت‌های خصوصی بین‌المللی در ایران می‌گذارد؟ شرکت حمل و نقل DHL یکی از شرکت‌های قدیمی است که رابطه‌ای نزدیک به 30 سال با ایران دارد و یکی از همکاران بین‌المللی اصلی شرکت پست ایران محسوب می‌شود. عبدالله مهروز، مدیر بخش فروش نمایندگی DHL در ایران، درخصوص نحوه فعالیتش با پست ایران بعد از برجام بسیار خوش‌بین است و اعلام می‌کند رفع تحریم‌ها می‌تواند به افزایش مراودات این شرکت با ایران و سرعت ارسال مرسوله‌های آن به نقاط مختلف کمک کند. او در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: «DHL در زمینه‌های مختلف هوایی، دریایی و زمینی خدمات‌رسانی می‌کند اما در ایران تنها سرویس هوایی آن فعال است. همکاری DHL با پست محدود به مکان‌هایی می‌شود که ما شعبه‌هایی در برخی مناطق نداریم. در این زمینه شرکت پست مرسولات ما را به گیرنده‌هایمان می‌رساند یا بسته‌ها را از آنها تحویل گرفته و به ما می‌دهد.» او با اعلام اینکه این شرکت تنها بسته‌های مدارک و اسناد را دریافت می‌کند معتقد است سرعت و اطمینان در ارسال بسته‌ها عامل محبوبیت این شرکت است. همچنین او افزایش فعالیت خطوط هوایی بین‌المللی در ایران را نه‌تنها رقیب شرکت‌های خصوصی پست نمی‌داند، بلکه معتقد است این شرایط سرعت ارسال مرسولات آنها را چند برابر گذشته می‌کند.
در حالی که بسیاری از نمایندگان شرکت‌های حمل و نقل و پستی بین‌المللی در انتظار رونق گرفتن فعالیت خود هستند اما برخی از نمایندگان این شرکت‌ها نیز فعالیتشان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. برای مثال چندی پیش سهام شرکت پستی TNT را یک شرکت آمریکایی خریداری کرد در نهایت اعلام شد که فعالیت نمایندگی TNT در ایران متوقف شده است. در این زمینه اما ناصر قنبری، مشاور مدیرعامل نماینده شرکت TNT در ایران به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «TNT هلند توسط شرکت FedEx آمریکا خریداری شده و دیگر نام آن نیز تغییر پیدا کرده است. به خاطر محدودیت‌های فعالیت ایران با آمریکا دیگر این شرکت نمی‌تواند نماینده‌‌ای در ایران داشته باشد. اما شرکت TNT در ایران با نام «تهران ناوگان ترابر» به فعالیت خود با بستن قرارداد با شرکت‌های پست و حمل‌ونقل آسیایی و اروپایی ادامه خواهد داد.» به گفته وی این شرکت به تازگی نیز با یک شرکت حمل و نقل هنگ‌کنگی که بهترین در آسیا محسوب می‌شود برای ارسال و دریافت مرسولات پستی قرار داد بسته است.
منبع : دنیای اقتصاد
