در سال 1996 شركت IBM، گري كاسپاروف را در بازي با كامپيوتر شطرنج باز خود موسوم به بلو ديپ (Blue Deep) به چالش كشيد. كاسپاروف كه عنوان بهترين بازيكن همه دوره‌ها را يدك مي‌كشد بازي رفت را برد، اما در بازي برگشت بلو ديپ برنده مسابقه بود. طي دو دهه پس از آن ماجرا، كامپيوترها نسبت به انسان‌ها به مراتب شطرنج بازان بهتري هستند. به‌رغم آن در مواجهه با بازي سخت‌تر و باستاني گو (Go)، نوپا و غيرحرفه‌اي محسوب مي‌شوند. البته مي‌توان اذعان کرد كه غير حرفه‌اي محسوب مي‌شدند. چرا كه در حال حاضر، يك كامپيوتر به گونه‌اي مديريت شده كه بتواند از پس انساني كه بازي‌گو را عالي بازي مي‌كند، برآيد.
در اين كامپيوتر از برنامه‌اي تحت عنوان آلفا گو (AlphaGo) استفاده شده است. برنامه موصوف از سوی شركت هوش مصنوعي «Deep Mind» عرضه شده است. شركتي لندني كه در سال 2014 به مبلغ 400 ميليون دلار توسط گوگل خريداري شد. بنا بر گزارش منتشر شده در مجله نيچر (Nature) اين برنامه در بازي با قهرمان اروپايي مسابقه گو – فان هويي (Fan Hui)- به كار گرفته شد كه طي آن، كامپيوتر با نتيجه 5 بر صفر پيروز شد. در حوزه تحقيقات هوش مصنوعي، شكست قهرمان بازي گو براي مدت‌هاي مديدي، يك چالش بزرگ محسوب مي‌شد. چرا كه براي كامپيوتر بازي‌گو نسبت به بازي شطرنج، بسيار دشوارتر است. در بازي‌گو، بازيكنان به‌طور متناوب مهره‌هاي سفيد و مشكي را در يك صفحه 19 19 مربعي قرار مي‌دهند با اين هدف كه سطح بيشتري از زمين بازي را به تصرف خود در بياورند. ابعاد زمين بازي، تعداد و پيچيدگي‌هاي حركات محتمل در بازي گو مانع از اين مي‌شود كه با اتكا بر محاسبات جست‌وجوي فراگير (Brute-Force Calculation محاسباتي كه طي آن تمام حالات ممكن تا بُرد نهايي در بازي بررسي می‌شود)، آن را بازي كرد. مطابق محاسبات دميس‌هاسابيس (موسس شركت Deep Mind و يكي از نويسندگان مقاله حاضر)، در يك بازي معمولي گو حدودا 200 حركت مجاز وجود دارد اين در حالي است كه در بازي شطرنج اين رقم به 20 حركت مي‌رسد.
در حالي كه يك كامپيوتر شطرنج باز نظير Deep Blue به‌طور مستقيم از سوی انسان برنامه‌ريزي شده بود، برنامه آلفاگو (AlphaGo) از يك هوش مصنوعي براي آموزش خودش بهره مي‌برد؛ آموزش اينكه چگونه گو را بازي كند و در نهايت خودش در بازي تصميم‌گيري كند. اين امر از سوی تكنيكي تحت عنوان ماشين خود آموز، صورت مي‌گيرد. تكنيكي كه به كامپيوترها اجازه مي‌دهد خودشان بفهمند كه چگونه از پس اموري نظير شناسايي چهره‌ها، پاسخ‌دهي به سخنان و حتي ترجمه بين زبان‌ها برآيند.كاركرد برنامه آلفاگو (AlphaGo) شامل دو بخش مي‌شود. زماني كه نوبت حركت كامپيوتر است، اين برنامه با توجه به انواع تاكتيك‌هاي كلي كه حريف‌هاي انساني‌اش تا پيش از اين به كار برده‌اند، حركت‌هايي را براي مهره‌ها پيشنهاد مي‌دهد. اين بخش از كاركرد برنامه آلفا دقيقا همانند كاري است كه Deep Blue انجام مي‌دهد. اما در بخش دوم، سيستم به وارسي دقيق حركت‌هايي مي‌پردازد كه احتمال مي‌رود در نهايت به برد منتهي شود. اين انتخاب از بين الگوهاي بي‌نهايت بازي قبلي كه در حافظه وجود دارد، صورت مي‌گيرد. قابليت‌هاي برنامه آلفاگو (AlphaGo) در ماه مارس به بوته آزمايش گذاشته خواهد شد. با پيگيري‌هاي شركت Deep Mind قرار است يك دوره از مسابقات گو در شهر سئول برگزار شود كه در آن حريف برنامه آلفاگو (AlphaGo)، آقاي لي سدل (Lee Sedol) خواهد بود. آقاي سدل اهل كره به ظن كارشناسان همانند آقاي كاسپاروف كه در دوران خود شطرنج بازی بي‌همتا بود، گوباز بي‌رقيبي است. با توجه به اینکه برنامه آلفاگو (AlphaGo) آقای هویی را پیش‌تر شکست داده، اگر بتواند در مصاف با آقای سدل نیز برنده باشد (البته باید در نظر داشت که این دو پدیده دارای احتمالات مستقلی هستند)، آن‌گاه مغز بشر شکست دیگری را در قبال ماشین، متحمل خواهد شد.
نقل از : دنیای اقتصاد
منبع : اکونومیست
