صنعت سلامت در سال 2015 تغییرات عمده‌ای داشت و انتظار می‌رود این روند در سال 2016 نیز ادامه داشته باشد وعلاوه بر حضور پررنگ فناوری‌های پوشیدنی در عرصه سلامت، شاهد حضور کمپانی‌های فناوری بزرگ جهان درعرصه سلامت باشیم همان طور که کمپانی Fitbit سرمایه‌گذاری چند میلیون دلاری در این زمینه و فناوری‌های پوشیدنی سلامت داشته است و هر روز هم بر تعداد شرکت‌های علاقه‌مند به این حوزه افزوده می‌شود.
حضور بزرگان فناوری در تحقیقات پزشکی
با توجه به روندی که بسیاری، آن را پیوند سلامت و فناوری می‌دانند به نظر می‌رسد بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و مؤسسه‌های مرتبط با حوزه سلامت نیز راهی جز همکاری با این غول‌های فناوری ندارند. تازه‌ترین نمونه همکاری بزرگان فناوری و سلامت نیز تصمیم«بیل گیتس» مؤسس مایکروسافت و«جف بزوس» مدیرعامل کمپانی آمازون در سرمایه‌گذاری چند میلیون دلاری برای انجام تحقیقات جدید مربوط به درمان سرطان است.
به این ترتیب با ورود مدیران این دوغول دنیای فناوری و سرمایه گذاری100میلیون دلاری آنها، یک تست جدید سرطان وارد فاز تازه‌ای از مراحل تحقیقاتی می‌شود. این دو شخصیت برجسته دنیای فناوری که جزو ثروتمندترین‌های جهان هم به حساب می‌آیند، قرار است این کمک مالی را در اختیار کمپانی تازه تأسیس و جوانGrail قرار دهند؛کمپانی جوانی که در حال تحقیق روی یک مدل آزمایش خون است و از طریق آن، می‌توان هرگونه سرطان را بسیار سریع‌تر از پزشکان تشخیص داد و با شناسایی این بیماری در همان مراحل اولیه، مانع پیشرفت آن شد.
کمپانی Grail در واقع با پشتیبانی یک کمپانی بزرگ امریکایی تعیین توالی ژن با نام Illuminaتشکیل شده است و می‌تواند هر نوع سرطان از پستان و ریه گرفته تا پروستات را تنها با یک تست ساده تشخیص دهد. این کمپانی نوپا مدعی است که در صورت سرمایه‌گذاری مناسب برای این طرح و پایان گرفتن مراحل تحقیقاتی آن، می‌توان از این راهکار تا پایان سال 2019 به عنوان یک راه تشخیصی در جهان استفاده کرد و بیمار با پرداخت هزینه‌ای در حدود هزار دلار از وضع سلامت خود و در صورت وجود سرطان از میزان پیشرفت آن آگاه شود.
این کمپانی در تست جدید خود از تکنیکی با نامliquid biopsy استفاده می‌کند و می‌تواند با اسکن جریان خون بیمار و DNA وی، به دنبال علائم و نشانه‌های سرطان بگردد و به این ترتیب پزشک دریابد که آیا هیچ تومور و توده سرطانی در بدن وی در حال تشکیل است یا نه. گفتنی است این تشخیص در شرایطی انجام می‌شود که با اسکن و انجام آزمایش‌های معمولی، هیچ پزشکی نمی‌تواند نشانه‌ای دال بر وجود سرطان در بدن بیمار بیابد. به بیان دیگر در حال حاضر بسیاری از سرطان‌هایی که در مراحل و سطوح اولیه قرار دارند، از طریق سی تی اسکن یا تست‌ها و آزمایش‌های خون قابل شناسایی و تشخیص نیستند و حتی برخی از بیماران در مراحل اولیه هیچ احساس درد و ناراحتی نیز ندارند تا اینکه بسیار دیر می‌شود و کار از کار می‌گذرد به همین دلیل این تست در صورت موفقیت می‌تواند انقلابی در درمان سرطان برپا کند و از میزان مرگ و میر ناشی از این بیماری بکاهد.
طراحان کمپانیGrail امیدوارند شناسایی اولیه بیماری توسط این تست بتواند به پزشکان کمک کند تا تومور را قبل از گسترده شدن، از بدن خارج کنند و بیماران را از رنج شیمی درمانی و تبعات آن در امان بدارند. این طرح، ایده تازه‌ای نیست ولی پس از توانایی دانشمندان در حوزه ژنوم‌ها راه برای پیاده شدن این طرح هموار شده است و به این ترتیب می‌توان با شناسایی افراد مستعد ابتلا به انواع سرطان بر اساس فاکتورهای مختلف، آنها را از مشکلات بعدی نجات داد.
البته این طرح همچنان موانع بسیاری پیش رو دارد و در کنار سرمایه‌گذاری بزرگ این دو مرد ثروتمند جهان، مدیران این کمپانی باید نظر مساعد سازمان غذا و داروی امریکا را نیز جلب کنند تا این تست پس از انجام مراحل تحقیقاتی، وارد فاز اجرایی شود و جان انسان‌ها را در گوشه و کنار جهان نجات دهد. سال گذشته نیز تستی مشابه در بریتانیا انجام شد که می‌توانست عود کردن سرطان پستان را 8ماه قبل از نشان دادن عوارض و نشانه‌ها تشخیص دهد اما این تست که در همه انواع سرطان کاربرد دارد بی‌شک می‌تواند خدمتی بزرگ به سلامت بشر باشد.
خودنمایی گوگل در عرصه سلامت
در سال‌های گذشته نیز 3 غول دنیای فناوری یعنی گوگل، اپل و مایکروسافت به عرصه سلامت و درمان بیماری‌ها ورود پیدا کردند و در سال 2015 آلفابت(گوگل جدید) کمپانی تحقیقات پزشکی خود با عنوان Verily را معرفی کرد که با تهیه دیتاهایی در زمینه فاکتورهای بیولوژیکی، ژنتیکی، اکتسابی و محیطی در عرصه سلامت فعال است.
البته این، نخستین طرح سلامت گوگل نیست و این غول دنیای فناوری در سال 2007 نیز طرح Google Healthرا ارائه داد که به دلیل مواجه شدن با مشکلات فراوان، پرونده این طرح در سال 2011 به کلی بسته شد و سپس در سال 2013 با همکاری کمپانی California Life و سال 2015 نیز با طرح Life Sciences ورود قدرتمندتری به عرصه سلامت داشت. گوگل در سال 2013 با همکاری شرکت AbbVieتحقیقات پژوهشی خود را برای یافتن راه‌کارهای درمان بیماری‌های مربوط به دوران سالمندی و انواع سرطان و همچنین کشف داروهای جدید و کمک به افزایش طول عمر و نیز پیدا کردن راه درمان انواع سرطان و کشف داروهای جدید آغاز کرد ودر قالب این طرح، هریک از کمپانی‌های گوگل و AbbVieحدود 250میلیون دلار سرمایه‌گذاری کردند.
گوگل در طرح سال 2015 خود یعنی Life Sciences که زیرمجموعه آلفابت است با گرد هم آوردن مهندسان نرم افزار، آنکولوژیست‌ها و سایر متخصصان به دنبال ساخت لنزهای تماسی هوشمند است که یک تراشه بسیار کوچک را برای اندازه‌گیری و مراقبت مداوم سطح قند خون در آن جای داده تا در صورت وجود هر مشکلی در این زمینه، اقدامات مورد نیاز به سرعت انجام شود.
به طور کلی بیشتر طرح‌های گوگل جنبه مراقبتی و پیشگیرانه دارد و در صورت موفقیت می‌تواند نقشی عمده در بهداشت و سلامت جوامع مختلف جهانی ایفا کند. در همین راستا این کمپانی بزرگ فناوری در سال 2014 نیز در قالب طرح Baseline با جمع‌آوری اطلاعات ژنتیکی و مولکولی افراد سالم، نقشه بدن انسان را تهیه کرد تا با کمک این دیتا بتوان با شناسایی افراد مستعد به ابتلا به بیماری‌های مختلف، بیماری‌های قلبی و سرطان افراد را در همان سطوح اولیه تشخیص داد و مانع پیشرفت بیماری و مرگ و میر ناشی از آن شد.
در قالب این طرح تاکنون نقشه بدن 135فرد سالم ثبت شده است و انتظار می‌رود جمع‌آوری این اطلاعات و تهیه نقشه برای هزاران نفر انجام شود که البته این کار نیاز به دیتاسنتر و قدرت محاسبات رایانه‌ای بالا دارد و بی‌شک، کمی زمان بر است. غول‌های دنیای فناوری مانند گوگل با تهیه اطلاعات عمده مربوط به سلامت می‌توانند برای شناخت بهتر بیماری‌ها و یافتن راه‌های درمانی، به سایر مؤسسات تحقیقی و پژوهشی نیز کمک کنند.
فیس بوک از قافله عقب نماند
فیس بوک نیز تاکنون به طور آزمایشی به عرصه سلامت وارد شده است و انتظار می‌رود در سال 2016 در برخی بخش‌های سلامت حضوری جدی‌تر و پررنگ‌تر داشته باشد. محققان دانشگاه میشیگان از یک اپلیکیشن ویژه فیس بوک با عنوان Genes for Good برای حمایت از تست‌های ژنتیک خود استفاده کردند به این صورت که شرکت‌کنندگان در این طرح باید با استفاده از اپ فیس بوک در مطالعه شرکت کرده و به سؤالاتی که در رابطه با سلامت از آنها پرسیده می‌شود جواب دهند تا درنهایت، خلاصه‌ای از اطلاعات سلامت خود را مشاهده کنند. این مطالعه به مردم کمک می‌کند تا همچون عادات سلامت روزانه خود از ژنتیک‌شان نیز مطلع شوند. در سال 2015 با اینکه انتظار می‌رفت بیش از 8هزار نفر مورد مطالعه قرار بگیرند این تعداد تنها به 3هزار و 700نفر رسید ولی انتظار می‌رود امسال پیشرفت قابل توجهی داشته باشد.
در سال 2014 رویترز نیز خبری از تلاش فیس بوک برای ایجاد شبکه‌ای جهت دسترسی راحت بیماران به یکدیگر و در اختیار یکدیگر قرار دادن تجربیات آنها خبر داد ولی به نظر می‌رسد این ایده در میانه راه بی‌نتیجه ماند ولی برخی امیدوارند امسال این طرح دوباره آغاز شود و به بیماران کمک کند تا از نظر روحی وضع بهتری داشته باشند. فیس بوک همچنین در زمینه فرهنگسازی برای اهدای خون و نیز اهدای عضو تلاش داشته و انتظار می‌رود امسال نیز این روند را ادامه دهد. این شبکه اجتماعی در قالبSocial Blood می‌خواهد هزاران نفر را در سراسر جهان به یکدیگر متصل کند و آگاهی مردم را از اهدای عضو و خون بالا ببرد. همان‌طور که چالش سطل یخ برای بیماریALSبسیار موفق بود انتظار می‌رود این طرح نیز به موفقیت دست یابد. اینتل، سامسونگ و سونی نیز از کمپانی‌های فناوری هستند که در مطالعات ژنوم بیماران سرطانی مشارکت دارند و پاناسونیک هم چندسالی می‌شود در عرصه سلامت ورود پیدا کرده است و با مؤسسه تحقیقاتی بلژیکیIMEC برای ارائه یک تراشه اسکن DNA همکاری دارد. این تراشه می‌تواند اطلاعات ژنتیک را از یک قطره خون هم بخواند و با طی شدن مراحل آزمایشی آن شاید روزی فرا برسد که پزشکان تنها از طریق یک قطره خون، هرنوع بیماری را تشخیص دهند.
منبع : روزنامه ایران
