هزینه ساخت اپلیکیشن در ایران

نام نویسنده: عاقله ترابی

 چند سالی است که با توجه به گسترش چشمگیر استفاده از تلفن همراه بازار اپلیکیشن‌ها هم داغ شده است. حالا دیگر حتی شرکت‌ها و بنگاه‌های کوچک هم به فکر ساختن اپلیکیشن کسب‌و‌کار خود افتاده‌اند تا از این طریق جای خود را در بین کاربران بیش از پیش باز کنند و درواقع از قافله عقب نمانند. به همین سبب در سال‌های اخیر بازار اپلیکیشن‌ها رشدی انفجاری داشته؛ به طوری که فروشگاه اپل در یک بازه‌ ۹ماهه بیش از یک میلیارد دریافت داشته و به همین ترتیب به‌راحتی می‌توان تصور کرد که گوگل‌پلی و فروشگاه‌های ویندوز و بلک‌بری هم پا‌به‌پای این رشد پیش رفته‌اند. 

اپلیکیشن‌هایی هستند که خود به تنهایی تبدیل به منابع درآمد سرشار برای تولیدکنندگانش شده‌اند؛ مانند بازی انگری بردز. تعدادی دیگر از آنها با هدف ارائه خدماتی که از پیش وجود داشته‌اند،روی دستگاه‌های موبایل تهیه شده‌اند مانند Skype که استقبال بی‌نظیری از آن شده است. بخش دیگری از این Appها به عنوان ابزار کمکی و مکمل برای انجام کارهای روزمره به صورت آنلاین یا آفلاین تولید شده‌اند مانند Adobe Reader که این دسته هم به نوبه خود با رشد صعودی همراه بوده‌اند.به طور کلی رشد بازار اپلیکیشن نشان‌دهنده استقبال جالب توجه کسب‌و‌کارهایی است که اهمیت حضور در دنیای مجازی را دریافته‌اند و به دنبال راهی هستند که بتوانند در عین معرفی فعالیت خود، به ترافیک بالایی هم برسند. طبق تحقیقاتی که موسسه مشاوره SMB Group اخیرا انجام داده است شرکت‌های کوچک و متوسط برای سال ۲۰۱۲ برنامه‌ریزی کرده بودند تا سرمایه قابل توجهی را صرف موبایل و تکنولوژی‌های مرتبط با آن کنند و این خود به‌تنهایی نشان‌دهنده ایجاد فرصت‌های تجاری برای شرکت‌ها و افراد فعال در دنیای فناوری و همچنین طراحی و توسعه نرم‌افزارها است.

باتوجه به انقلاب جهانی موبایل که روز‌به‌روز هم فراگیرتر می‌شود، دیری نمی‌گذرد که همه شرکت‌ها به تولید برنامه‌های موبایل نیاز خواهند داشت و به‌تبع آن افراد و شرکت‌های خدمات موبایل، که بتوانند خدمات بهتر،  مفیدتر و ارزان‌تر ارائه کنند، از این طریق درآمد خوبی کسب می‌کنند. از همین حالا می‌توان با قطعیت بالایی پیش‌بینی کرد که در آینده نزدیک تعداد زیادی از کسب‌وکارها و مشاغل کوچک و بزرگ به ابزارها و دستگاه‌های همراه وابسته خواهند شد و به تبع آن کسب‌وکارهایی که بتوانند برای ایجاد ارتباط بهتر و موثرتر با مشتریان خود، از فناوری‌های جدید مرتبط با آن بهره بگیرند در مقایسه با رقبا و سایر شرکت‌ها به رشد چشمگیری خواهند رسید. این روند جهانی در کشور ما هم در حال شکل‌گیری است و حالا دیگر اغلب کسب‌وکارها بعد از مطرح‌شدن و محکم‌کردن زیربنای فعالیت خود به سراغ ساخت اپلیکیشن می‌روند. حتی شرکت‌ها و بنگاه‌هایی هم هستند که در همان شروع فعالیت، به فکر داشتن یک اپلیکیشن هم هستند و این کار را جزئی از المان‌های شروع یک فعالیت می‌دانند.

اگر شما هم با خواندن این مطلب و باتوجه به رشد چشمگیر اپلیکیشن به این فکر افتاده‌اید که در آیند‌ه‌ای نزدیک برای فعالیت خود اپلیکیشنی بسازید یا چندوچون این کار و هزینه‌های مربوط به آن برایتان جالب است با ما همراه باشید تا در ادامه به بررسی ساخت اپلیکیشن و هزینه‌های آن در ایران بپردازیم.پیش از همه اشاره‌ای کوتاه می‌کنیم به دسته‌بندی‌های اپلیکیشن‌ها که قطعا هر دسته با توجه به امکانات و قابلیت‌های مخصوص خود قیمت‌های متفاوتی هم دارد. جدا از اینکه برای اپلیکیشن‌ها دسته‌بندی‌های عام می‌توان در نظر گرفت مانند سلامتی، بازی و آموزشی دسته‌بندی مهم‌تری در این میان مطرح است که بر اساس ساختار برنامه‌ها و خطوط کلی آنها است که در اینجا به مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم. برخی اپلیکیشن‌ها شامل چند موضوع و دسته‌بندی ساده و بزرگ هستند که با بازکردن هریک، لیست یا یک صفحه حاوی اطلاعات متنی و تصویری باز می‌شود.

مدل ساده آن، اپلیکیشن‌های ساده حاوی اطلاعات شرکت‌ها است و مدل دیگر آن، اپلیکیشن‌های نمایش‌دهنده ایمیل روی دستگاه است. دسته دیگر مبتنی بر بانک اطلاعاتی با قابلیت سفارشی کردن است. این مورد برای اپ‌هایی مناسب است که پرمحتواترند، دسته‌بندی‌های بیشتری دارند و قرار است چند امکان فراتر را فراهم کنند. دسته دیگر هم هستند که از دسته دوم پویاترند و عمده تفاوتشان با دو دسته دیگر در این است که این برنامه‌ها صرفا با تکیه بر اطلاعات خارجی به‌روزرسانی می‌شوند. مانند اپلیکیشن‌های آب و هوا یا اپلیکیشن Twitter یا خبرخوان‌ها. یک دسته که می‌توان گفت پیچیده‌ترین نوع اپلیکیشن است بازی‌ها هستند. در این دسته طیف وسیعی از پیچیدگی مانند یک قابلیت بازی مثل ضربات پینگ پونگی به دو گوشه صفحه تا یک بازی با موتور سه‌بعدی که قابلیت پرواز در هوا با سرعت بالا را دارد دیده می‌شود. برخی برنامه‌ها هم هستند که سیستم منحصر به فرد خود را دارند. حال با توجه به اینکه چه امکانات و قابلیت‌هایی را می‌خواهیم در اپلیکیشن خود داشته باشیم هزینه متفاوتی هم باید پرداخت کنیم. پدرام پورحسین برنامه‌نویس در این باره می‌گوید دسته‌بندی هزینه‌ها بر مبنای خدمات است.

او این بازه را از 200 هزار تومان تا 60 میلیون تومان و حتی بیشتر می‌داند که البته 200 هزار تومان را رقم برنامه‌نویس‌های حرفه‌ای نمی‌داند و می‌گوید کسی که اولین تجربه‌اش است با رقم‌های کم حتی خوشحال هم می‌شود ولی این رقم واقعی در این بازار نیست. درواقع به گفته پورحسین جدا از قابلیت‌هایی که سفارش‌دهنده می‌خواهد، رزومه کاری برنامه‌نویس هم نقش مهمی در تعیین قیمت دارد. نکته جالب دیگری که این برنامه‌نویس درباره تفاوت قیمت‌های متنوع بازار تولید و طراحی اپلیکیشن اعلام می‌کند موضوعی است که در هر کسب‌و‌کاری می‌توان دید؛ تعیین قیمت با نگاه به مشتری. پورحسین می‌گوید من نگاه می‌کنم ببینم مشتری کیست و بعد قیمت می‌دهم. به اعتقاد او ادامه‌دار بودن اپلیکیشن هم نقش مهمی در این حوزه دارد. به صورتی که برنامه‌نویس اگر بداند اپلیکیشنی که می‌سازد ادامه‌دار است ساختار قابل بسطی هم درست می‌کند . در واقع سنگ‌ بنا را طوری می‌گذارد که تا یک سال آینده هم بتواند رویش کار کند. بنابراین چنین اپلیکیشنی زمان بیشتری هم لازم دارد و به تبع آن هزینه بیشتر ی هم می‌خواهد.

مسلم شریعت‌زاده، برنامه‌نویس دیگری است که با او هم در این زمینه صحبت کرده‌ایم. او درباره قیمت نوشتن برنامه می‌گوید: این هزینه بستگی به زمانی دارد که از برنامه‌نویس اشغال می‌شود یعنی اگر یک برنامه‌نویس برای یک اپلیکیشن یک ماه تمام وقت خود را بگذارد حقوق ماهانه یک برنامه‌نویس را به او می‌دهند که برای اندروید بین یک میلیون و 700 هزار تومان تا ۲ میلیون تومان در ماه است و برای آی‌او‌اس هم بین دو میلیون تا دو میلیون و 500 هزار تومان است. به گفته شریعت‌زاده اگر کسی هر دو اپلیکیشن را برای یک شرکت سفارش بدهد آی او اس را ۲ میلیون و اندروید را یک میلیون و 500 هزار تومان محاسبه می‌کنند که مجموعا حدود ۳ میلیون تومان می‌شود.او درباره زمانی که تولید یک اپلیکیشن می‌خواهد می‌گوید: ساخت ابتدایی‌ترین اپلیکیشن ۱۵ روز زمان می‌خواهد ولی اگر مثلا فروشگاه باشد معمولا دست‌کم یک ماه زمان لازم دارد. شریعت‌زاده ادامه می‌دهد: به طور کلی یک اپلیکیشن خوب اصولا سه ماه زمان می‌خواهد  تا نسخه بتای آن آماده و  عرضه شود. سپس نسخه بتا دو ماه بررسی می‌شود و پس از رفع باگ‌ها و ایرادهای موجود و همچنین اعمال تغییراتی که سفارش‌دهنده می‌خواهد، حالا نسخه اول اصلی را می‌دهند. ولی از آنجا که دو ماه دوم برنامه‌نویس تمام وقت خود را نمی‌گذارد و زمان کمتری صرف پروژه می‌کند هزینه آن هم نیمه‌وقت محسوب می‌شود. 

امید فتحی، یکی دیگر از برنامه‌نویسان در باره تفاوت قیمت عجیب در بازار اپلیکیشن ایران جدا از تایید سخنانی که گفته شد، می‌گوید: در بازار ایران از بی‌دانشی کاربران سوءاستفاده‌های زیادی می‌شود. همان‌گونه که مثلا در بازار لایسنس آنتی‌ویروس فروخته می‌شود در حالی‌که می‌توان همان را به طور رایگان از اینترنت دانلود کرد. در حوزه برنامه‌نویسی هم گاهی پیش می‌آید که به همین گونه مبلغ‌های کلان در برابر خدماتی ناچیز گرفته می‌شود چون کاربر عادی نمی‌تواند تشخیص دهد که زیربنای برنامه بر چه اساسی است و فقط ظاهر برنامه را می‌بیند؛ البته فتحی می‌گوید: قانون استانداردی هم وجود دارد که اداره کار هزینه تولید نرم‌افزار را  طبق فرمولی که شامل تعدا د نفرات و زمان و پارامترهای دیگر است تعیین کرده و می‌توان طبق آن قیمت را مشخص کرد. به گفته فتحی هزینه ساخت اپلیکیشن در آمریکا به ازای هر ساعت  از 15 تا 40 دلار است. او می‌گوید در خارج از ایران کمپانی‌هایی هستند که در ازای دریافت مبلغی حدود 200 دلار مشاوره می‌دهند و پس از بررسی موارد لازم اعلام می‌کنند که قیمتی که سفارش‌دهنده داده درست است یا خیر. البته این موضوع در ایران هم هست. به گفته پورحسین پروژه‌های بزرگ مشاور فنی دارند که وظیفه‌اش این است که از نظر زمان و کیفیت پروژه را ارزیابی و هزینه را تعیین می‌کند.

پورحسین درباره گران‌تر بودن اپلیکیشن‌های آی‌او‌اس در مقایسه با اندروید به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: برنامه‌نویسی اندروید راحت‌تر است. البته هریک سختی‌ها و آسانی‌های خود را دارند ولی از آنجا که زبان برنامه‌نویسی آی‌او‌اس جدیدتر است بنابراین افراد کمتری آن را بلد هستند درصورتی‌که زبان برنامه‌نویسی اندروید که جاوا است از زبان‌های قدیمی محسوب می‌شود که افراد بسیاری بر آن مسلط هستند و فقط کافی است که یاد بگیرند چگونه آن را برای موبایل بنویسند. به همین سبب برنامه‌نویس برای آی‌او‌اس کمتر از اندروید است. نکته دیگر در این میان موضوعی است که شریعت‌زاده اعلام می‌کند؛ به گفته او وقتی برنامه‌نویس می‌خواهد خروجی  ipa (پسوند اپلیکیشن‌های آی او اس)‌ بگیرد باید اکانت دولوپر داشته باشد. درصورتی‌که برای خروجی‌گرفتن از یک اپلیکیشن اندروید نیازی به پرداخت هزینه نیست. شریعت‌زاده قیمت اکانت دولوپر را سالانه ۹۹ دلار اعلام می‌کند. 

فتحی همچنین درباره اپلیکیشن‌های رایگان توضیح می‌دهد: اپ میکرهایی هستند که امکانات خاصی  ندارند ولی با چند حرکت ساده می‌توان آن را ساخت. البته به گفته فتحی این کار هم تاحدی دانش تکنیکال می‌خواهد ولی نه درحدی که ذهن شخص را درگیر برنامه‌نویسی کند. او می‌افزاید حالا از این روش برای درآمدزایی استفاده می‌کنند در حالی که سایت‌هایی که اپ‌میکر درست می‌کنند می‌توانند هدف آموزشی هم داشته باشند همان‌گونه که دانشگاه MIT  اپ میکر داشت که هدف این بود که فرد به این وسیله کار با اندروید و اصول کدینگ را یاد می‌گرفت تا بتواند وارد فصل برنامه‌نویسی شود. فتحی در‌باره اپلیکیشن‌های برنامه‌ساز می‌گوید: این برنامه‌ها ساختار کلی دارند و شما ویژگی‌های اولیه را می‌دهید و یک خروجی مشخص می‌دهد، موضوعی که در این میان مطرح است این است که قابلیت‌های موجود در اپلیکیشن وابسته به قابلیت سازنده است و حتی در قسمت «درباره ما» هم لوگوی اپ میکر هم دیده می‌شود و مشخص است که توسط چه کسی درست شده است. فتحی در این‌باره می‌گوید البته اگر فرد هزینه لایسنس را بدهد نام اپ میکر حذف می‌شود.

منبع : دنیای اقتصاد