نام نویسنده: م.ر.بهنام رئوف
یک سالی مي‌شود که بازار تلفن همراه در رکود کامل به سر مي‌برد. دیگر از آن همهمه و شلوغی‌های پاساژ‌های معروف پایتخت که زمانی مملو از متقاضیان این کالای ارتباطی بود خبری نیست.
حتی حذف گارانتی‌های قانونی که منجر به کاهش قیمت شده و تاسیس پاساژ‌های شیک و مدرن با انبوهی از تبلیغات رنگارنگ و تيزرهاي تلویزیونی و برنامه‌های رادیويي نیز نتوانسته این روزها باز هم مخاطب در خور توجهی را به مراکز فروش بکشاند. بازار تلفن همراه ایران به باور بسیاری از فروشندگانش بی‌رونق‌ترین روزهای خود را سپری مي‌کند؛ چرا که فاصله زمانی اندک بین دو رویداد بزرگ یعنی روز مادر یا روز زن و روز پدر یا روز مرد نیز نتوانسته بر فروش مناسبتی فروشندگان تاثیر گذار باشد.
پیش از این، از اواخر اردیبهشت تا اواسط تیرماه که به نوعی به فصل امتحانات مدارس و دانشگاه‌ها مرسوم است، بدترین زمان‌های فروش به‌خصوص در بخش کالاهای دیجیتالی نام برده مي‌شد؛ اما حال آنکه شواهد امر نشان مي‌دهد که امسال این رکود بیشتر از سال‌های قبل آن ادامه‌دار خواهد بود.
جامي که بازار را تعطیل کرد
بسیاری از کسبه بازار، مهم‌ترین عامل کسادی کسب و کارشان را بازی‌های جام جهانی عنوان مي‌کنند. حال آنکه تا پیش از برگزاری این بازی‌ها، اگر اندک نگاهی به روند محصولات توزیع شده در بازار و تبلیغات به کار گرفته شده توسط شرکت‌های بزرگ داشته باشیم درمی‌يابیم که تمام استراتژي‌هاي حاکم بر روند فروش بازار حول‌وحوش همین متهم تازه رکودی یعنی جام جهانی مي‌گردد.
از جایزه توپ طلایی به همراه سفر به آفریقا و حضور در بازی‌های جام توسط نوکیا بگیر تا جوایز متعدد حضور در ورزشگاه‌های جام جهانی توسط سایر برندهای تولیدکننده محصولات دیجیتالی که عمدتا هم مربوط به ال سی دی‌ها و تلفن‌های همراه بوده است؛ اما اینکه چرا تمام این ترفندهای تبلیغاتی چه قبل از شروع جام و چه در حین و چه بعد از آن نتوانسته و نمي‌تواند تکان چندانی به بازار لوازم دیجیتالی بدهد، سوالی است که مفسران اقتصادی و تحلیل‌گران بازار کالا باید به آن پاسخ دهند.
در حالی که برخی از تولیدکنندگان تلفن همراه سعی داشتند از حربه جام‌جهانی برای افزایش فروش خود استفاده کنند و در همین راستا نیز برخی به تجهیز گوشی‌های خود به فناوری دریافت تصاویر تلویزیونی پرداخته و برخی دیگر نیز گوشی‌هایی را روانه بازار کردند که به راحتی مي‌توانستند از طریق اینترنت پوشش مناسبی از جام برا کاربرانشان فراهم آورند، اما با این حال، برخی دیگر از نمایندگان فروش مارک‌های مطرح، شرایط فعلی را پیش بینی مي‌کردند.
دست‌اندرکاران بازار پیش‌بینی مي‌کردند همزمان با شروع جام جهانی فوتبال بازار تلفن‌همراه با افت شدید تقاضا روبه‌رو خواهد شد؛ چرا که میزان مراجعه کنندگان برای خرید این کالای دیجیتالی در بازار تلفن همراه به دلیل تماشای این بازی‌های فوتبال نیز کاهش خواهد یافت.
بابک عزیززادگان، مدیر فروش شرکت پرشین تلکام در این باره گفته بود که در یک ماه گذشته تقاضا برای انواع گوشی‌های موجود در بازار کاهش یافت و بازار این کالای ارتباطی، سرد و بی‌رونق پری شد که با شروع بازی‌های جام جهانی این بازار بی‌رونق‌تر نیز خواهد شد.
در همین حال یکی از منابع بازاری در این باره گفت: مطابق سال‌های گذشته با شروع جام جهانی میزان خریداران گوشی کاهش مي‌یابد. این در حالی است که این کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند که هرچه به روزهای انتهایی این دوره از بازی‌های جام جهانی نزدیک‌تر مي‌شویم، سردی خرید و فروش در بازار تلفن همراه تشدید مي‌شود.
به گفته این فعالان، افزایش حساسیت در بازی‌های دوره پایانی یا فینال جام جهانی 2010 رابطه مستقیم با کاهش استقبال‌کنندگان از بازار تلفن همراه دارد. کاهش فروش گوشی در این ایام قطعا کاهش فوش لوازم جانبی را نیز به همراه خود داشته است.
مدیرعامل شرکت نامداران ارتباطات همراه عرضه‌کننده لوازم جانبی جبرا در ایران با بیان اين مطلب مي‌گوید: همزمان با شروع جام جهانی فوتبال میزان مراجعه‌کنندگان برای خرید این کالای دیجیتالی در بازار تلفن همراه به دلیل تماشای این دوره بازی‌های فوتبال نیز کاهش یافته است.
پدرام الیکایی، ادامه مي‌دهد که طی ماه‌های گذشته تقاضا برای انواع گوشی‌های موجود در بازار کاهش یافته و به همین دلیل بازار این کالای ارتباطی سرد و بی‌رونق سپری شده که بازی‌های جام جهانی این بازار نیز به این بی‌رونقی دامن زده است.
مدیرعامل شرکت نامداران ارتباطات همراه ادامه داد: کاهش قدرت خرید مردم نیز از دیگر دلایل بی‌رغبتی به خرید گوشی یا لوازم جانبی این کالای ارتباطی است.
بسیاری از کارشناسان اقتصادی حضور 58 میلیون کاربر تلفن همراه در ایران را به نوعی اشباع این بازار عنوان کرده و معتقدند؛ هرچند که کاهش قیمت سیم کارت باعث شده تا طبقات پایینی جامعه نیز بتوانند از این کالا استفاده کنند، اما این به آن معنا نیست که افزایش تعداد کاربران این بازار الزاما منجر به افزایش سود برای تولیدکنندگان و فروشندگان گوشی باشد.
چرا که آنها معتقدند، کاربرانی که از توان مالی بالایی برخوردار نیستند در نتیجه نميتوانند نقطه هدف بازار گوشی‌های گران‌قیمت باشند و از سوی دیگر نیز نمي‌توان به آنها به چشم کاربران تنوع طلبی نگاه کرد که تمایل دارند 6 ماه یا سالی یکبار گوشی‌های خود را تعویض کنند. در نتیجه هرچند که ضریب نفوذ استفاده از تلفن همراه طی سال‌های گذشته افزایش یافته است، اما این افزایش همانطور که گفته شد بیشتر منجر به افزایش استفاده از گوشی‌های ارزان قیمت که سود بسیار کمتری نیز به همراه دارند منجر خواهند شد. بنابراین مي‌توان نتیجه گرفت که دوران سودهای طلایی فروشندگان تلفن همراه به پایان رسیده است.
با این حال، اما فروشندگان بازار همچنان نقطه امیدی برای خود روشن نگاه داشته و معتقدند که بازگشت رونق به بازار تلفن همراه همزمان با پایان یافتن بازی‌های جام جهانی فرا خواهد رسید.
پیمان نیک نفس یکی از فعالان بازار در این باره مي‌گوید که در حال حاضر بازار تلفن همراه با رکود بی سابقه‌ای مواجه شده است. او مي‌افزاید: فروشندگان و فعالان بازار تلفن‌همراه پیش‌بینی مي‌کردند که با پایان یافتن فصل امتحانات رونق به این بازار باز گردد که تا کنون این مهم اتفاق نیفتاده است، چراکه جام جهانی 2010 نیز رکود این بازار را دو چندان کرده است.
نیک نفس تصریح کرد: از اسفند ماه سال 88 تا به امروز بازار تلفن همراه نسبت به سالیان گذشته بیشترین و کمسابقه‌ترین رکود را سپری کرده است و فروشندگان در بی رونقی کامل، روزها را سپری مي‌کنند.
وی با اشاره به اینکه فعالان بازار تلفن همراه همچنان امید به رونق گرفتن این بازار دارند، گفت: به نظر مي‌رسد با پایان یافتن مسابقات جام جهانی و از سر گرفتن زندگی عادی به دور از تب جام جهانی و از راه رسیدن گوشی‌های متنوع برندهای مختلف، رونق به بازار گوشی تلفن همراه بازگردد.
روزهای طلایی اپراتورها
در آن سوی بازار تلفن همراه، اما اپراتورها مشغول گردو شکستن هستند. تب پیش‌بینی نتایج بازی‌ها آن هم به مدد محبوب‌ترین سرویس ارزش افزوده تلفن همراه یعنی پیامک، باعث شده تا این روزها اپراتورهای تلفن همراه یا شخصا اقدام به برگزاری مسابقات بخت آزمایی کنند؛ یا اینکه به هر حال با برگزاری این‌گونه برنامه‌ها توسط شوهای تلویزیونی یا وب سایت‌ها، سودهای کلانی را به جیب بزنند.
در کنار مسابقات پیش‌بینی، دریافت آخرین اخبار جام جهانی به وسیله پیامک، فروش تم‌های پس زمینه برای صفحه نمایش گوشی‌ها، زنگ‌ها، سرویس‌های گوناگون اینترنت، پخش بازی‌ها روی بستر شبکه‌های ارتباطی و ارائه بازی‌ها و سرگرمي‌هاي مختلف و در کل بسیاری از سرویس‌ها و برنامه‌های جانبی دیگر جام جهانی، بر خلاف تولید کنندگان روزهای طلایی را برای ارائه‌دهندگان خدمات رزش افزوده رقم زده است.
در کنار تمام این سودهای سرشار که نصيب اپراتورهای تلفن‌همراه مي‌شود مي‌توان به نویسندگان برنامه‌های موبایلی نیز اشاره کرد که این روزها سرشان به شدت شلوغ است و شاید بتوان گفت که از این به بعد سرشان بیشتر از اینها هم شلوغ مي‌شود، چرا که ارائه برنامه‌های مختلف که همگی پیرامون جام جهانی فوتبال بوده و استقبال بی‌نظیر کاربران جهانی از این برنامه‌ها بی‌تردید ذهن خلاق آنها را شکوفاتر از قبل کرده و از همین الان آنها را برای جام‌های بعدی یا حتی مناسبت‌های بعدی آماده کرده است.
به هر حال هر چند که زمانی بازار تلفن همراه، بازاری پر سود چه در بخش سیم کارت و چه در بخش فروش گوشی بوده است، اما شواهد امر بیانگر آغاز دوران رکود در این بازار و نوید بخش ظهور بازارهای جانبی همچون بازار سرگرمي‌ها و نرم افزارهای جانبی است. بی‌تردید گرایش تولیدکنندگان مطرح جهانی همچون نوکیا و اپل به تاسیس فروشگاه‌های مجازی برای فروش برنامه‌های موبایلی و در کل سرگرمي‌های مرتبط با تلفن‌همراه بی‌ربط از آینده پیش روی این بازار نوظهور نبوده است.
منبع : دنیای اقتصاد
