نام نویسنده: مهرک محمودی
تدوين آيين‌نامه بازاريابي شبکهاي هرچند بي‌سروصدا آغاز شد ولي پايان آن چنان گردوخاکي به‌پا کرد که بخشي از صفحه اکثر روزنامه‌ها و حتي خبرگزاري‌ها و وبلاگ‌ها را به خود اختصاص داد اما چيزي که اين روزها منتشر مي‌شود و دهان به دهان نقل مي‌شود، همان چيزي نيست که توسط وزارت بازرگاني تدوين شده است.
اگر همين الان از بغل دستي خود در مورد اين آيين‌نامه سوال کنيد، تنها جمله‌اي که خواهيد شنيد اين است: “فعاليت شرکت‌هايي مانند گلدکوئست قانوني شد.”آيا واقعا فعاليت اين شرکت‌ها قانوني است؟
آنچه وزارت بازرگاني در آن آيين‌نامه اجرايي تدوين کرده بازاريابي شبکهاي(networkmarketing) است، فعاليتي که پيش از تدوين اين آيين‌نامه نيز آزاد و حتي قانوني بود و اين قانون فقط موجب روشن‌تر شدن اين نوع تجارت و حتي مشخص شدن تفاوت‌هاي آن با بازاريابي هرمي مي‌شود. چراکه اين آيين‌نامه براساس دلالي که از مشاغل پذيرفته شده در قانون تجارت- تعريف شده است؛ در اين آيين‌نامه بازاريابان همان دلالان هستند که براي کالاهاي مشخصي بازاريابي مي‌کنند. تعداد اين دلالان در هر مجموعه مشخص است و مديران اين شرکت‌ها نمي‌توانند به صورت نامحدود به گسترش بازاريابان خود اقدام کنند.
در اين آيين‌نامه، بارها و بارها به ممنوع بودن فعاليت شرکت‌هاي هرمي اشاره شده و به طرق گوناگون ممنوعيت فعاليت آن شرکت‌ها اعلام شده است. اما موضوعي که شايد موجب خوشحالي و شايد خوش‌شانسي طرفداران شرکت‌هاي هرمي شده، استفاده از عنوان بازاريابي‌شبکه‌اي از سوي آنان براي فعاليت‌هاي خود طي سال‌هاي گذشته بوده است، چرا که اين افراد براي اين‌که طي اين سال‌ها بتوانند مشتريان بيشتري جذب کنند از عناوين قانوني براي فعاليت‌هاي خود استفاده مي‌کردند به‌گونه‌اي که حتي فعاليت خود را تجارت الکترونيکي مي‌ناميدند.
شايد به همي دليل است که تدوين‌کنندگان اين آيين‌نامه سعي کرده‌اند ميان بازاريابي شبکهاي و تجارت الکترونيکي خط پررنگي بکشند و فعاليت‌هاي اينگونه شرکت‌ها را زير ذره‌بين بگيرند و تا جايي‌که برايشان مقدور است آن‌ها را از فعاليت‌هاي مجازي منع کنند.
از همين رو مي‌توان به انتشار خبر قانوني بودن فعاليت گلدکوئست يا شرکت‌هاي هرمي با دو نگاه مواجه شد؛ منتشرکنندگان اين خبر يا خود از مشتاقان فعاليت اين شرکت‌ها هستند و يا آنان نيز بدون اين‌که آيين‌نامه را به صورت کامل بخوانند اقدام به انتشار اين خبر کرده‌اند.
منبع : عصر ارتباط
