نام نویسنده: حامد شفیعی
تقریبا 7ماه از عمر نظام رده بندی بازی های رایانه ای در کشور می گذرد که در این مدت بنیاد ملی بازی های رایانه ای در راستای نظام مندکردن این نوع محصول، به بررسی بازی های موجود در بازار پرداخته است. اما این در حالی است که همچنان نگرانی از رشد و گسترش بی رویه بازی های رایانه ای غیربومی در ایران وجود دارد به نحوی که مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی پیشتر در این زمینه هشدار داده است.
به گفته کارشناسان یکی از علت های کندبودن روند رسیدگی به بازی های غیربومی در ایران، اقدام دیرهنگام سیاستگذاران درخصوص فعال کردن بنیاد ملی بازی های رایانه ای است.
با این وجود این بنیاد توانسته است در مدت زمان اندک خود و با وجود زمانبربودن فرآیند بررسی بازی های رایانه ای، تعداد قابل توجهی از بازی های خارجی را مورد ارزیابی قرار داده و رده بندی کند. اما باید توجه داشت بررسی 969 بازی خارجی در مقابل خرید 25 میلیون بازی رایانه ای خارجی از سوی کاربران ایرانی، رقم ناچیزی است. این در حالی است که تعداد بازی های رایانه ای ایرانی موجود در بازار بسیار کمتر از تعداد بازی های غیربومی است. هرچند تلاش شرکت های خصوصی تولیدکننده داخلی با وجود تمامی مشکلات، اعم از مالی و تبلیغاتی قابل توجه است اما شناخت نیاز کاربر و بازار از مهم ترین عواملی است که می تواند حتی با وجود تعداد اندک بازی های رایانه ای ایرانی در بازار تا حدودی نگاه مخاطبان را به سمت بازی های رایانه ای داخلی جلب کند و باعث کاهش فروش بازی های خارجی شود. در این میان موضوع مهم دیگر، ورود بازی های رایانه ای خارجی به صورت قاچاق است که به نظر می رسد هنوز در این زمینه اقدام قابل توجهی صورت نگرفته است.
آمارها چه می گویند
دی ماه سال گذشته بنیاد ملی بازی های رایانه ای، نظام رده بندی بازی ها را ب طور رسمی افتتاح کرد. از آن زمان تاکنون این بنیاد بر اساس این نظام، 969 بازی خارجی را مورد بررسی قرار داده که تاکنون 227 مورد آن غیرمجاز اعلام شده است. البته این تعداد بررسی در بازه زمانی فروردین ماه تا مرداد ماه امسال انجام شده است.
در همین حال بیشترین حجم بازی های رایانه ای خارجی غیرمجاز مربوط به فروردین و اردیبهشت ماه امسال است. همچنین براساس اطلاعات ارائه شده در سایت بنیاد ملی بازی های رایانه ای تاکنون 23 بازی رایانه ای داخلی تولید و ثبت شده که این تعداد نیز در مدت مشابه بررسی بازی های رایانه ای خارجی صورت گرفته است. درعین حال طبق آمار ارائه شده از سوی این بنیاد تعداد شرکت های تولیدکننده بازی های رایانه ای در داخل، 62 شرکت است. موضوع قابل توجه در ارائه آمارها و فعالیت های بنیاد ملی بازی های رایانه ای، فعالیت های اداره بازی های رایانه ای وزارت ارشاد بوده که به موازات بنیاد ملی بازی های رایانه ای صورت گرفته است؛ چرا که بر اساس آمارهای مندرج در سایت اداره بازی های رایانه ای وزارت ارشاد، تاکنون 1206 بازی مورد تایید و مجاز شناخته شده است که البته آمار کلی از تعداد بازی های مورد بررسی واقع شده، درج نشده است.
همچنین این نهاد تعداد شرکت های تولیدکننده مجاز بازی های رایانه ای داخلی را 17 شرکت عنوان کرده است. ناگفته نماند که موازی کاری همواره در بخش های مختلف وجود داشته و به نظر می رسد که وجود نیز خواهد داشت. گرچه همواره مسوولان بنیاد ملی بازی های رایانه ای را تنها متولی نظام سیاست گذاری و نظام مندکردن این صنعت بیان کرده اند اما وجود برخی نهادهای دیگر و اقدامات مشابه این بنیاد مانند شورای عالی اطلاع رسانی، کانون فرهنگی پرورشی کودک و نوجوان همچنان خط سیر موازی کاری در کشور را ادامه داده اند. ناگفته نماند براساس آمارهای ارائه شده از سوی کارشناسان و حتی مدیران داخلی در مورد رشد صنعت بازی های رایانه ای در جهان، این صنعت تا سال 2012 رشدی قابل توجه خواهد داشت.
به گفته بهروز مینایی مدیرعامل بنید ملی بازی های رایانه ای، رشد فعلی صنعت بازی های رایانه ای شش درصد بوده و این رشد تا سال 2012 به 10 درصد خواهد رسید. او در مورد رده سنی کاربران بازی های رایانه ای می گوید: «طبق تحقیقاتی که از سوی کارشناسان بنیاد صورت گرفته، 85 درصد جوان های دبیرستانی ما مخاطب بازی های رایانه ای هستند و بین 20 تا 30 درصد از این افراد هر روز بازی رایانه ای انجام می دهند.» معاون شورای عالی اطلاع رسانی با ارائه آمارهایی درخصوص تولیدات بازی های داخلی می افزاید: «تاکنون حدود 40 نوع بازی در ایران تولید شده است که بیش از نیمی از افراد زیر 12 سال را در
بر می گیرد، ولی کمتر از 10 نوع بازی در ایران برا گروه سنی بالای 12 سال تولید شده است که می توان گفت از این نظر فقیر هستیم.» براساس گزارش های منابع بین المللی منتشر شده میزان فروش نرم افزارهای بازی های ویدئویی همچنان رو به رشد است به نحوی که انتظار می رود این میزان فروش تا سال 2010 به 15 میلیارد دلار در سال برسد.
معضلی به نام قاچاق بازی های رایانه ای
گزارش های غیررسمی حاکی از این است که به طور متوسط هر هفته بین هفت تا 10 عنوان بازی جدید رایانه ای به طور قاچاق وارد ایران می شود، این رقم در مقابل اقدامی است که بنیاد ملی بازی های رایانه ای در خصوص ممانعت از ورود برخی بازی ها انجام می دهد. طبق آخرین اظهارات بهروز مینای در آخرین اقدام این بنیاد واردات حدود 20 بازی خارجی ترجمه شده به اسامی داخلی ممنوع شده است. به نظر می رسد همین تعداد بازی رایانه ای از مبادی قاچاق وارد کشور شود.
از همین روی جعفری جلوه معاونت سینمایی وزارت ارشاد بر این عقیده است نمی توان تنها با نگاه سلبی و انتظامی جلوی تکثیر و فروش بازی های غیرمجاز را گرفت. از طرفی آگاهان یکی از دلایل عدم توانایی شرکت های داخلی برای رقابت با تولیدات خارجی و جلوگیری از افزایش سهم بازار محصول دیگر کشورها را عدم رعایت قوانین کپی رایت می دانند. این امر موجب شده تا شرکت های تولیدکننده با ضررهای قابل توجهی روبه رو شوند.
به نحوی ک اگر قیمت بازی بالای
پنج هزار تومان باشد بلافاصله کپی می شود بنابراین شرکت ها مجبورند برای رقابت با بازی های خارجی قیمت را در حد دوهزار تا 2500 تومان کاهش دهند. اما با این قیمت حتی با فروش 100 هزار نسخه نیز نمی توانند هزینه های 60 تا 70 میلیونی تولید بازی را برگردانند.
مینایی در این باره ادامه می دهد: «برای نمونه بازی هایی مانند عصر پهلوانان حدود 180 میلیون و بازی گرشاسب بالای 200 میلیون تومان و بازی شمشیر نادر که به تازگی تولید شده است در همین حدود هزینه در بر دارد.»
به همین دلیل دست اندرکاران معتقدند چنانچه اقدامات عملی و حمایت های لازم و به ویژه اعتماد سازی کابران از بخش خصوصی صورت گیرد، دیگر شاهد ورود قاچاق بازی های رایانه ای به کشور نخواهیم بود چون کاربران دیدگاه خود را نسبت به بازی های رایانه ای تغییر داده و به سمت تولیدات داخلی روی می آورند. در عین حال کارشناسان بر این باورند که با وجود پژوهش های مختلفی که در این زمینه از سوی نهادهای گوناگون از جمله بنیاد ملی بازی های رایانه ای صورت گرفته است، هنوز شاهد یک نظام یکپارچه برای بازی های رایانه ای در ایران نیستیم زیرا این نظارت بر بازی های رایانه ای در حد ممنوع کردن تعداد معدودی از بازی های رایانه ای بوده است. همچنین فرهنگ سازی در این مورد تنها به گزارش های تلویزیونی یا مقالات چاپی تکراری محدود شده که تنها به بیان معایب بازی های رایانه ای می پردازد. تاکنون چندین بار گزارش های مشابه و کلیشه ای از تلویزیون دیده ایم که به چند دقیقه صحبت با علاقه مندان بازی های رایانه ای و روان شناسان و کارشناسان آموزشی اکتفا شده است.
منبع : سرمایه
