سرويس خبر- تاخير در تعمير کابل اسکندريه ب پالرمو بار ديگر از ضعف مديريت بحران در زيرساخت اينترنتي ايران پرده برداشت.
به گزارش عصر ارتباط، در حالي که با آغاز سال جديد انتقاد از پهناي باند پايين کشور، قطعي‌هاي متعدد و آمارهاي غير شفاف در زمينه تعداد واقعي کاربران اينترنت شرکت هاي ارتباطات زير ساخت و فناوري اطلاعات را زير تيغ انتقاد رسانه‌ها و کارشناسان قرار داده است قطعي کابل Sea-ME-We 4 در درياي هند اينترنت کل منطقه خاورميانه را به اغما برده است؛ حادثه‌اي که در کمال تعجب با اولين اطلاع‌رساني رسمي زيرساخت در اين خصوص نيز همراه شده است.
درياي جنوب
کابل Sea-ME-We 4 در واقع يک پروژه تاريخي است که در ماس 2004 با انعقاد قرارداد توليد و نگهداري ميان 16 غول مخابراتي جهان متولد شد و نام عجيبش در واقع مختصري از اسامي سه منطقه‌اي است که از طريق اين کابل زير دريايي به يکديگر متصل مي‌شوند؛ آسياي جنوب شرقي، اروپاي غربي و خاورميانه. اهميت اين پروژه براي منطقه خاورميانه در اين نکته بود که هرچند Sea-ME-We 4 در کنار دو کابل ديگر يعني Sea-Me-We-3 و FLAG Euro-Asia شبکه جهاني را به پاي رايانه‌هاي کشورهاي اين منطقه مي‌آورد ولي در عمل بيش از 89 درصد کل اينترنت ورودي به خاورميانه امروز از طريق همين کابل شماره چهار تامين مي‌شود و از همين روي کوچک‌ترين حادثه‌اي براي آن تاثير به شدت محسوسي رو اينترنت کشورهاي حاشيه خليج فارس مي‌گذارد.
اين کابل 20 هزار کيلومتري از کشورهاي سنگاپور، مالزي، تايلند، بنگلادش، هند، سريلانکا، تونس، الجزاير، فرانسه، ايتاليا، عربستان سعودي، مصر و امارات متحده عربي مي‌گذرد و با قراردادي به ارزش 500 ميليون دلار و پيمانکاري آلکاتل و فوجيتسو از طريق شبه قاره هند به خاورميانه سپس با انشعابي از فجيره به ايران مي‌رسد؛ با اين حساب ايران حتي در مسير اصلي اين کابل DWDM ترابايتي نيست؛ کابلي که توانايي انتقال ترابايتي انواع داده از اينترنت گرفته تا تلفن و حتي اطلاعات چندرسانه‌اي را دارد.
ماجراي کهن
قطعي بخش Pair #2 از کابل SWM4 4.1 در ساعت 07:15:08 به وقت گرينويچ ( حدود 13:45 دقيقه به وقت تهران) در روز چهارشنبه مورخ 25 فروردين‌ماه در فاصله 1886 کيلومتري از شهر تاريخي اسکندريه مصر به سمت شهر کهن پالرمو در جنوب ايتاليا به وقوع پيوست. هرچند در ابتدا اخباري مبني بر راه‌اندازي مجدد آن طي هفته آتي در برخي خبرگزاري‌هاي داخلي منتشر شد ولي در همان نخستين روزهاي هفته نخست ارديبهشت ماه محرز شد اين کابل کماکان قطع بوده و تلاش‌هاي کشتي مجهز سرتامن که تمامي هفته گذشته درمحل بروز مشکل لنگر انداخته بود هم به سبب دشواري‌هاي طبيعي و از جمله هواي نامساعد تا کنون به نتيجه نرسيده است.
فرداي روز حادثه اپراتور اماراتي اتصالات، غول مخابراتي خاورميانه، در بيانيه‌اي رسمي به سرعت اعلام کرد تمامي سرويس‌هايش شديدا از بروز مشکل در Sea-ME-We 4 متاثر شده‌اند ولي با قاطعيت تمام تاکيد کرد با اولويت‌بندي فعاليت‌هاي اينترنتي کاربرانش شبکه را به گونه‌اي برنامه‌ريزي کرده است که کاربران تجاري حداقل آسيب را ببينند و احتمال قطعي کامل ارتباط کاربرانش(حتي در صورت کاهش محسوس سرعت) وجود نداشته باشد. اتصالات در عين حال از پروژه چند ميليارد دلاري خود براي ايجاد يک شبکه پشتيبان در امارات خبر داد که به موجب آن حتي در صورت بروز حادثه براي فيبر نوري اصلي خاورميانه هم باز مشترکان اتصالات از کمينه سرع مورد نياز برخوردار هستند و اخبار متعاقب آن هم تاييد مي‌کنند امارات کم‌ترين ميزان مشکلات در خاورميانه را پس از حادثه اخير تجربه ميکند. تمامي تحليل‌هاي منطقه خاورميانه حکايت از آن دارد که قطعي Sea-ME-We 4 امتحاني دوباره براي کشورهاي خاورميانه است تا اثبات کنند بعد از بحران اينترنتي جدي دو سال پيش در همين منطقه تا چه حد به فکر راه‌‌حل‌هاي پشتيباني براي کشورشان بوده‌اند. در فوريه سال 2008 طي حادثه‌اي مشابه در درياي هند شش هفته تمام نزديک به نيمي از پهناي باند خاورميانه قطع شده بود و از همين‌رو اغلب اپراتورهاي منطقه از Sea-Me-We-3 به عنوان يکي از گزينه‌هاي پشتيباني همتاي شمار چهارش استفاده مي‌کنند. جرياني که تا کنون در ايران مغفول باقي مانده است.
برداشت ايراني
ميزان آمادگي ايران در زمينه مواجه با مشکلاتي از اين دست کاملا آشکار است. در تصادفي طنز‌آميز تنها دو روز پيش از اعلاميه رسمي شرکت ارتباطات زيرساخت درباره اين حادثه و در حالي قريب به يک هفته از جريان قطعي SMW4 مي‌گذشت، محمود خسروي- مدير عامل اين شرکت- در اقدامي پيشگيرانه خبر از تمايلش براي احداث يك درگاه بين‌المللي جديد در بوشهر به دنبال امضاي تفاهم‌‌نامه با شركت بين المللي GBI داده (متن کامل اين خبر را در همین صفحه ببينيد) و گفته بود اين درگاه بين‌المللي جديد، به يك حلقه كابل دريايي بين‌المللي متصل خواهد شد كه پس از عبور از كشورهاي بحرين، عراق، امارات، عمان، قطر و عربستان اين كشورها را درخليج فارس به يكديگر متصل مي كند و از سمت شرق به هند و از سمت غرب به اروپا متصل مي شود.
خسروي تاکيد کرده بود: اين كابل دريايي به شبكه‌هاي بين‌المللي SMW3 ، فلگ، SMW4 و ساير كابل‌هاي بين‌المللي متصل خواهد بود و امكان بهره‌مندي از ظرفيت نامحدود اينترنت را براي كشورمان فراهم ميکند.
هرچند همان زمان استفاده از عبارت ” بهره‌مندي از ظرفيت نامحدود اينترنت” با ناباوري برخي کارشناسان داخلي مواجه شده بود ولي تنها دو روز بعد مشکات دامنه‌دار اينترنت شرکت زيرساخت را واداشت دست به يک سنت‌شکني بزند و تصريح کند اين مشکلات سرچشمه داخلي ندارند و از بيرون از مرزهاي کشور ناشي مي‌شوند؛ خبري که تا حدودي توضيح داد چرا ناگهان خبر درگاه هنوز احداث نشده بوشهر با وجود تمامي مشکلات حقوقي و سياسي سر راه آن بر صدر اخبار شرکت زيرساخت نشسته است.
در بيانيه اين شرکت از اپراتور دوم امارات يعني DU به عنوان منبع خبر استفاده شده و آمده است: بنا بر اعلام رسمي اپراتور DU از آنجايي‌كه قطعي اخير كابل SMW4 در مسيري حدود 20 هزار كيلومتر رخ داده، كار تعمير اين قطعي با تاخير يك هفته‌اي مواجه شده است. اين اپراتور اعلام رده است طولاني بودن مسير قطعي سبب شده زمان پيش بيني شده براي تعمير اين كابل از پيش‌بيني 5 روزه اوليه به يك هفته تا10 روز افزايش يابد كه در اين 10 روز كليه كشورهاي خاورميانه به واسطه اين قطعي دچار افت كيفيت شبكه اينترنت خواهند شد و ميزان اين قطعي از قطعي‌هاي كلي در كشورهايي مثل پاكستان تا كندي سرعت در كشورهايي مثل ايران، متفاوت خواهد بود .
بيانيه اخير علاوه بر مقايسه معني‌دار پاکستان و ايران تاکيد کرده بود: بيست شركت بزرگ مخابراتي اروپا و خاورميانه در تلاش هستند تا هرچه زودتر قطعي اين كابل بزرگ مخابراتي را رفع کنند.
اظهارات مبهم مقامات زيرساخت درباره ضعف مسيرهاي پشتيبان هنگامي به اوج رسيد که حسن کريمي – مديرکل مهندسي عمليات و هماهنگي شبکه ديتاي شرکت زيرساخت- در گفت‌وگو با برخي خبرگزاري ها ضمن تاکيد بر اين‌که مشکل همچنان پا برجاست، گفت: منشا قطعي پيش آمده يکي از فيبرهاي اصلي است که شرکت ارتباطات زيرساخت از آن اينترنت دريافت ميکند و به همين دليل نمي‌توان مسير پشتيبان و جايگزين براي آن درنظر گرفت.
اظهار نظر اين مقام زيرساخت با بحث‌هاي فني کارشناسان منتقد رو به‌رو شده است و بسياري از اين نظرات حکايت از آن دارد که غفلت مسوولان ارتباطي کشور باعث شده است بار ديگر ايران در يک امتحان بين‌المللي آن هم پس از يک فرصت دو ساله نمره قبولي نگيرد؛ هرچند سرانجام کريمي در روزهاي پاياني هفته گذشته خبر از دريافت نامه‌اي در خصوص رفع مشکل SMW4 داده بود.
نتايج در کشور
هرچند اظهار نظرهاي رسمي مقامات مدعي بروز اختلال در تنها 20 درصد از پهناي اينترنت کشور است ولي بررسي‌هاي مستقل بر مشکلات گسترده‌تري در اينترنت کشور دلالت دارد.
مطابق اين بررسي‌ها اختلالات در دو بازه شامل «همان لحظه وقوع قطعي و ساعاتي پس از آن» و «يکشنبه شب گذشته مورخ 05/02/1389» به اوج رسيده است و اين اختلالات ناشي از کاهش پهناي باند تمامي موارد زير را شامل مي‌شود:
1. افزايش ميزان زمان تاخير در ارسال، دريافت بسته‌هاي اطلاعاتي (RTT increase) به حدود 4 برابر شرايط عادي در بازه‌هايي محدود از زمان.
2. افــــزايش ميزان ريـــزش بـــسته‌هــاي اطلاعاتي (Packet Loss increase) و مفقودي آن‌ها در نتيجه ايجاد تاخير در بارگذاري صفحات اينترنتي و يا دريافت فايل از اينترنت.
3.افزايش ميزان نوسانات در مدت زمان ارسال و دريافت بسته‌هاي اطلاعاتي (Jitter increase)
4. بروز چندين نوبت قطعي‌هاي مقطعي که در چند دقيقه مرتفع شدند.
5. تغييرات متعدد در مسير عبور بسته‌هاي اطلاعاتي در مسيري معلوم به سمت مقاصدي مشخص طي روزهاي گذشته.
6. افت کيفيت مجموعه خدمات آنلاين اينترنتي شامل انتقال صدا يا تصوير به نحويکه به عنوان مثال کيفيت مکالمات تلفن اينترنتي را با مشکلاتي کيفي مواجه ساخته بود.
نمونه‌گيري از وضعيت دسترسي به سايت‌ها هم اين اختلالات را تاييد ميکند. در تصاوير همين صفحه مي‌توانيد دو نمونه از سايت‌هاي بررسي شده را ببينيد که در آن‌ها محور افقي معرف زمان برحسب GMT است و با افزايش 4 ساعت و نيم به آن، مي‌توان آن‌را به وقت تهران تبديل کرد. محور افقي نيز ميزان رفت و برگشت بسته‌هاي اطلاعاتي (Packets) به اينترنت را برحسب ميلي‌ثانيه نقطه‌گذاري کرده است که در وضعيت پايداري اينترنت کشور، بايد يک خط مستقيم را نمايش دهند.
منبع : عصر ارتباط
