نام نویسنده: م.ر. بهنام رئوف
دنیای اقتصاد- این روزها برای یک دقیقه صحبت کردن تلفنی با سهیل مظلوم، نایب رییس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور، باید انواع و اقسام بوق‌های اشغالی و بوق حاصل از ریجکت شدن و غیره را بشنوی تا بتوانید بالاخره برای طرح پرسشتان با وی صحبت کنید که آن هم موکول می‌شود به بعد از جلسات فشرده روزانه، البته در حین مصاحبه باید حواستان جمع ساعتتان باشد که مبادا رشته مصاحبه از دستتان در برود و جلسه بعدی ایشان شروع شود.
سهیل مظلوم اما قبل از نایب رییسی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای، رییس انجمن شرکت‌های انفورماتیک و دبیر دهمین نمایشگاه الکامپ بود. نمایشگاهی که در زمان خود شاید از موفق‌ترین نمایشگاه‌هایی بود که در حوزه آی‌تی برگزار شد و مظلوم را به شهرت رساند.
شهرتی که فقط به واسطه مدیريت نمایشگاه نبود بلکه بیشتر به بحث‌های حاشیه‌ای که بعد از برگزاری نمایشگاه به وجود، آمد خلاصه می‌شد.
اما این بار به رغم فشردگی کار مدیران نظام صنفی به غیر از اخباری که از سوی روابط عمومی این تشکل مخابره می‌شود، خبر دیگری در دست نیست و تعداد نشست‌های مطبوعاتی این نهاد نیز به دو نشست سالانه کاهش یافته است. همین مساله باعث شد تا برای طرح چند سوال سر زده به سراغ مظلوم رویم که حاصلش گفت‌وگویی شد که می‌خوانید:
طي چند ماه اخير در بخش آي‌تي كشور اتفاقات مختلفي رخ داده است كه توجه بسياري از كارشناسان و تحليلگران به آن معطوف و اظهارنظرات بسياري نيز پيرامون آن منتشر شده است، اما سازمان نظام صنفي رايانه‌اي تاكنون در برابر اتفاقاتي از اين دست اظهارنظري نكرده است كه از آن جمله مي‌توان به برگزاري جشنواره تسما، افتتاح پورتال ايران و آغاز ثبت‌نام از شركت‌هاي حوزه فناوري اطلاعات براي حضور در نمايشگاه الكامپ اشاره كرد. براي شروع بهتر است بپردازيم به بررسي عملكرد شوراي عالي فناوري اطلاعات و تنها دستاورد آن شورا طي دو سال گذشته يعني پورتال ملي
در زمينه پورتال ملي، تيم تحقيقاتي سازمان نظام صنفي رايانه‌اي در حال تهيه يك گزارش جامع است كه اجازه دهيد اظهارنظر دقيق پيرامون پورتال ملي به بعد از جمع‌بندي‌هاي اين كار تحقيقاتي موكو شود. اما به طور كلي آنچه كه از ظواهر اين سايت پيدا است، آن است كه اين سايت بيشتر به يك لينكستان شبيه است تا يك پورتال جامع، آن هم در حد و اندازه ملي.
به عنوان يكي از اعضاي صنف چه تعريف و انتظاراتي از يك پورتال ملي داريد؟
به طور كلي توقعي كه مي‌توان از پورتال داشت، آن است كه وقتي كسي وارد آن مي‌شود، بتواند تمامي نيازهاي خود را برطرف كرده و اطلاعات موردنظرش را به دست آورد و حتي اگر امكانات اجازه دهد، بتواند تبادلات مالي هم داشته باشد. متاسفانه هيچ‌كدام از اين موارد در اين پورتال رعايت نشده است، اما به طور كلي جاي خوشحالي دارد كه شوراي عالي فناوري اطلاعات سرانجام بعد از دو سال فعاليت توانست يك خروجي داشته باشد.
با توجه به آنكه سازمان به عنوان نماينده و سخنگوي صنف وظيفه حمايت از منافع اعضاي خود را دارد، آيا از عملكرد شوراي عالي فناوري اطلاعات كه به عنوان مهم‌ترين مرجع در بخش آي‌تي كشور طي دو سال گذشته فعاليت داشته است، راضي هستيد؟
پاسخ سوال شما بسيار ساده است و با بررسي عملكردي كه اين نهاد طي دو سال گذشته داشته است، مي‌توان به آن دست يافت. به طور كلي و با توجه به گزارش‌هاي منتشر شده چه توسط سازمان نظام صنفي رايانه‌اي كشور و يا سازمان بازرسي، شوراي‌عالي فناوري اطلاعات طي دو سال گذشته نتوانسته است علكرد مثبتي از خود به ثبت برساند، اما سوالي كه در اين بخش مطرح مي‌شود آن است كه در دولتي كه رييس‌جمهور با وزراي خود ميثاق امضا كرده و طي دو سال گذشته نيز شخصا تغييراتي را در كابينه اعمال كرده است، چرا وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات به رغم آنكه گزارش‌هاي منتشر شده از سوي نهادهاي مختلف بيانگر عملكرد بسيار ضعيف معاونت فناوري اطلاعات خود است، تصميمي به تغيير يا حتي تقويت آن جايگاه را ندارد.
اگر يك سال و نيم پيش اين سوال را از من مي‌پرسيديد، نمي‌توانستم با اين قطعيت جواب دهم اما الان به جرات مي‌گويم شوراي‌عالي فناوري اطلاعات طي دو سال گذشته هيچ‌گونه خروجي نداشته است.
سهيل مظلوم پيش از اين و در انجمن شركت‌هاي انفورماتيك علاقه‌اي شديد به بازار سنجي و اعلام حجم و رشد بازار پيش روي كشور داشت، اما طي دو سال گذشته در اين بخش سكوت كرده و آماري ارائه نداده است، در حال حاضر حجم بازار آي‌تي كشور چقدر است؟
متاسفانه در حال حاضر بازار ديگر رشدي ندارد كه بخواهيم از آن آمار تهيه كنيم، چرا كه در حال حاضر بازار آي‌تي كشور فقط سير نزولي دارد.
زماني شركت‌ها با ارائه طرح‌هاي خود از دولت وام مي‌گرفتند، فعاليت‌هاي خود را توسعه مي‌دادند و در جهت اشتغالزايي گام بر مي‌داشتند اما الان اگر بتوانند وام مي‌گيرند تا بدهي‌هاي خود را پرداخت كنند. در دولت قبلي به IT بيشتر پرداخته مي‌شد اما در حال حاضر توجهي به آن نمي شود و رديف‌هاي بودجه آن نيز حذف شده است.
به نظر مي‌رسد كه وزير ICT بايد در كادر مديريتي و برنامه‌هاي خود پيرامون IT يك بازنگري داشته باشد. انتظار داريم وزير يا از عملكرد معاونت آي‌تي خود دفاع كند و بگويد عملكرد آن مثبت است يا اگر اين‌طور نيست، در مديريت فعلي تجديدنظر داشته باشند تا با سرنوشت چندهزار شركت فعال در اين بخش بازي نشود. شخصا معتقدم كه وزير ICT، در حوزه آي‌تي هيچ رسالتي قائل نيست و فقط براي پركردن يك پست سازماني به يك نفر مسووليتي داده و به دنبال بازخواست هم نيست. چرا آقاي سليماني، آنقدر كه به ارتباطات اهميت مي‌دهد و هر هفته با ارائه گزارش‌هاي متفاوت از افزايش ضريب نفوذ وسايل ارتباطي سخن مي‌گويد، تا به حال در گزارش عملكرد خود پيرامون IT توضيحاتي ارائه نداده است؟
از شوراي‌عالي فناوري اطلاعات كه بگذريم، به شوراي‌عالي اطلاع‌رساني مي‌رسيم. اين شورا طي چند ماه گذشته طرح تسما را با برگزاري يك جشنواره كه به باور بسياري از كارشناسان بسيار ضعيف برگزار شده بود، پيگيري كرد. نظر سازمان نسبت به طرح تسما و دستاوردهاي آن چيست؟
تسما، هدفي را نشانه گرفته كه به نظر ما آن هدف درست است. در كنار زيرساختي كه بايد توسعه پيدا كند بايد به محتوا هم توجه كرد. اين هدف به باور ما بسيار درست است اما در اين بين چند ابهام بزرگ وجود دارد.
آيا منظور از محتوا فقط نرم افزارهاي شاهنامه، حافظ و سعدي و محتواهاي علوم ديني و اسلامي است؟ آيا ما با دسترسي داشتن به محتواهاي ديني، احاديث و روايات و مشاهير فرهنگي و تاريخي، ديگر به هيچ محتواي ديگري نياز نداريم؟
به نظر من محتوا اين نيست. بلكه محتوا بايد در زمينه مسائل روزمره، اجتماعي، سياسي و غيره هم باشد. در حال حاضر اگر به سايت‌هاي دولتي مراجعه كنيم، هيچ محتوايي كه كارايي لازم را براي مخاطب داشته باشد وجود ندارد. وزارتخانه‌هاي ما هيچ‌گونه محتوايي روي سايت خود ندارند و اين در حالي است كه بسياري از مراجعات روزانه افراد به ادارات و وزارتخانه‌ها مي‌تواند با مراجعه به سايت‌ها كاهش يابد.
پس نتيجه‌اي كه مي‌گيريم، آن است كه محتوا فقط اهداف درج شده در تسما نيست. جشنواره تسما نشان داد كه رخداد موفقي نبوده است، چرا كه محتواي اصلي و موردنياز ما در اين جشنواره وجود نداشت و متاسفانه به نظر مي‌رسد كه برگزاري اين جشنواره فقط براي رفع تكليف بوده است، البته هدف تسما و جهت‌گيري آن درست بوده اما در اجرا و استراتژي ضعف وجود داشت.
فكر مي‌كنم بهتر است در مورد الكامپ هم صحبت كنيم. دو سال پيش سازمان برگزاري الكامپ را تحرم كرد، سال گذشته از برگزاري آن منصرف شد و از كنارش گذشت، امسال برنامه سازمان براي برگزاري الكامپ چيست؟
طي چند ماه گذشته جلساتي با مديران نمايشگاه داشتيم و مواضع و انتظارات خود را براي آنها تشريح كرديم. اما به طور كلي سازمان نيز قصد حضور يا مشاركت دراين نمايشگاه را ندارد. البته براساس اعلام مديريت نمايشگاه امسال قرار است براي غرفه‌هاي بالاي 200متر تخفيفاتي قايل شوند. البته با توجه به اوضاع حاكم بر حوزه آي‌تي و ركود موجود، شركت‌ها تمايلي براي حضور و معرفي خود ندارند، چرا كه بازاري براي فعاليت وجود ندارد. در نتيجه به نظر مي‌رسد حضور در الكامپ براي شركت‌ها اولويت اصلي نباشد اما به هر حال اگر مديران نمايشگاه بتوانند قيمت‌هاي خود را كاهش دهند و تخفيف‌هاي ويژه‌اي براي شركت‌كنندگان در نظر داشته باشند، شايد الكامپ امسال با استقبال روبه‌رو شود. البته اين مساله در مورد شركت‌هاي حاضر در تله‌كام صادق نيست، چرا كه دولت حمايت ويژه‌اي از شركت‌هاي حوزه ارتباطات دارد.
از مسائل برون‌سازماني برگرديم به مسائل درون‌سازماني، فكر نمي‌كنيد كه سازمان نظام صنفي رايانه‌اي اخيرا كم كار شده باشد؟ يا حداقل كم خبر؟
خير اين طور نيست، اتفاقا از قبل هم پركارتر شده‌ايم اما يكي از سياست‌هايي كه ما از زمان انجمن انفورماتيك تا به حال آن را دنبال كرده‌ايم، آن است كه تا زماني كه برنامه‌هاي در دست بررسي به نتيجه قابل توجهي نرسد، خبر آن را اعلام نمي‌كنيم. تقريبا هر هفته جلسات متعددي در كميسيون‌هاي سازمان برگزار مي‌شوند كه همگي مهم و باارزش‌اند اما زماني قابل بازگو هستند كه خروجي داشته باشند.
چه زماني به خروجي مي‌رسند؟
جواب اين سوال تقريبا قبلا هم گفته شد، ركود موجود در حوزه باعث شده تا بازدهي بسياري از طرح ها به تعويق بيافتد.
اما در حال حاضر با ابلاغ تبصره 13 به نظر مي‌رسد كه رويكرد دولت نسبت به IT بيشتر شده است، اتفاقي كه طي دو سال گذشته متاسفانه رخ نداده است.
انتخابات سازمان چه زماني برگزار مي‌شود؟
فكر مي‌كنم كه بايد بهار 87 منتظر انتخابات سازمان باشيم.
از ادغام انجمن انفورماتيك با سازمان نظام صنفي چه خبر؟
تقريبا تمام كارها انجام شده و فقط حسابرسي‌هاي موجود در دست پيگيري است.
فكر مي‌كنيد اين ادغام قبل از انتخابات برگزار شود يا بعد از آن؟
در حال حاضر، امكانات و تجهيزات و پرسنل انجمن انفورماتيك تماما به سازمان نظام صنفي انتقال يافته است و فقط بررسي حساب‌ها باقي مانده است. كه وقتي آن كار نيز تمام شد، در مجمع پيرامون زمان ادغام و يا انحلال انجمن تصميم‌گيري خواهد شد.
چه الزامي وجود درد كه انجمن با سازمان ادغام شود؟ چرا انجمن فعاليت‌هاي خود را ادامه نمي‌دهد؟
اگر همه توان‌ها در يك جا متمركز شود، مي‌توانيم سازماني پرقدرت داشته باشيم كه اين مساله به نفع تمام صنف است. بهتر است يك سازمان قوي داشته باشيم تا چند نهاد ضعيف. از سوي ديگر توان اداره چند سازمان چه از لحاظ مالي و چه از لحاظ اجرايي وجود ندارد. سال آينده دومين دوره انتخابات سازمان برگزار مي‌شود كه به موجب آن اعضاي هيات‌‌مديره جديد انتخاب مي‌شوند، در نتيجه بهتر است كه تمام اعضاي صنف به جاي فعاليت‌هاي انفرادي و تشكيل نهادهاي كوچك و كم‌قدرت با اتحاد با يكديگر به نفع منافع صنف فعالت كنند.
اگر روزي سازمان توقعات ما را برآورده نكند، ما بايد آن را اصلاح كنيم. نه اينكه به فكر تاسيس انجمن ديگري باشيم. اگر قرار باشد سازمان به نهادي سياسي تبديل شود كه منافع صنف را حمايت نكند، به عنوان اولين مخالف با آن برخورد خواهم كرد.
در حال حاضر سازمان سالي چقدر هزينه دارد و اين هزينه از كجا تامين مي‌شود؟
اعداد و ارقام در مجمع قبلي ارائه شد، فكر مي‌كنم سازمان در حدود ماهي 8ميليون تومان هزينه داشته باشد كه عموما اين هزينه‌ها از محل دريافت حق عضويت تامين مي‌شود.
چه خدماتي در ازاي اين حق عضويت به اعضا داده مي‌شود؟
سرويس‌ها و خدمات روتيني وجود دارد، اما مهم‌ترين توقع اعضا و صنف اين است كه ما سخنگوي آنها باشيم و از حقوق آنها حمايت كنيم. به عنوان مثال مهم‌ترين كاري كه در اين زمينه تا به حال صورت گرفته است، مقاومت سازمان در برابر بخشنامه خريدهاي دولتي با تاييد وزارت ارتباطات بود.
به عنوان آخرين سوال فكر مي‌كنيد مهم‌ترين اولويتي كه حوزه آي‌تي بايد در دستور كار خود داشته باشد، چيست؟
خواه‌ناخواه بستر آي‌تي در كشور ما شكل گرفته هر چند ضعيف. فكر مي‌كنم اولويت اصلي بايد توجه ويژه دولت به آي‌تي و به كارگيري آن در بخش‌هاي مختلف و پيگيري بخشنامه تبصره 13 باشد، چرا كه اين مهم هرچه ديرتر صورت گيرد، هزينه‌هاي دولت در آينده افزايش مي‌يابد.
