نام نویسنده: شهرام شریف
دنیای اقتصاد – یک کارت هوشمند برای همه کارهای شما. این شعاری است که روی کارتهای Ezlink نوشته شده است. با این کارتها که فاقد نام استفاده‌کننده است شما می‌توانید از بسیاری از فروشگاهها خرید کنید، هزینه بلیت سینما را بپردازید، هزینه‌های درمانی خود را پرداخت کنید و… تقریبا هیچ شهروند سنگاپوری را نمي‌‌توان یافت که حداقل یکی از این کارتها را در کیف خود نداشته باشد.
بسیاری از سرویسهای عمومي‌‌مانند اتوبوس و مترو، روند پرداخت خود را به این کارتها متصل کرده‌اند. این کارتها که نقش پول خرد الکترونیکی را بازی مي‌‌کنند به راحتی در اختیار همگان قرار گرفته و از طریق خودپردازهای مخصوص که در مکان‌های عمومي نصب شده‌اند قابلیت شارژ شدن را دارند. چون همه ما تجربه استفاده از کارتهای بانکی را در ایران داریم. مي‌‌خواهم این را هم اضافه کنم که این کارتها دارای نوار مغناطیسی نیستند، بنابراین هنگام استفاده از آن نیازی به کشیدن آن در شکاف مخصوص و وارد کردن رمز عبور هم نیست. این کارتها دارای یک چیپ RFID است که مي‌‌توان آن را با فاصله به دستگاه reader که در هر فروشگاه، اتوبوس، سینما و… وجود دارد نزدیک کرد و تبادل مالی به‌صورت الکترونیک و خودکار انجام می‌شود.
Ezlink تنها کارتی نیست که شهروندان سنگاپوری در کیف پول خود دارند. «کیف پول»ها در این کشور بیشتر به «کیف‌کارت» تبدیل شده‌اند. انبوهی از کارتهای مختلف بانک‌ها، کلوپ‌ها، مجموعه‌های ورزشی و تفریحی و… امروز کیف‌های جیبی سنگاپوریها را چاق‌تر کرده، ولی تجربه Ezlink مقمات این کشور را در اندیشه یکسان‌سازی کارتهای هوشمند فروبرده است.
***
سنگاپور یکی از کشورهای جنوب شرقی آسیا است که بیشتر از 683 کیلومتر مربع وسعت ندارد. جمعیت این کشور بر اساس world gazetteer بالغ بر 3میلیون و 654 هزار نفر است که بر اساس آمار اتحادیه بین‌المللی مخابرات از این میزان 2میلیون و 420هزار نفر به اینترنت دسترسی دارند، البته این آمار مربوط به سال 2006 است و قطعا تاکنون این تعداد افزایش یافته است. براساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد از نظر رشد اقتصادی این کشور در رده پنجم جهانی و بالاتر از ایالات متحده قرار دارد. همین چندی قبل هم اعلام شد که میزان حقوق رییس‌جمهور این کشور پنج برابر جورج بوش است.
***
اینترنت در سنگاپور ارزان نیست، مفت است. اول آنکه برای بخش عمده کاربران در این کشور دسترسی به اینترنت کمتر از پنج شش مگابیت عملا ممکن نیست و کسی نمي‌‌داند سرویس DIAl_UP یعنی چه. برخی از اپراتورهای تلفن همراه اینترنت(بی‌سیم) وای مکس را به صورت رایگان در اختیار کاربرانشان قرار مي‌‌دهند. اغلب خانه‌های امروزی سنگاپور ( که تحت عنوان انبوه‌سازی HDB ) از سوی دولت در اختیار مردم قرار مي‌‌گیرد، مجهز به کابل تلویزیون و اینترنت توامان است. البته از حق نگذریم این کشور با فیبر نوری از زیر اقیانوس مستقیما به لوس‌آنجلس متصل است و برای هین چنین سرعت‌‌های رویایی در این کشور چندان دور از انتظار نیست. البته این کشور نخستین کشوری در جهان بود که پهنای باند را به صورت DSL در اختیار همگان قرار داد و این کار توسط یکی از بزرگترین شرکت‌‌های مخابرات این کشور، یعنی سینگتل در نوامبر 1997 صورت گرفت. این کشور تا پایان امسال مي‌‌خواهد پهنای باند رایگان دراختیار مردم بگذارد. هم اکنون قیمت اینترنت با سرعت 4 مگابیت برثانیه در حدود 35 هزارتومان، 5/6 مگابیت در حدود 45 هزارتومان و 30 مگابیت در حدود 70 هزارتومان است. از اول سال 2007 میلادی پهنای باند 100 مگابیت هم به کاربران خانگی ارائه می‌شود.
***
کسی در این کشور به بانک مراجعه نمی‌کند مگر این که بخواهد حساب باز کند. قبوض خدمات شهری (مثل برق و گاز) و سایر سرویسهای شخصی مثل تلفن همراه به‌صورت الکترونیکی و یا چاپی ارسال شده و از چندین روش الکترونیکی قابل پرداخت هستند. هر فردی در اینجا یک یا چند حساب بانکی دارد که با وکالت دادن به شرکت سرویس دهنده، مبالغ قبوض به طور اتوماتیک از حساب کسر شده و صرفا صورتحساب از طریق ایمیل به اطلاع مشتری می‌رسد. بنابراین نه از صف بانک خبری هست نه هزینه میلیاردی صدور قبض و پرداخت و… در اینجا به جای کارمندان خودپردازها کار مي‌‌کنند. همه کارها اعم از مالیات و خرید و فروش وسایل و واریز وجه به حساب و هزارن مورد ریز و درشت دیگر از طریق خودپردازها انجام مي‌‌شود. دولت برای راهنمایی برخی افراد کهنسال که قادر به استفاده از دستگاه‌‌های دیجیتالی و خودپردازها نیستند، افرادی را استخدام کرده است.
***
سیستم الکترونیکی و هوشمند ترافیک سنگاپور یکی از مشهورترین سیستم‌های حمل و نقل جهان است. به ندرت ممکن است تصادفی در این کشور رخ دهد و اگر چنین شود، به وسیله تابلوهای الکترونیکی بلافاصله به اطلاع رانندگان آن مسیر می‌رسد. گرفتن گواهینامه رانندگی به جز دشواری خاص آن به پرداخت مبلغ بسیار کلانی نیاز دارد. با نصب یک تگ RFID روی خودروها حرکت از درون برخی بزرگراه‌ها و خیابان‌ها مستلزم پرداخت مالیات عبور از بزرگراه‌های داخل شهری به صورت الکترونیکی است. امروزه اتومبیل‌های ژاپنی، آلمانی و آمریکایی در خیابان‌های سنگاپور مشاهده مي‌‌شود که با هزینه واردات بسیار بالا و تعرفه گمرکی در حد دو برابر قیمت خودرو وارد کشور شده‌اند. همه اینها به اضافه قیمت بنزین نسبتا گران باعث شده که بسیاری از مردم خود به خود مجبور به استفاده از سرویسهای حمل و نقل عمومي‌‌مانند مترو (MRT) و اتوبوسرانی مي‌‌شوند که ارزانقیمت‌تر، سریع‌تر و بی‌دردسرترند.
***
گفته مي‌‌شود که بندر سنگاپور همواره در یک زمان بیشتر از 800 کشتی بزرگ و غول پیکر را در کنار خود جای داده است. از این رو جدیدترین دستگاه‌‌های دیجیتالی متعلق به شرق آسیا، چین و آمریکا در فروشگاه‌‌های سنگاپور به وفور وجود دارند. بازار کامپیوتر «سیم‌لیم» سنگاپور چندان تفاوتی با بازار پایتخت ما ندارد. چندین طبقه مملو از اجناس جور به جور الکترونیکی و دیجیتالی و افراد علاقه‌مندی که داخل این فروشگاهها را پر کرده‌اند. شاید تنها تفاوت در میزان رونق باشد. به نظر مجموع اجناسی که در یک فروشگاه چنین بازاری دیده مي‌‌شود بسیار بیشتر از فروشگاهی در بازار کامپیوتر ایران است. به عنوان مثال در بازارهای سیم لیم یا فونان سنگاپور دو سه طبقه نخست فقط به دوربین‌‌های دیجیتالی اختصاص دارد، در حالی که چنین حجم از لنز و دوربین و وسیله‌‌های جانبی را حتی در نمایشگاه دوربین‌‌های دیجیتال در ایران هم نمي‌‌توان یافت چه برسد به مغازه‌‌ها و فروشگاهها. اما از نظر قیمت (به جز برخی اجناس) چندان تفاوتی بین بازار ایران و سنگاپور وجود ندارد.
***
اگر به این چیزی که اینجا از آسمان مي‌‌آید باران مي‌‌گویند پس به باران چه مي‌‌گویند؟
***
دو دانشگاه NTU و NUS در واقع مهمترین مراجع آکادمیک این کشور هستند. هر دو دانشگاه در رتبه‌های دو رقمي بهترین دانشگاه‌های جهان قرار دارند. استادان خارجی از انگلیس، استرالیا و آمریکا در این داشگاه مشغول به تدریس اند. بی تعارف بگویم لابراتوارهاي بسیار مجهز تجهیزات شبکه آن مبهوت کننده بود و مي‌‌شد دلیل تقاضای بالای بسیاری از شرکت‌‌های داخل سنگاپور و کشورهای خارجی را نسبت به فارغ‌التحصیلان این دانشگاهها درک کرد. سیستم آموزشی دانشگاهها بر اساس سیستم آموزشی انگلستان طراحی شده ولی در سال‌های اخیر تحولاتی برای تطبیق آن با سیستم آمریکایی رخ داده است.
***
مردم در این کشور تکنولوژی‌زده شیفته خریدند. بعضی مي‌‌گویند سنگاپور در واقع یک کشور نیست بلکه یک shopping centre (مرکز خرید) بزرگ است. به هر حال کسی شک ندارد که هر چند این کشور جمعیت چندانی ندارد اما میزان تقاضا و مصرف در آن بسیار بالاست. در واقع عین سه‌میلیون و نیم جمعیت آن به اندازه پرمصرف‌ترین ساکنان یک کشور معمولی به حساب مي‌‌آیند. دراین کشور برخلاف تصور میزان حقوق‌‌ها نجومي‌‌نیست اما در مقابل تسهیلات بانکی در ساده‌ترین شکل ممکن در اختیار مردم قرار مي‌‌گیرد. گرانقیمت‌ترین و جدیدترین محصولات الکترونیکی و خانگی به صورت اقساط بلند مدت و بدون اخذ سود به مردم تحویل مي‌‌شود. با این حال مسوولان آن برای بزرگ نشان دادن به راه‌های اغراق‌آمیز نیز روی مي‌‌آورند. مثلا تبلیغ برای پیوستن به پلیس و ارتش را با شعارها و عکس‌‌هایی از آرنولد و سلاح‌‌های خیای و افسانه‌ای به هم مي‌‌آمیزند. مثلا شعاری چون «دشمن را در میکروثانیه نابود مي‌‌کنیم» یکی از آنها است. با این حال این کشور کوچک به دلیل روابط نزدیکش به آمریکا و تبعیت از سیستم انگلیسی دقیقا با مشکلاتی رودررو است که آنها نیز، در مترو بسیاری از مراکزعمومي مرتب پیام‌‌های هشدار آمیز درباره یک حمله تروریستی و ضرورت توجه مردم پخش مي‌‌شود. پیش‌بینی مسوولان سنگاپوری این است که اگر حتی یک حمله تروریستی در این کشور کوچک رخ دهد، مي‌‌تواند صنعت پررونق توریسم و امنیت سرمایه‌گذاری را در این کشور به مخاطره بیندازد.
سنگاپور مثل بسیاری از کشورهای دیگر خالی از مشلات اقتصادی و اجتماعی نیست حتی اگر یکی از بزرگترین اقتصاد‌‌های جهان را در اختیار داشته باشد. انبوهی از کارگران بنگلادشی، چینی و هندی در این کشور مشغول به کارند. بسیاری ساعت‌‌های متمادی شبانه روز را کار مي‌‌کنند تا هزینه کلان زندگی در این بهشت استوایی را کسب کنند. اغلب آنان سختی زندگی در این کشور را به خود هموار مي‌‌کنند تا برای خانواده‌‌های خود در کشورهای فقیر خود پولی فراهم کنند. برخی از سنگاپوریها حتی این اجازه را دارند که برخی از این کارگران را با حقوق بسیار پایین به استخدام خود درآورند و هیچ قانون ضد تبعیض هم به آنها کاری ندارد.
