موازنه اعتماد و آزادي در اينترنت امكان پذير است
ایرنا – دانشنامه اينترنتي “ويكي پديا” كه توسط كاربران داوطلب نوشته ميشود و هدفش دسترسي عمومي به محتواي آزاد در اينترنت است، اعلام كرد روشهاي سختگيرانه در پيش ميگيرد.
اين دانشنامه اينترنتي كه ميتواند توسط خوانندگانش در سراسر جهان بازنويسي و ويرايش شود، پذيرفته است كه برخي از كاربرانش اطلاعات نادرستي را در صفحات آن جاي ميدهند.
كساني كه از دسترس آزاد و عمومي به محتواي اينترنت، به جاي كنترل آن توسط شركتهايي كه در ازاي خدمات خود پول ميگيرند، دفاع ميكنند، غالبا ويكي پديا را نمادي از موفقيت و پيروزي به شمار ميآورند.
ويكي پديا، فعاليتش را از پانزدهم ژانويه ۲۰۰۱در قالب طرحي آغاز كرد كه مبتكر آمريكايياش آن را “دانشنامهاي آزاد و رايگان با بالاترين كيفيت ممكن براي استفاده هركس روي كره زمين به زبان خودش” توصيف كرده بود.
اين دانشنامه اينترنتي اكنون به ۱۱۹زبان، “فعال” است و بيش از دو ميليون و ۵۵۰هزار مدخل دارد.
هركسي ميتواند آزادانه از اين دانشنامه استفاده كند و محتواي آن را مود ويرايش و بازنگري قرار دهد:
كارشناسان خبرهاي كه درباره يك موضوع شناخت و آگاهي دارند، اطلاعات خود را مينويسند و ارائه ميدهند و سپس كاربران ويكي پديا در سراسر جهان كه اجتماعي مجازي و غيررسمي را تشكيل ميدهند، اين مدخل را ويرايش ميكنند.
سابقه تغييرات هر مدخل و نوشته هم در معرض ديد همگان قرار دارد.
در اين ميان، برخوردهايي كه “جنگ ويرايشي” نام گرفته نيز ديده ميشود كه در جريان آن افراد مختلف، ديدگاههاي متفاوت خود را پيش ميبرند.
اما جانبداري يا اشتباهات به سرعت ديده ميشوند و مورد اصلاح قرار مي گيرند. به همين دليل بخش اعظمي از دو و نيم ميليون مدخل اين دانشنامه، بي طرفانه و قابل اعتماد است.
ارزيابيهاي مستقل، ميزان صحت مطالب اين دانشنامه را نزديك به رقباي قديمي تر و پولي آن برآورد ميكند.
با وجود اين، مشكل جايي به وجود ميآيد كه دسترسي آزاد و عمومي به اين دانشنامه مورد سوءاستفاده قرار گيرد؟ مثلا فرد خرابكاري يك مدخل جعلي و افتراآميز را وارد كند كه چند هفته طول بكشد تا مورد توجه و اصلاح قرار گيرد. يا شخص ديگري درباره اهميت خود غلو كند و بكوشد جايگاهش را بالاتر از آنچه هست نمايش دهد.
اين دانشنامه ميكوشد تا شيوههاي كنترل محتواي خود را سختگيرانه تر كند تا از سوءاستفادهها جلوگيري كد.