دنیای اقتصادی – پويايى و كارآمدى روابط عمومى‌ها يكى از تاثيرات توسعه و به‌كارگيرى فناورى اطلاعت در نظام ادارى يك كشور است كه موجب تغيير و تحول در سرعت و روند پاسخگويى و اطلاع‌رسانى روابط عمومى‌ها به عنوان بازوى ارتباطى سازمان‌ها با يكديگر و مردم مى‌شود.
در طى 4سال گذشته به‌رغم اجراى طرح‌هايى مانند تكفا و طرح تكريم ارباب‌رجوع و صرف بودجه‌هاى فراوان، هنوز وزارتخانه‌ها و سازمان‌هاى مرتبط نتوانسته‌اند در بخش روابط عمومى و اطلاع‌رسانى از تكنولوژى‌ها و تكنيك‌هاى نوين ارتباطى استفاده كنند. كارشناسان در اين زمينه معتقدند متوليان در كشور بايد به عنوان الگويى مناسب براى ديگران فعاليت كنند و اين در حاليست كه هيچ كدام از مدعيان تولى‌گرى IT در كشور در تشكيل روابط عمومى الكترونيك و حتى به‌كارگيرى روشهاى ارتباطى مبتنى بر IT تاكنون پيشگام نبوده‌اند.
طبق مصوبه طرح تكريم ارباب رجوع و همچنين طرح توسعه و به‌كارگيرى)IT تكفا) سازمان‌هاى دولتى موظف به راهاندازى وب‌سايت، تلفن گويا و پست صوتى شده‌اند كه همگى از جمله پيش‌نيازهاى تحقق روابط عمومى الكترونيك نيز برشمرده مى‌شوند اما به گفته برخى از مسوولان و كارشناسان وب‌سايت‌هاى راهاندازى شده در سازمان‌ها جنبه كاربردى نداشته و تزئينى هستند.
وزارت:ICT روابط عمومى پويا اما سنتى است
به گفته محسن پازرى مدير دفتر امور اجرايى فناورى اطلاعات در وزارت ICT وجود آمار و اطلاعات و محتواى كامل در سايت هر سازمانى موجب كاربردى شدن سايت مى‌شود كه پويا و به روز بودن اطلاعات در حفظ مخاطب تاثير مى‌گذارد.
وى با اشاره به گذشت يكسال و نيم از زمان راهاندازى وب‌سايت وزارت ICT گفت: در دو ماه اخير با افزايش آمار و اطلاعات موجود در سايت و ارايه گزارش‌هاى هفتگى از فعاليت‌هاى زيرمجموعه‌هاى اين وزارتخانه، تعداد مراجعه كنندگان به سايت به ميزان سه‌برابر افزايش يافته است كه اين مساله نمايانگر اهميت محتوا و به روز بودن اطلاعات در افزايش كاربران سايت است.
با توجه به اينكه وزارت ICT متولى فناورى اطلاعات در كشور است اما هنوز روابط عمومى اين وزارتخانه از طريق وب‌سايت خود و استفاده از ابزارهاى نوين ارتباطى فعاليت نمى‌كند.
پازرى نيز در اين زمينه انتقاد وارد شده بر عملكرد وزارت ICT و كوتاهى اين وزارتخانه در ارايه الگويى مناسب و پيشرو در تحقق روابط عمومى الكترونيك و همچنين راهاندازى وب‌سايت فعال و به روز را پذيرفت و گفت: روابط عمومى وزارت ICT بسيار پويا عمل كرده و تمامى وظايف عمومى خود را انجام داده است اما متاسفانه با ابزارهاى سنتى كار مى‌كند كه با پيشرفت و توسعه IT و برنامه‌هاى آينده اين وزارتخانه در راستاى افزايش سواد و دانش فناورى اطلاعات در بين مسوولان و كارمندان اين خلاء برطرف مى‌شود.
شوراى عالى اطلاع‌رسانى ابتدا فرهنگ‌سازى شود
خسرو سلجوقى معاون فنى دبيرخانه شوراى عالى اطلاع‌رسانى در پاسخ به علل ضعف‌هاى اين شورا در به‌كارگيرى تكنيك‌هاى نوين ارتباطى و اطلاع‌رسانى گفت: شوراى عالى اطلاع‌رسانى به عنوان متولى IT در كشور تاكنون با ارايه اطلاعات از طريق وب‌سايت شورا سعى بر فرهنگ‌سازى در اين زمينه كرده است و تمامى فعاليت‌ها و اطلاعات از جمله برنامه‌هاى حمايتى، وام‌ها، آيين‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و عناوين پروژه‌هاى شورا روى سايت قراردارد و تعامل با شركت‌ها و مردم از طريق همين سايت صورت مى‌گيرد.
وى معتقد ست مراجعه حضورى ارباب رجوع‌ها به شوراى عالى اطلاع‌رسانى در حد صفر است و همگى سوالات از طريق سايت شورا پاسخ داده مى‌شود.
به‌رغم كوشش‌هاى اين شورا هنوز در اين مجموعه اطلاع‌رسانى از طريق نامه‌نگارى، فكس و تلفن صورت مى‌گيرد كه سلجوقى در اين زمينه معتقد است: استفاده از وب‌سايت و ارسال ايميل بدون تكيه بر روشهاى سنتى امكان‌پذير نيست تا زمانى كه پهناى باند مناسب و اينترنت قابل دسترس در همه‌جا مهيا نشود و فرهنگ‌سازى مناسب صورت نگيرد روشهاى نوين نمى‌توانند جايگزين روشهاى سنتى شوند.
شوراى عالى انفورماتيك: ادعايى نكرده‌ايم
يوسفى معاون دبرخانه شوراى عالى انفورماتيك معتقد است به‌رغم وجود وب‌سايت اكثر سازمان‌هاى دولتى استخدام‌هاى مورد نياز خود را از طريق مكاتبه دريافت مى‌كنند كه اين مساله نشان دهنده ناآگاهى مسوولان از قابليت‌هاى سايت اين شورا است اما از طرفى نيز برخى از اطلاعات قابل ارايه و يا دريافت از طريق سايت نيستند.
يوسفى با اشاره به اينكه شوراى عالى انفورماتيك ادعايى در تولى‌گرى IT ندارد گفت: تعدد مراجع تصميم‌گيرى در اين حوزه به توسعه IT در كشور بزرگ‌ترين ضربه را وارد كرده است.
يوسفى شوراى عالى اطلاع‌رسانى را موظف به فرهنگ‌سازى در ترويج استفاده از روشهاى الكترونيكى در مجمعه دولت دانست و افزود: سازمان صدا و سيما نيز با توجه به رسالتى كه بر عهده دارد بايد با ساخت و پخش برنامه‌هاى تبليغى مردم و ارباب رجوع‌ها را با فوايد استفاده از روشهاى الكترونيكى آشنا كند.
وى در پاسخ به اين سوال كه چرا شوراى عالى انفورماتيك به عنوان نهادى انفورماتيكى هنوز از طريق روشهاى سنتى اخبار و اطلاعيه‌هاى خود را اعلام مى‌كند گفت: پست الكترونيكى هنوز جنبه عمومى پيدا نكرده است و برخى افراد هفته‌اى يك بار ايميل خود را چك مى‌كنند و اسناد الكترونيكى نيز در كشور اعتبار ندارند.
كارشناسان: فرهنگ‌سازى نياز به ارائه خدمات دارد
اكثر مسوولان تحقق يك روابط عمومى الكترونيكى را در سازمان‌ها مستلزم ايجاد فرهنگ استفاده از ابزار نوين مى‌دانند و به دليل ضعف فرهنگى موجود در كشور به ضرورت ايجاد روابط عمومى الكترونيكى نيز توجهى نمى‌كنند اما كارشناسان معتقدند تا زمانى كه سازمان‌ها و دستگاه‌‌هاى مربوطه به ارائه سرويس و خدمات الكترونيكى نپردازند عملا فرهنگ‌سازى صورت نخواهد گرفت.
به گفته على شميرانى روزنامه‌نگار حوزه IT فقدان مهارت و تخصص در روابط عمومى‌ها موجب عدم پيشرفت آنها است و روابط عمومى‌ها در حال حاضر به دلايلى مختلف آشنايى با محيط اينترنت و قابليت‌هاى روابط عمومى آنلاين ندارند و استفاده از روشهاى سنتى را ترجيح مى‌دهند.
وى در ادامه گفت: برخى از مسوولان اعلام مى‌كنند فرهنگ روابط عمومى الكترونيك ايجاد نشده است در حالى كه فرهنگ‌سازى مستلزم ارائه سرويس است و تا زمانى كه مسوولان سرويس و خدمات الكترونيكى را ارائه ندهند، فرهنگ‌سازى نيز صورت نخواهد گرفت.
شميرانى با اشاره به اينكه راهاندازى روابط عمومى آنلاين به تجهيزات و ادوات خاص و پيچيده‌اى نياز ندارد گفت: بى‌توجهى به اين مساله به دليل عدم آشنايى مديران و تمايل آنها به سرمايه‌گذارى و عرضه اطلاعات شفاف است و نياز است تا ابتدا نگاه كلان مديريت در سازمان‌ها تغيير يابد.
وى تصريح كرد: آموزش نيروى انسانى و آشنايى كاركنان روابط عمومى‌ها با مزاياى سرويس‌هاى آنلاين از ديگر ملزومات براى تحقق يك روابط عمومى پويا و به روز است.
شميرانى ضمن اظهار تاسف از نحوه راهاندازى وب سايت در سازمان‌ها گفت: اكثرا به دليل الزام قانونى اقدام به راهاندازى سايت كردهاند در حالى كه تنها كاتالوگى الكترونيكى از وظايف و آيين‌نامه‌هاى خود ساخته‌اند و با مراجعه به سايت‌ها خاصيت دوطرفه و امكانات قابل عرضه‌اى ديده نمى‌شود.
وى افزود: از دستگاه‌هايى كه به طور تخصصى در حوزه IT فعاليت مى‌كنند مانند وزارت ICT و شوراهايى كه سال‌ها است درگير توسعه IT هستند انتظار مى‌رود به عنوان الگويى كامل در اين عرصه فعاليت كنند. به گفته حسين امامى مدير اداره ارتباطات داخلى و بين‌الملل بانك توسعه صادرات، كاركنان آموزش نديده در جامعه اطلاعاتى و كاركنانى كه حداقل آشنايى با اينترنت را ندارند بيشترين آسيب را به واحدهاى روابط عمومى مى‌رسانند.
امامى انجمن مشاوران روابط عمومى انگلستان (PRCA) را داراى مراحل سه‌گانه براى ايجاد محيط روابط عمومى الكترونيك اعلام كرد و گفت: اولين مرحله هم‌سطح كردن دانش است به اين معنا كه با ايجاد محيطى مناسب، كاركنان روابط عمومى بتوانند دانش خود را در زمينه ICT افزايش دهند.
طبق گفته‌هاى وى، مهيا كردن بهترين فرصت‌ها براى كاركنان روابط عمومى به منظور عملى كردن طرح‌ها و ايده‌هاى خود در فضاى مجازى، دومين راهكار پيشنهادى متخصصان انگليسى است. همچنين خلق عالى‌ترين فرصت‌ها براى ارائه طرح‌ها با به‌كارگيرى از ابزارهاى نوين فناورى اطلاعات سومين حلقه كامل‌كننده براى ايجاد محيط روابط عمومى الكترونيك محسوب مى‌شود.
