نام نویسنده: مهدى رودكى
شرق – در اين نوشتار جسته و گريخته توريسم ايران و كوتاهى آن در حضور مناسب در اينترنت و توجه به مقوله eTourism بررسى شده است.
ايران هر روز بيشتر شناخته مى شود. هر چند تبليغات منفى عليه آن بسيار است چه ناشى از كوتاهى و سهل انگارى خودمان و چه ناشى از غرض ورزى هاى سياسى اما جريان اطلاعاتى به هر حال ايران را بهتر و بيشتر به دنياى غرب معرفى مى كند.
متخصصين با قابليت هاى صنعت توريسم ايران آشنا هستند و به كسب درآمد از آن نيز مى انديشند و تصميمات ايران در اين مقوله را به خوبى پيگيرى مى كنند تا آنجا كه فعاليت هاى اخير انجام شده از سوى حسين مرعشى و سازمان متبوعش بازتاب گسترده اى يافت و برخى وى را داراى يكى از سخت ترين پست هاى سازمانى در تمام دنيا خواندند.
با اين اوصاف و آرام ت شدن منطقه هميشه متلاطم خاورميانه، انتظار مى رود توريسم ايران رونق بسيارى يابد. بد نيست بدانيد كه انجمن بين المللى توريسم و جهانگردى (WTTC) براى سال هاى ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۴ رشد صنعت توريسم در ايران را ۷/۳ درصد برآورد كرده است.
ايران جمعيت جوانى دارد و تجربه پديده اينترنت و كسب و كارهاى آن لاين با سرعت بالايى در حال گسترش در ميان اقشار مختلف جامعه است و تكنولوژى هاى مبتنى بر اينترنت رونق مى يابند و اقبال عمومى به آن بيشتر و بيشتر مى شود. بنابراين ايران منحنى رشد ديگرى متفاوت با ساير كشورها را تجربه مى كند و مى تواند استعدادهاى سرشار نيروى كار جوان خود را در تجارت الكترويك توريسم، به سرمايه تبديل كند. ايران با استفاده درست از اينترنت و سرمايه گذارى بر eTourism مى تواند شرايط رشد صنعت توريسم را با سرعت افزون ترى كه غيرقابل مقايسه با روش هاى موجود است، رونق دهد.
در جهان غرب به سختى مى پذيرند كه تجارت الكترونيك هر چند به طور محدود، در ايران تجربه مى شود. هنوز بسيارى از آنها ما را با جنگ و نفت و عراق و خاورميانه مى شناسند. روايت ها در خارج از ايران به گونه اى است كه هرگاه توريستى به ايران مى آيد به راحتى اذعان مى كند كه متعجب شده است و تجربياتش با تصوراتى كه از قبل داشته است كاملاً متفاوت است. واقعاً نمى توان از اينترنت و قابليت هاى آن براى تغيير اين چهره بهره جست؟
«بسيار سفر بايد تا پخته شود خامى» مثلى آشنا براى همه ايرانيان است. به عبارت ديگر سفر، عقل را رشد مى دهد. مى توان همين مثل را براى اقتصاد هم گفت: «سفر اقتصاد را رشد مى دهد.»
مطالعات انجام شده نشان مى دهد كه مسافران (چه از اينترنت استفاده مى كنند و چه استفاده نمى كنند) فكر مى كنند كه اينترنت براى برنامه ريزى سفر ساده تر و سريع تر از استفاده از خدمات آژانس هاى مسافرتى است. در واقع آنها آژانس هاى آن لاين را به آژانس هاى سنتى ترجيح مى دهند. حتماً شما هم اين عبارت را بسيار در اينترنت ديده ايد كه «آژانس مسافرتى آن لاين خود را راه اندازى كنيد و درآمدى خانگى داشته باشيد.»
چنانچه سايت هاى توريسم داراى ساختارى حرفه اى باشند و محتوا و خدمات مناسبى ارائه دهند، رشد اين اقبال به سايت هاى توريسم گسترده تر خواهد شد. در كشورهايى نظير آمريكا كه سايت ها داراى سياست هاى كارى بوده و از لحاظ حقوقى پشتيبانى مناسبى مى شوند، بيشتر از ۵۰ درصد مردم آن ترجيح مى دهند با يك سايت قرارداد عقد كنند تا با يك آژانس مسافرتي. بسيارى از آنها تجربه رزرو آن لاين دارند و بسيارى نيز سفرهاى تجارى خود را از طريق سايت ها انجام مى دهند. بدون شك در حال حاضر صنعت توريسم بيشترين بهره را از تجارت الكترونيك مى برد و از eTourism به عنوان تجارت آينه ياد مى شود. امروزه فعاليت هاى آن لاينى نظير رزرو اتاق در يك هتل، رزرو بليت هواپيما، ثبت نام در يك تور تفريحى، درخواست ويزا و… مواردى معمول شده اند.
اينكه چگونه اقبال به سايت هاى توريسم از بخشى كوچك در سال هاى گذشته به سهمى بزرگ در سال هاى اخير تبديل شده است به خوبى قدرت اينترنت را مى رساند.
اصولاً مسافران همواره به دنبال كاهش هزينه هاى سفر خود هستند و سايت هاى توريسم به خوبى مى توانند در اين مورد به مسافران كمك كنند. آنها مى توانند به راحتى برنامه سفر خود را تنظيم كنند و از تخفيف هاى موجود براى كاهش هزينه هاى خود بهره گيرند.
• اوضاع در ايران چگونه اس
متاسفانه ايران بهره كمى از eTourism دارد و تنها آژانس هاى محدودى اينترنت را جدى گرفته اند اما هنوز هم تجارت الكترونيك به معناى واقعى آن وجود ندارد و آنها تنها تجربه ارتباطات الكترونيك دارند.
سايت سازمان ايرانگردى و جهانگردى سابق، اطلاعات قديمى و به روزرسانى نشده ارائه مى دهد و به خوبى روشن است كه در حال حاضر از آن پشتيبانى نمى شود. سايت هاى سازمان نوپاى ميراث فرهنگى و گردشگرى نيز هنوز حتى به خود زحمت نداده اند كه عنوان اصلى سايت خود را از ميراث فرهنگى سابق به عنوان جديد تغيير دهند.
سايت هاى طراحى شده براى استان ها نيز عموماً از فقر اطلاعاتى و ضعف طراحى رنج مى برند. محتواى آنها يك چيز مى گويد، گرافيك آنها ما را با عالم ديگرى مى برد و موسيقى آنها نيز سازى مخصوص به خود را كوك مى كند. حتماً به خاطر داريد كه خبر راه اندازى سايت «حيدر بابا» از سوى ميراث فرهنگى استان آذربايجان شرقى چگونه در رسانه ها بازتاب يافت. اما جالب است بدانيد كه در حال حاضر سايتى با اين نام فعال نيست!
مسئولان سازمان نوين متولى گردشگرى نيز سعى داشته اند در قالب مقالات متعدد بعضاً به زبان انگليسى كارايى و اصولاً استفاده از معمارى اطلاعات را در سايت هاى خود اثبات كنند. اما حقيقتاً تنها يك مراجعه توام با كمى كنجكاوى واهى بودن ادعاهاى اين مدافعان عمى سازمان جديد را نشان مى دهد.
واقعاً كجاى كار ايراد دارد؟ ما مشاورين و مجريان پروژه هاى كسب و كارهاى آن لاين نيز در به وجود آمدن اين وضعيت متهم هستيم و كوتاهى كرده ايم.
واقعاً به اين فكر كرده ايد كه چرا نام دامنه يك سازمان و ارگان دولتى تنها براى يك سال و دو سال ثبت مى شود؟ مگر قرار نيست اين سايت تداوم داشته باشد؟
چرا با جست وجوى كلمه «Iran» سايت CIA بالاتر از سايت هاى دولتى ايرانى در موتورهاى جست وجوگر قرار مى گيرد؟
در چند روز اخير صحبت از آن بود كه ايران سعى دارد از تلويزيون هاى CNN و BBC براى معرفى جاذبه هاى توريستى خود بهره گيرد. اين خبر در سايت هاى خارجى بازتاب گسترده اى يافت و به نوعى توجه بيشتر به توريسم ايران از زمان انتشار همان خبر آغاز شد. بد نيست بدانيد كه كشورى مثل يونان كانال ماهواره اى اختصاصى براى توريسم دارد. اين اقدام قابل ستايش ايران مى تواند شروع تحولى نوين در توريسم ايران باشد.
مقايسه هزينه تبليغات در يك كانال تلويزيونى و هزينه تبليغات در سايت هاى وب و همچنين كميت و كيفيت مخاطبان سايت هاى محبوب وب، كفه را به نفع سايت هاى وب سنگين تر مى كند. به نظر مى رسد استفاده از رسانه هاى غربى براى معرفى ايران تصميم درستى باشد زيرا قبلاً از طريق همين رسانه ها چهره ايران مخدوش شده است و ما مى توانيم با اين حضور شرايط را به نفع خود تغيير دهيم هر چند كه مجبور به پرداخت هزينه بسيارى نيز هستيم و همين طور اميدواريم مسئولان گردشگرى كشور، اينترنت يا به عبارت ديگر راه اندازى سايت هاى كاربرپسند و پرمحتوا را فراموش نكنند و از تبليغات اينترنتى خصوصاً حضور مناسب در موتورهاى جست وجوگر غافل نمانند.
از سوى ديگر مقوله آموزش ارگان ها و افراد درگير در اين صنعت را هم نبايد فراموش كرد. اغلب آنها تجربه محدودى در كار با اينترنت و حضور تجارى در آن دارند. آشنايى آنها با اصول و قواعد eTourism مى تواند كسب و كارهاى آن لاين بسيارى را براى ما ايرانيان ايجاد كند.
