نام نویسنده: دکتر مهدى محسنيان راد
ایران و جامعه اطلاعاتی – تا قبل از جهانى شدن، براى تبيين رابطه فرهنگ و رسانه ها، از اصطلاح قديمى امپرياليسم فرهنگى (Cultural Imperialism) استفاده مى شد. اما به تدريج اصطلاحات جديدى چون، آمريکايى شدن (Americanization)، بى مليت شدن (Denationalization) حاشيه ـ مرکزشدن (periphery ـ center)، جهان ـ منطقه اى شدن (Glocalization) و دچار تهاجم فرهنگى شدن(Cultural Invasion) وارد ادبيات ارتباطات شد. اما به نظر نمى رسد که هيچ يک از اين واژه ها بطور کامل، نماينده آنچه در حال وقوع است نمى باشد.
شواهد حاکى از آن است که تحولات آينده جهانى شدن سبب خواهد شد که ارتباط جمعى (Mass Media) جاى خود را ارتباط گران متعدد (Numerous Communicator) و ارتباط گيران متعدد (Numerous Communicatee) بدهد.. نمونه اوليه اين پديده را مى توان از هم اکنون در سايت ها (site)، چت روم ها (chat room) و وبلاگ ها (weblog) در سطح جهان و بکارگيرى دوربين هاى رقومى (DV) در صنعت سينما، بويژه در برخى از کشورهاى آفريقايى براى توليد فيلم هاى سينمايى ديد.
مقاله کوشش خواهد کرد که نشان دهد تبديل رسانه هاى انبوه، به به ارتباط گران و ارتباط گيران متعدد مشابه نظاى خواهد بود که در سپهر بازارهاى سنتى مشرق زمين وجود داشت ، سپهرى که مى توان آن را «بازار جهانى پيام» (Global Message Bazaar) ناميد. مهمترين خصلت اين بازار، شکل گيرى بزرگترين تکثر رسانه اى در طول تاريخ است. اين امر سبب خواهد شد که گيرندگان پيام از حالت توده (Mass) کاملاً خارج و از هرنوع يکپارچگى ديگر نيز دور شده و با حفظ فرديت، هرلحظه داراى مجموعه اى از خصلت هاى مشترک با برخى اقليت ها و يا اکثريت هاى مختلفى خواهند بود که در آن لحظه، خود را در معرض فرستنده اى خاص قرار داده اند. به اين ترتيب هر فرد، خصلتى خواهد داشت مشابه يک شيشه رنگى مستقل که هر لحظه، قسمت هايى از او، در اثر اشتراک ا شيشه اى ديگر، رنگ جديدى به خود خواهد گرفت.
بنابراين ضمن آنکه عضوى از جامعه است، خواهد توانست به صورتى مستقل، خود را در آن تکثر رسانه اى قرار داده و گزينشگر توليدات ارتباط گران متناسب با رنگ آن لحظه خود قرار دهد. مقاله ضمن ارائه مدلى از بازار جهانى پيام، بر اين نکته تأکيد مى کند که در آينده، ارتباط گران متعدد مجبور خواهند بود که تکثر رسانه اى خود را بر اساس نيازهاى ارتباط گيران متعدد تنظيم کنند.
متن کامل اين مقاله را در سايت ايران و جامعه اطلاعاتی بخوانيد
