از مرکز داده (ديتا سنتر) چه ميدانيم ؟
نام نویسنده: مهدى راستى
ایرنا – آيا ميدانيد چگونه شد که مراکز داده بوجود آمدند؟ و اصولا فايده يک
مرکز داده چيست که اين روزها بحث آن در ايران داغ است اما حتى يک مرکز
از اينگونه مراکز در ايران فعال نيست ؟
ماجرا از انجا اغاز شد که از اوايل دهه ۹۰ و پس از بوجود آمدن مفهوم
وب در اينترنت ، امکان به اشتراک گذاشتن فايلها و مستندات و انتقال ساده
و در عين حال جذاب اطلاعات براى کاربران اينترنت فراهم شد و همين مساله
يکى از دلايل اصلى رشد کمى و کيفى بسيار زياد اينترنت شد.
ميتوان گفت هم اکنون يکى از جذابترين و پر استفاده ترين سرويسهاى
اينترنتى سرويس وب است .
با افزوده شدن بر تعداد کاربران اينترنت و حجم اطلاعات رد و بدل شده و
هم چنين تنوع روزافزون سرويس هاى اينترنتى، سرويس دهنده ها و زيرساختهاى
اينترنتى سنتى موجود ديگر پاسخگوى نيازها نبودند و نياز بود که زير ساخت
جديدى ايجاد شود.
اين مساله به خصوص با رشد فن آورى اطلاعات (IT) در دنيا و نفوذ آن در
عرصه هاى مختلف نظامى، اقتصادى، آموزشى و اجتماعى شکل حادترى يافت ، و
سازمانهاى مختلف نيازمند به سرويس دهنده ها و زيرساختارهايى مناسبترى
بودند که ارتباط ميان آنها و کاربران خود را فراهم کنند.
بالطبع اين امکان وجود نداشته و ندارد که هر سازمان خود به طور مستقيم
به ايجاد بسترهاى ارتباطى اقدام کند، چرا که اين امر بدليل پراکندگى
زياد سايتها و نياز به سرويس دهنده هاى قوى و خطوط با سرعت زياد عملى نبوده
و علاوه بر آن راه اندازى و نگهدارى اين سايت ها هزينه هاى غيرضرورى زيادى
را بر سازمانها وارد ميکند.
راه حل اين مشکل، متمرکز کردن سرويس دهنده ها و تجهيزات برقرارى
ارتباطات در مکانهاى مشخصى به نام مراکز داده يا Data Centerاست .
اين مراکز با در اختيار داشتن سرويس دهنده هاى متعدد و توانمند، و
هم چنين تجهيزات برقرارى اتصالهاى با سرعت زياد، امکان راه اندازى سايتهاى
اينترنتى را ممکن ميسازد.
مرکز داده چيست ؟
مراکز داده به مجموعه اى از سرويس دهنده ها، زيرساختارهاى ارتباطى و
تجهيزات دسترسى که به منظور ارائه ، نگه دارى و پشتيبانى از ميزبانى
سرويس هاى اينترنتى بکارگرفته شده اند گفته ميشود.
به همين دليل ميتوانيم بگوييم خدمات ميزبانى وب و ساير سرويس هاى
اينترنتى نظير Emailو FTP، اصليترين نقش يک IDCاست .
در حال حاضر با رشد سريع اينترنت بر تعداد مراکز داده نيز روز به روز
افزوده ميشود.
تمرکز مراکز داده به دليل نياز به خطوط با سرعت زياد در کشورهايى
مانند آمريکا که سرعت زياد در دسترس است بيشتر است .
اجزاى يک مرکز داده
بطور کلى سرويس دهنده ها و زيرساختارهاى ارتباطى از اجزاء اصلى يک
مرکز داده محسوب ميشود.
برخى از مراکز داده از طريق خطوط مختلف فيبر نورى پهناى باند بيش از
bps۴ Gرا در اختيار دارند و تعداد سرويس دهنده هاى آن بيش از يک هزار تا
است که به شکلهاى متنوعى به متقاضيان اجاره داده ميشود.
مرکز داده و تجارت الکترونيک
از سوى ديگر تجارت الکترونيک تقاضاى سرويس هاى اينترنتى کنترلشده و
ايمن را افزايش داده است .
اين سرويس ها بايد از قابليت دسترسى خوبى برخوردار باشند و هم چنين
قابليت رشد و توسعه را در هنگام افزايش نيازها داشته باشند.
براى فراهم کردن اين سرويس ها مراکز داده زيادى تاسيس شده است .
سازمانها و موسسه هاى نيازمند اين گونه سرويس ها به جاى آنکه هر يک با
صرف هزينه هاى زياد و مشکلات عملى زياد سايت هاى مورد نياز خود را، راه
اندازى و نگه دارى کنند، تنها با اجاره کردن فضاى محدودى از منابع اين
مراکز داده ها، سايت هاى خود را در معرض ديد عموم قرار ميدهند.
اين منابع شامل منابع سيستمى (فضاى ديسک ، RAM، قدرت CPUروى سيستم
سرويس هنده ها و مانند اينها) و منابع شبکه (پهناى باند) و مکانهاى لازم
براى نگهدارى اين تجهيزات ميباشد.
سازمان ها و موسسات پس از انتخاب مرکز داده مورد نظر خود با شرايط
قراردادى که توافق کرده اند يک سرويس دهنده و تجهيزات جانبى مورد نياز را
در مرکز داده در اختيار ميگيرند.
اين امکانات ميتواند تنها شامل سيستم عامل و يا نرافزارهايى نظير و
FTPيا Control Panelسايت باشد.
در صورتى که نرم افزارهاى لازم بر روى سرويس دهنده نصب نشده باشد،
متقاضى خود آن را تهيه و نصب ميکند.
برخى از متقاضيان معمولا از طريق گذرگاه هاى راه دور (Remote Terminal)
سرويس دهنده خود را تنظيم ميکنند.
پس از نصب و پيکربندى، سرويس دهنده آماده سرويس ده است و بر حسب نياز
متقاضى استفاده ميشود.
وظايف و مسووليتهاى هر کدام از دو طرف قرارداد از قبيل نوع خدماتى که
مرکز داده موظف است با ويژگيهايى که قيد ميشود در اختيار متقاضى بگذارد
و مسئوليت مسايل و مشکلاتى نظير حملات رايانه اى در قرارداد ذکر ميشود.
جالبترين نکته در تمامى اين گزارش آن است که با وجود مزايايى که يک
مرکز داده دارد، در حال حاضر هيچ گونه مرکز داده اى در ايران وجود ندارد.
اين در حالى است که تنها در عرصه اى چون وبلاگ ، مقام سوم جهانى از آن
کاربران ايرانى است ، که اين امر خود نياز به مرکز داده اى ايرانى را نشان
مى دهد.