پدر علوم ارتباطات ایران :من همان معلم معمولی هميشگی هستم
ایسنا – پدر علوم ارتباطات ايران، گفت: من يك معلم عادى بودم كه توفيق داشتم دانشجويان خوبى بر سر كلاسهايم بيايند و اين دانشجويان خوب باعث شدند كه من هم شهرت پيدا كنم و در واقع زير چتر دانش دانشجويان، استادشان به شهرت رسيد و بايد بگويم اين شهرت هم متعلق به خود آنهاست، اينها به معلم خودشان نام گذاشتند و من همان معلم معمولى هميشگى هستم.
به گزارش خبرنگار سرويس ارتباطات خبرگزارى دانشجويان ايران (ايسنا)، ”دكتر معتمدنژاد” در همايش بزرگداشت پدر علوم ارتباطات ايران، اظهار داشت: انگيزههايى كه دانشجويان در من ايجاد كردند سبب شد در سالهاى بعد از پيروزى انقلاب تحت تاثير شرايط جديد تنها به آموزش اين حرفه اكتفا نكنم چراكه در سالهاى اوليه تاسيس دانشكدهى ارتباطات، ما توجه بيشترى به آموزش داشتيم و فكر مىكرديم براى مطبوعات و دفاتر روابط عمومى، آژانسهاى تبليغاتى و خبرگزارىها و ساير وسايل ارتباط جمعى عدهاى نيروى متخصص تربيت كنيم.
اين استاد دانشگاه ادامه داد: اما تجربهى انقلاب به ما نشان داد مملكت در كنار معلمهاى خوب و آموزش دهندگان متبحر نياز به محقق دارد، بر اين اساس بعد از سالهاى دفاع مقدس، وقتى معاونت مطبوعاتى و تبليغاتى وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى تشكيل شد با همكارى دوستان جوان توانستيم مجلهاى را تاسيس نيم به نام «مجلهى رسانه» كه اخيرا پنجاه و هفتمين شمارهى آن منتشر شد.
به عقيدهى وى اين همكارىها و در كنار يكديگر بودن، به ويژه پشتيبانى و پشتكار خاص ”دكتر نعيم بديعي” دوست و همكار گرامى و هميارى ”دكتر محسنيانراد” سبب شد دورهى كارشناسى ارشد و دكترى ارتباطات شكل گيرد و با پذيرش همكاران مختلف در مطبوعات و سازمانهاى دولتى به عنوان دانشجويان اين دورهها، هيات علمى ضرورى براى دانشكدهى ارتباطات را آماده مىكنيم و بسيار خوشحالم كه امروز كسانى كه آموزش و پژوهش را در اين دانشكده سپرى كردهاند از بنده جلوترند و افتخار مىكنم كه اين دانشجويان امروز مكاران من هستند و اگر بگويم استاد من هستند قبول نخواهند كرد، زيرا ما سنتهايى داريم كه سن را حتما رعايت مىكنيم.
دكتر معتمدنژاد، گفت: به همين خاطر سعى كرديم تحقيقات دانشگاهى را آغاز كنيم و ابتدا در خرداد 1369 طرحى را در 12 مورد براى تحقيق جامع دربارهى ارتباطات تهيه كردهايم و قرار شد بر روى آن كار كنيم و برخى كارها را دوست عزيزم ”دكتر محسنيانراد” آغاز كردند و اما برخى از آنها باقى ماند و متاسفانه انجام نشد.
وى، افزود: در اين ميان به كمك كميسيون ملى يونسكو توانستيم براى ايجاد يك مركز آموزش و پژوهش علوم ارتباطات آسياى مركزى اقدام كنيم زيرا به همكارىهى منطقهيى خيلى اعتقاد داشتيم كه بر اين اساس هياتى وارد ايران شدند اما متاسفانه اين جريان در يونسكو جنبهى سياسى پيدا كرد و به اين سبب كه جمهورى اسلامى ايران خواستار تاسيس اين مركز بود محقق نشد و به سالهاى بعد موكول شد، بنابراين به تشكيل مركزى با نام مركز پژوهشهاى ارتباطات در سال 1374 براى انجام برنامههاى خود اقدام كرديم. همچنين اين مركز برگزارى چندين سمينار را بر عهده گرفت.
دكتر معتمدنژاد، ادامه داد: با توجه به تجربهى پژوهشها و تحقيقاتى كه داشتيم به اين نتيجه رسيديم كه اگر ارتباطات بخواهد در ايران اصلاح شود بايد در در 4 زمينه كار كنيم و آنها را در اولويت قرار دهيم و خوشبختانه در سالهاى اخير اين زمينهها مشخص شده و توانسته وارد اسناد مقدماتى برنامهى چهارم توسعه شود.
وى، به تشريح اين 4 زمينه پرداخت و گفت: اول آنكه تلاش براى توسعهى فضاى مطلوب و فعاليت آزاد مطبوعات و ساير وسايل ارتباط جمعى و تحكيم حاكميت قانون در اين حوزه، در مرحلهى دوم كمك به ايجاد شرايط استقلال اقتصادى مطبوعات و ساير رسانهها از طريق بهبود بخشيدن به محتويات مندرجات در مطبوعات و پيامهاى ارتباطى در رسانههاى ديگر، كه در نتيجه با افزايش مخاطبان، تعداد خبرنگاران و توسعهى آگهىهاى بازرگانى مناسب در جهت توسعهى اقتصادى و ن ايجاد نيازهاى كاذب در جامعه و افزايش تيراژ مطبوعات از حدود 1 تا 2 ميليون به 7 ميليون مدنظر است تا بر اساس معيارهايى كه يونسكو در سال 1960 مشخص كرده است باشيم و ضابطهمند كردن يارانههاى دولتى به رسانهها و تصويب مقررات ضرورى در اين زمينه در اولويت است، همچنين در مرحلهى سوم، توسعهى آموزش حرفهى روزنامهنگارى در كشور مدنظر است كه تاسيس دورهى كارشناسى ارشد و دكترى در دانشگاه علامه از نخستين گامهاى آن بوده است و اميدواريم بتوانيم اين رشته را ابتدا در مقطع ليسانس و به تدريج در مقاطع كارشناسى ارشد و دكترى، در ساير مراكز استانهاى بزرگ داير كنيم و در مرحله آخر نيز تحقق استقلال حرفهيى روزنامهنگارى را در اولويت داريم، تا روزنامهنگاران ديگر از تزلزل شغلى رنج نبرند و دغدغهى آيندهى خود را نداشته باشند و مثل ساير صنوف از تامين آيندهى خود مطمئن باشند، بنابراين با تدوين لايحهى قانونى استقلال روزنامهنگارى و پيشبينى نهاد مستقل براى اين مركز و صدور كارت هويت حرفهيى روزنامهنگاران، قدمهاى موثرى در استقلال اين حرفه برمىداريم.
بر اين اساس در 4 سال اخير و با يارى انجمن صنفى روزنامهنگاران و مركز مطالعات و تحقيقات رسانههاى وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى توانستهايم در اين زمينه 4 متن حقوقى را براى تامين استقلال حرفهى روزنامهنگارى تهيه كنيم كه شامل دو لايحهى قانونى پيش نويس استقلال حرفهى رونامهنگارى و پيمان جمعى روزنامهنگاران، همچنين قانون شوراى عالى رسانهها، ميثاق اصول اخلاقى حرفهى روزنامهنگارى مىشود.
وى، افزود: اگر شوراى عالى رسانهها در كشور تشكيل شود، استقلال وسايل ارتباط جمعى تامين مىشود و دولت كمتر احتياج پيدا مىكند در امور ارتباطات مداخله كند. خوشبختانه اين چهار زمينهاى را كه عرض كردم مورد نظر دولت هست و اين متنهاى تهيه شده به زودى به تاييد خواهد رسيد و در هيات دولت مطرح خواهد شد، به مجلس هم خواهد رفت و شايد هم به زودى تصيب نشود، ولى به هر حال، اقداماتى در اين زمينه صورت گرفته است و ما در راهى گام گذاشتهايم كه اين راه در هر صورت به توسعهى وسايل ارتباطات جمعى ما منتهى خواهد شد.
معتمدنژاد با بيان اينكه در اين ميان به همكارىهاى منطقهيى و بين المللى هم توجه فراوانى داريم، ابراز داشت: به همين خاطر در سياستهاى اخير، موضوع جامعهى اطلاعاتى را مطرح كرديم كه بر اين اساس موضوع جامعهى اطلاعاتى را نه به عنوان يك هدف نهايى، بلكه به عنوان موضوعى كه در دنياى امروز مطرح است و بايد به آن رسيد، بايد بررسى كرد چراكه جامعهى اطلاعاتى، همهى دنيا را به خود مشغول كرده است . همچنين ما قبل از اينكه در كشورهاى مختلف دنيا كنفرانسهاى منطقهيى براى جامعهى اطلاعاتى تشكيل شود، در ايران از شهريور سال 1380 نخستين سمينار ميان منطقهيى آسياى مركزى و غربى را تشكيل داديم و به دنبال آن يك همايش ملى دربارهى ايران و جامعهى اطلاعاتى در سال 1400 هجرى شمسى را در آذرماه 1381 برگزار كرديم و به تدريج توجه مسوولان مملكت را جلب كرديم كه در راه رسيدن به جامعهى اطلاعاتى بايد تلاش بيشترى انجام داد.
وى ادامه داد: در سطح بين المللى خوشبختانه، با همكارى شوراى عالى اطلاع رسانى توانستيم در همايشهاى بين الملى ژنو و پاريس تاثيرگذار باشيم و جملات و كلماتى را از بندهاى مصوب در اين همايشها تغيير داديم و در نتيجه در تهيه و تدوين متنهاى 2 سند مهم بينالمللى اعلاميه اصول سران و برنامهى عمل اجلاس جهانى سران دربارهى جامعهى اطلاعاتى سهمى داشتهايم همچنين با همكارى كشورهاى آسيايى يك جبههى آسيايى تشكيل داديم و در مقابل كشورهاى سرمايهدارى و توانستيم نسبت به آينده اميدوار باشيم، به هر حال در حال تلاشيم تا به اهداف منطقهيى و بين المللى خود برسيم، بنابراين هم در سطح ملى به مساله توجه داشتهايم و هم در سطح منطقهيى و هم در سطح بين المللي.
وى، خاطرنشان كرد: دانشكدهى علوم ارتباطات مجددا امسال كار خود را آغاز خواهد كرد د كنار مركز پژوهشهاى ارتباطات؛ به همين جهت وزارت علوم نام پژوهشكدهى علوم ارتباطات و فناورى اطلاعات بر آن نهادهاست و به هر ترتيب تاسيس اين مركز به تصويب وزارت علوم و تحقيقات و فناورى رسيده است و اميدواريم كه به زودى بتوانيم از فارغالتحصيلان دورهى كارشناسى ارشد و دكترى بهرههاى بيشترى بگيريم. همچنين بايد بگويم به كمك دانشجويان سابق دورهى فوق ليسانس و دكترى توانستهايم در حدود 100 مقالهى علمى در 3 سمينارمنطقهيى و ملى ياد شده بيشتر در زمينهى جامعهى اطلاعاتى ارائه كنيم.
دكتر معتمدنژاد با بيان اينكه بايد آيندهنگرى ارتباطى داشته باشيم، خاطرنشان كرد: آينده نگرى ارتباطى ايجاب مىكند كه پژوهش كنيم، بر اساس پژوهش سياست گذارى كنيم و بر مبناى اين سياست گذارى، برنامهريزى داشته باشيم، برنامهريزى را ارزيابى كنيم و بتوانيم به سوى پيشرفت بيشتر برويم.
وى، ادامه داد: كافى نيست كه فقط جملاتى را پشت سر هم بگذاريم و در برنامههاى پنج ساله را وارد كنيم و هر دوره هم آن ها را تكرار كنيم. بايد تحقيق كرد، بدون تحقيق، سياست گذارى و برنامهريزى به نتيجه نمىرسد. من مطمئن هستنم با شرايط ايجاد شده با حمايتى كه وزارت علوم، تحقيقات و فناورى صورت داده بتوانيم وظيفهى خود را در سطح جهانى انجام دهيم.
وى در پايان يادورشد:از ”دكتر نجفقلى حبيبي” رئيس دانشگاه علامه طباطبايى و ”دكتر فرقاني” رئيس دانشكدههاى علوم اجتماعى و ارتباطات كه امكانات برگزارى اين مراسم را فراهم آوردند صميمانه سپاسگذارم.