نام نویسنده: عليرضا كاشيان*
دنیای اقتصاد – بيش از يك دهه است كه با پديدار شدن فناورى شبكه‌هاى كامپيوترى و اينترنت، مفهوم اطلاعات به يك مقوله پيچيده‌ترى تبديل شده است. امروزه ما با واژه‌هايى همچون هجوم اطلاعاتى، رقابت اطلاعاتى، انتشار سريع اطلاعات، جامعه اطلاعاتى و جامعه دانايى محور روبه‌رو هستيم. بارها و بارها شده است كه با اين واژه‌ها در رسانه‌هاى تصويرى و نوشتارى برخورد كرده‌ايم و يا در يك صفحه اينترنتى در حين خواندن مطلبى، اين واژه‌ها را ديده‌ايم. اينكه مردم ما چقدر با موضوعى بنام شكاف ديجيتالى آشنا هستند و يا اينكه آرمان يك جامعه اطلاعاتى را چه مى‌دانند، مقوله‌اى است كه به نظر مى‌رسد هنوز مردم ما تفسير و بيان صحيحى از آن ندارند.
شايد شنيده باشيد كه اجلاس سران جامعه اطلاعاتى در سال گذشته (سال 2003 ميلادى) در ژنو برگزار شده است و يا اجلاس دوم در سال آتى (سال 2005) در كشور تونس برگزار خواهد شد. ولى شما چقدر با موضوعات اين اجلاس آشنا هستيد؟ آيا شما مى‌دانيد چه فرصت‌هاى مغتنمى براى كشورها بوجود آمده است تا در يك تعامل جهانى به موضوعاتى همچون راهبرى اينترنت، اخلاق در اينترنت و اقتصاد اينترنتى بپدازند؟ فكر مى‌كنيد سهم مردم ما و همچنين تحصيل كردگان علوم رايانه در ايران، در اين بين چقدر است؟ فكر مى‌كنيد چند نفر از ما دغدغه اين را خواهيم داشت كه بر روى موضوع جامعه اطلاعاتى فكر كنيم؟ اصلا به نظر شما در جامعه‌اى كه تلاش براى پولدار شدن و يا با سوادتر شدن، به يك رقابت پيچيده و مسخره تبديل شده است، فرصت براى فكر كردن به موضوعات جهانى براى ما باقى مانده است؟
سوالهايى كه در بالا مطرح كردم بيشتر به هدف ساخت يك نگرش جديد در نسلى است كه جامعه فرداى ايران را خواهند ساخت. آيا شما كليپى كه در سايت الجزيره درباره موضوع پافشارى ايرانيان براى نامگذارى خليج فارس منتر شده است را ديده‌ايد؟ حتما مى‌دانيد كه الجزيره يك شبكه ماهواره‌اى عربى كه در سطح منطقه خاورميانه بسيار فعال است. در اين كليپ، به تمسخر بيان شده است كه وقتى ما ايرانيان درگير مسائلى همچون انرژى اتمى و يا حقوق بشر در ايران هستيم، چرا بايد با اين همه استرس موضوع كوچكى مثل خليج عربى را دنبال كنيم؟ آنها معتقدند كه ما موضوعات مهم ديگر را رها كرده‌ايم و مشغول مسائل بى اهميتى هستيم. عملا اين خود نه به عنوان توهين به يك حكومت بلكه توهين به همه ايرانيان است. جامعه 70 ميليونى ايران را مثل شيشه خرد و ريز مى‌كند. ما را بى اقتدار و بى تفكر جلوه مى‌دهد.
من مى‌خواهم تلاش كم به شما بگويم، هم اكنون كه اين فرصت عالى براى مطرح كردن اقتدار فكرى ايرانيان در فضاى اطلاعاتى جهانى ايجاد شده است و هم اكنون كه ما مى‌توانيم از طريق نمايندگان خود در سازمان ملل و حتى حضور رييس جمهور خود در اجلاس جهانى جامعه اطلاعاتى بهره بگيريم، چرا سكوت مى‌كنيم و يا به آن اهميت نمى‌دهيم؟ چرا مردم ما بجز قشر اندكى محقق، استاد دانشگاه و نظريه پرداز، مشاركت فعالى در تدوين يك استراتژى ملى ندارند؟
به‌تازگى در پى تصميم شوراى راهبرى اجلاس جامعه اطلاعاتى(WSIS)، چندين كميته تخصصى در ارتباط با موضوعات مختلف جامعه اطلاعاتى در ايران تشكيل شده است. يكى از اين كميته‌ها كه وظايف مهمى بر عهده دارد، كار گروه تخصصى حاكميت اينترنت و زيرساخت ICT است. در اين كارگروه تلاش بر اين است تا طى مطالعه سازمان‌هاى بين‌المللى كه نقش كليدى در مديريت منابع اينترنتى بازى مى‌كنند، مسائل و نظرات خود را به گروه تخصصى حاكميت اينترنت در سازمان ملل (WGIG) منتقل كند. در اين ميان، شناخت مسائل و مشكلاتى كه ايرانيان با آن درگير هستند، از مهمترين وظايف اين كارگروه است تا بتواند بر حسب تاريخچه مشكلات منابع اينترنتى در ايران، برنامه‌ريزى مناسبى انجام دهد. مشكلاتى همچون ربوده شدن دامين‌هاى اينترنتى (Domain Hijacking)، بلوكه شدن سايتهاى ايرانى توسط شركت‌هاى آمريكيى، مسدود شدن بانك‌هاى اطلاعاتى و يا حتى بلوكه شدن سرورهاى ايرانيان در خارج از كشور، از مسائلى هستند كه اين كميته مايل به بررسى جزء به جزء آنهاست.
آيا تا كنون شده است كه شما از يك شركت آمريكايى دامين و يا فضاى اينترنتى خريدارى كنيد و پس از مدتى آن شركت آمريكايى به بهانه تحريم اقتصادى آمريكا عليه ايران، آن دامين را بطور يكطرفه مسدود كرده باشد؟ فكر مى‌كنيد راه حل ويژه‌اى براى اين قضيه وجود دارد؟
گروه تخصصى حاكميت اينترنت كه زير نظر شوراى عالى اطلاع‌رسانى فعاليت مى‌كند در تلاش است تا فضايى ايجاد كند كه همه ايرانيان از سر تا سر جهان بتوانند نظرات خود را به اين گروه انعكاس دهند. موضوعات متعدد ديگرى نيز در دستور كار اين كارگروه قرار دارد از جمله موضوع داورى دامين‌ها، موضوع SPAM و همچنين موضوع جريان سيال اطلاعات در كشورهاى در حال توسعه كه مى‌تواند به سادگى توسط ابر قدرتها مسدود شود.
در همين راستا گروه تخصصى حاكميت اينترنت از همه ايرانيانى كه به نوعى مشكلاتى در زمينه نگهدارى منابع اطلاعاتى خود دارند و يا اعتبار خود را در فضاى اينترنتى در خطر مى‌بينند، درخواست مى‌كنيم تا با ارسال دقيق و شرح جزئيات مشكل به آدرس پست‌الكترونيكي
info@wgig.info ما را براى تحقيق بيشتر يارى رسانند. همچنين صاحبان سات‌هايى كه فكر مى‌كنند به دلايل خلاء قانونى و يا نبود حامى، اعتبار و سرمايه آنها در اينترنت به خطر افتاده است، درخواست مى‌كنيم كه با آدرس پست الكترونيك فوق تماس بگيرند.
كارگروه تخصصى حاكميت اينترنت، به‌زودى سلسله مقالاتى را در زمينه منابع اينترنتى، شكاف ديجيتالى، داورى در فضاى اينترنت و سرورهاى ريشه منتشر خواهد كرد. اين مقالات همچنين به‌زودى در سايت رسمى اين كارگروه قرار خواهد گرفت.
* دبير كميته حاكميت اينترنت و زيرساختICT
