آى تى ايران – در سومين نشست تخصصى – علمى برنامه هاى مشارکت ايران در دومين مرحله از اجلاس جامعه اطلاعاتى سخنرانانى موضوع “مديريت اينترنت” را مورد بحث قرار گرفت.
دکتر يونس شکرخواه استاد دانشگاه و عضو هيات ايرانى حاضر در اجلاس نخست WSIS با اشاره به شکل گيرى بحث حاکميت اينترنت در جريان مذاکرات و تشکيل يک کارگروه براى پيگيرى اين موضوع گفت: بحث مديريت اينترنت هنوز يک بحث پيچيده و چند وجهى است که به مباحث کارشناسى همه جانبه نياز دارد تا از سطح يک واکنش سياسى به سطوح يک مقوله کاملا کارشناسى ارتقا يابد.
شکرخواه گفت: حاکميت بر اينترنت بحث حقوقدانان، سياستگذاران و اقتصاددانان است و عجيب اينجاست که يکى از نکات مشترک اين سه طيف کم توجهى به معمارى اينترنت و نهادهاى مرتبط با حاکميت در آن است.
شکرخواه در سخنرانى خود گفت: تاريخ اينترنت نشان مى دهند که عدم مرکزيت هسته اصلى رشد انفجارى آن بوده اين ماجرا در واقع کانون هراس استراتژيست هاى نظامى و ارپانت در برابر حملات احتمالى با بمب هاى نوترونى و به همين سبب زا همان دوران جنگ سرد تلاش شده تا از ميزان تصلب و تمرکز ساختارى درمعمارى اينترنت کاسته شود.
وى افزود: حاکميت اينترنت نه نخستين و نه آخرين بحث برخاسته از فضاى اينترنت است و اساسا مرور تاريخچه اينترنت نشان مى دهد که تاکنون هيچ طرح اجرايى بزرگ و حتى يک تصور و تئورى پارادايمى درباره اينترنت چه درباره گذشته آن و چه درباره آينده آن وجود ندارد البته بايد اذعان داشت که غيرقابل پيش بينى بودن آينده اينترنت غالبترين گفتمان در عرصه پيش بينى هاى موجود است.
وى با مطرح کردن اين بحث که از يک ديدگاه مى توان بحث برخاسته از اجلاس سران جهان درباره جامعه اطلاعاتى را در ژونو بحثى ميان کنترل و ازاد ديد و از ديدگاهيى ديگر بحثى ميان عدالت در دسترسى ناميد گفت: در محور کنترل و ازادى مى توان ردپاى گروههاى مدنى ، ازادى خواهان ، طرفداران ارتقاى حقوق بشر و گوههاى راديکال را ديد ولى در محور عدالت در دسترسى مقولات مرتبط با خطرات بالقوه دسترسى بر مبناى ثروت و قدرت وجود دارد و ردپاى دولت ها، شرکت هاى تجارى جهان و تمايلات برنامه ريزان تمرکزگرا قابل رويت است.
شکرخواه با يادآورى تحولات ژنو 2003 که در آن آمريکا و اروپا و کشورهاى در حال توسعه و درواقع آيکان و ITU در مقابل هم قرار گرفتند گفت: اختلاف ITU و آيکان اگرچه پديده جديدى نبود اما در آن اجلاس مخالفت آمريکا با حاکميت ITU بر اينترنت اعلام شد. هر چند آمريکا حامى ICANN بود که يک شرکت کاليفرنيايى خصوصى است که در سال 1998 به وجود آمده و به تدريج به حاکم بلامنازغ مقولات فنى تبديل شده ست اما نهادهايى ديگرى چون IETF ( نيروى ضربت مهندسى اينترنت) ، ) W3C کنسرسيوم ورلد وايد وب ) ، ITU ( اتحاديه بين المللى ارتباطات دوربرد) ، IANA ( نهاد شماره هاى اختصاصى اينترنت) و ETSI ( انستيتو اروپايى استاندارد دوربرد) نيز بازيگران کليدى معمارى فعلى اينترنت هستند.
شکرخواه با مطرح کردن اين پرسش که در حالى که کنش هاى اينترنتى اساسا مبتنى بر تعامل و همکارى و نيز روابط چندجانبه سازمانى است حاکميت متمرکز چه مفهمومى است و چگونه مى توان آن را اذهان تصوير کرد گفت: بهتر است براى چيزى که هنوز کاملا آن را درک نکرده ايم نسخه ننويسيم و در هر نوع موضعى نسبت به آن ميزان آسيب ديدن آزادى يان را مبناى رد يا پذيرش هر نوع حاکميتى بر اينترنت قرار دهيم .
دکتر سياوش شهشهانى مدير دامنه هاى IR نيز در اين جلسه با تشريح وضعيت فعلى مديريت اينترنتى گفت: كشورهاى در حال رشد وقتى مى‌توانند در جريان اينترنت سهم مهمى داشته باشند كه اينترنت را در كشور خود رواج دهند و رواج اينترنت فقط با تكيه به سياست تمركززدايى و اجازه‌ى فعاليت نيروهاى خلاق و خبره ميسر مى‌شود.
وى تلاش اتحاديه جهانى مخابرات براى جايگزينى احتمالى به جاى نهادهاى حاکميتى فعلى اينترنتى مثل ايکان را بسيار بعيد و دور از انتظار دانست و گفت: واقعيتى است که اينترنت و منابع فعلى مديريت آن شامل آدرس هاى آى پى ، سرورهاى ريشه و دامنه هاى اينترنتى و همچنين پروتکل ها توسط دولت و ديگر نهادهاى آمريکايى به وجود آمده به همين دليل حتى در جريان مذاکرات ژنو که در زمانى هم به قهر اعضاى آيکان انجاميد آمريکاييى ها براى نخستين بار قرارداد خود با اين شرکت ثبت شده در ايالت کاليفرنيا را سه ساله بست.
به گفته وى بحث جايگزينى مديريت اينترنت حتى اگر به نحوى هم قابل انجام باشد حداقل براى سالهاى بعد از 2015 خواهد بود و در فاصله بين دو اجلاس صرفا مى توان موضوع را مطرح کرد.
