ایرنا – دانشگاه مجازى ى كاتالونيا در اسپانيا اين روزها دهمين سال تاسيس خود را درحالى جشن مى‌‌‌گيرد كه بر شمار متقاضيان تحصيل در اينگونه دانشگاه‌ها هر روز بيشتر افزوده مىشود.
پيشرفت تكنولوژى اكنون اين امكان را در كشورهاى مختلف پديد آورده است تا با برپايى دانشگاه‌هاى مجازى، امكان ادامه تحصيل آن دسته از دانشجويانى كه به دلايل مختلف، امكان حضور فيزيكى در محل دانشگاه را ندارند، فراهم شود. موفقي اين شيوه تدريس تا آنجا پيش رفته است كه امروزه در اسپانيا حتى دانشجويانى كه در دانشگاه‌هاى روزانه دولتى مشغول به تحصيل هستند، براى آنكه بتوانند در حين تحصيل، تجربه كارى هم پيدا كنند، به دانشگاه‌هاى مجازى روى آورده‌اند.
>آنخلس رومرو> دانشجوى مقطع كارشناسى مهندسى كامپيوتر كه قبلا در دانشگاه پلى تكنيك مادريد درس مى‌‌‌خواند، در مورد دليل تغيير دانشگاه خود به دانشگاه مجازى مى‌‌‌گويد: اگر من مى‌‌‌خواستم درسم را در دانشگاه پلى تكنيك ادامه دهم، براى تجربه كارى بايد صبر مى‌‌‌كردم تا درسم به اتمام برسد چون كمتر شركتى قبول مى‌‌‌كند كه كارمندش فقط عصرها آنجا كار كند. وى افزود: اكنون با تحصيل در دانشگاه مجازى مى‌‌‌توانم هم ساعات كلاسم را خودم تنظيم و انتخاب كنم، هم پول در بياورم و هم تجربه كسب كنم به گفته آنخلس، با اين شيوه تدريس، اگر او ناچار باشد به شهر يا كشور ديگرى سفر كند، باز هم اين امكان را خواهد داشت كه از همانجا درسش را با همان استادان قبلى ادامه دهد.
شايد، از همين رو است كه نه تنها شمار دانشگاه‌هاى اختصاصى مجازى يادانشگاه‌هاى دولتى كه به ايجاد رشتههاى مجازى روى مى‌‌‌آورند، در اسپانيا رو به فزونى است، بلكه تعداد رشتههاى تحصيلى آنها نيز هر ترم بيشتر مىشود. به عنوان نونه، در يكى از دانشگاه‌هاى مجازى در اسپانيا در حال حاضر 18 رشته شامل مهندسى كامپيوتر (نرم افزار و سخت افزار)، برنامه نويسى چند رسانه‌اى، مديريت، حقوق، زبانشناسى در مقطع كارشناسى و 32 رشته در مقطع كارشناسى ارشد داير شده است. اوبرتا نخستين دانشگاه مجازى در اسپانيا است كه فعاليت خود را 10 سال پيش آغاز كرده و در حال حاضر 11 هزار و 886 دانشجو و نزديك به 700 استاد در آن به تحصيل اشتغال دارند. از شمار دقيق دانشجويان رشتههاى مجازى ديگر دانشگاه‌هاى اسپانيا تاكنون رقم دقيقى منتشر نشده است.
* شيوه تدريس
ثبت‌نام و قوانين تحصيل در دانشگاه‌هاى مجازى مانند دانشگاه‌هاى عادى است اما شيوه تدريس آن كاملا متفاوت است. در دانشگاه‌هاى مجازى، دانشجويان بدون آنكه در جايى به اسم كلاس درس اجتماع كنند، از طريق اينترنت، با استاد خود ارتباط مستقيم برقرار مى‌‌‌كنند. آنان در آغاز هر ترم از طريق سايت دانشگاه با استادان خود آشنا شده و برنامه درسى خود را نيز از روى سايت دريافت مى‌‌‌كنند. قبل از شروع ترم تحصيلى كتاب‌ها، جزوه‌‌ها، سى دى و نرم افزار درس‌هايى كه دانشجو در آنها ثبت نام كرده، توسط پست براى دانشجو ارسال مىشود و او براساس برنامه‌اى كه با هماهنگى ميان دانشجو و استاد مربوطه مشخص مىشود، در كلاس‌هاى اينترنتى شركت مى‌‌‌كند در طول دوره تحصيل، دانشجو به‌صورت روزانه با استاد درس خود در تماس است و در سالن گفت و گو كه در اينترنت و در صفحه دانشگاه طراحى شده، با استاد خود تماس دارد.
يكى از اشخاصى كه نقش مهمى را در طول دوره آموزشى در دانشگاه مجازى ايفا مى‌‌‌كند، است. او علاوه بر راهنمايى دانشجو براى ثبت نام و چگونگى انتخاب درس‌ها وظيفه ارتباط او را با ساير بخش‌ها اعم از مديريت و كارمندان دانشگاه بر عهده دارد. امتحانات پايان ترم دانشگاه مجازى نيز به‌صورت حضورى در مراكز تعيين شده از سوى اين دانشگاه در شهرهاى بزرگ و برخى نقاط خارج از كشور برزار مىشود.
اين امتحانات به‌صورت همزمان و سراسرى و اغلب با حضور استادان و كاركنان دانشگاه مجازى صورت مى‌‌‌گيرد. هدف اصلى اين امتحان حضورى، علاوه بر سنجش ميزان اطلاعات واقعى دانشجو، درك اين نكته است كه آيا واقعا خود او در طول دوره تحصيل با دانشگاه ارتباط داشته است يا خير؟
مديران دانشگاه‌هاى مجازى مى‌‌‌گويند كه با اين سيستم جديد آموزشى، اكنون فرصتى براى جويندگان دانش در اقصى نقاط دنيا فراهم شده است تا بدون نياز به سفر و از دست رفتن وقت و هزينه بسيار، در رشتههاى دلخواه در كشورهاى مختلف تحصيل كرده و با استادان خود نيز ارتباط مداوم و مستقيم داشته باشند. آنان اميدوارند به مدد توسعه ارتباطات و اينترنت دانشگاه‌هاى مجازى به زودى به عنوان ركنى موثر در عرصه آموزش عالى در سطح جهان شناخته شود اما به نظر مى‌‌‌رسد تا تحقق اين اميد هنوز راه درازى در پيش است.
افزايش اعتبار و جايگاه اين نوع دانشگاه‌ها، هزينه‌‌هاى بالاى تحصيل در آن ضرورت وجود برخى هماهنگى‌ها و اتلاف وقت فراوان براى درك مطالب و فراگيرى درس‌ها از جمله موانع پيشرفت دانشگاه‌هاى مجازى است. يك دانشجوى دانشگاه مجازى در اسپانيا مى‌‌‌گويد: من براى گذراندن هر واحد تحصيلى بايد هر ترم 62 يورو بپردازم كه با اين رقم،اخذ مدرك ليسانس در رشه كامپيوتر بيش از 12 هزار يورو هزينه براى من در برخواهد داشت. به گفته وى، اين رقم، غير از هزينه‌‌هاى جانبى نظير حق اشتراك اينترنت است.
برخى ديگر از دانشجويان نيز معتقدند دانشگاه‌هاى مجازى هنوز از نظر اعتبار علمى به جايگاه دانشگاه‌هاى عادى دست نيافته‌اند. يك دانشجوى ديگر، از اين شكايت دارد كه درس خواندن در دانشگاه مجازى وقت زيادى را از او مى‌‌‌گيرد.
