نام نویسنده: مامى ونگ
دنياى اقتصاد – با گسترش ورود يك نرم‌افزار ضد «سرقت ادبى» از دنياى آكادميك به جهان تجارت، انتظار مى‌رود نسخه دزدان كمتر وسوسه شوند كه به آثار مكتوب ديگران دستبرد بزنند.
ساليان سال استادان كالج‌ها و دانشگاه‌ها كوشيده‌اند ابزارهايى نرم‌افزارى طراحى كنند تا اطمينان يابند مقالات دانشجويانشان اصيل و بكر است. اكنون تعداد فزاينده‌اى از روزنامه‌ها، شركت‌هاى حقوقى و ساير كاسب‌كاران از ابزارهاى «غربيل داده» جهت چك كردن ميلياردها سند ديجيتال و كشف سريع متن‌هاى مشابه طى چند ثانيه بهره مى‌گيرند. برخلاف «گوگل» و ساير موتورهاى جست‌وجوگر كه عين كليد واژه‌هاى تايپ شده را مى‌يابند، يك نرم‌افزار پيشرفته يابنده سرقت ادبى نظير iParadigms از تمام سند (document) يك «اثر انگشت» ديجيتال به وجود مى‌آورد و آن را با متون موجود در اينترنت يا ساير منابع از جمله بانك‌هاى اطلاعاتى دانشگاه‌ها و رسانه‌ها مطابقت مى‌دهد. حتى شوراى امنيت سازمان ملل به مدد اين شيوه شروع به صيانت از اعتبار خود كرده و از پاييز گذشته با كمك فناورى iParadigms اصالت گزارش‌هاى محققان و نويسندگان آزادكار خود را ارزيابى مى‌كند. شركت iParadigms در اوكلند كاليفرنيا در سال 1996 كارش را با نوشتن يك برنامه رايانه‌اى جهت كمك به پژوهشگران دانشگاه كاليفرنيا در بركلى در چك كردن مقالات دانشجويان مقطع كارشناسى آغاز كرد.
امروز نرم‌افزار «تورنيتين» Turintin آن در حدود 2500 دبيرستان و كالج ايالات متحده و نيز هزار مركز آموزش عالى در خارج براى كشف سرقت ادبى مورد استفاده قرار مى‌گيرد.
اين شركت در ماه ژانويه يك نسخه تجارى به نام iThenticate روانه بازار كرد.
ساير ارائه‌دهندگان اين نرم‌افزارها از جمله شركت Glatt Plagiarism، MyDrop Box و CLF نيز از رونق يافتن كسب و كارشان در بيرون بخش آموزش خبر داده‌اند. مشتريان جديد آنها شركت‌هاى توليدكننده مطالب آموزش وكلاى جوياى موارد نقص حق مولف، وب سايت‌ها، پليس و سازمان‌هاى نظامى هستند كه درخواست افسران براى ترفيع درجه را چك مى‌كنند. البته اينها تمايلى ندارند كه بگويند از اين ابزارها براى چه استفاده مى‌كنند. بسيارى تأكيد مى‌ورزند كه سازندگان اين قبيل نرم‌افزارها هويت آنها را پنهان نگه دارند و درباره هرگونه نشست اطلاعات سكوت كنند. هيچ‌كدام از اين شكارچيان سازقان ادبى نگفتند كه مشتريانشان مايل به شركت در گفت‌وگو براى اين گزارش هستند.
«ماكس ليتوين»، مالك مشترك و سرمايه‌گذار MyDrop Box مى‌گويد: آنها از بيم خدشه‌دار شدن وجهه‌شان، نمى‌خواهند كه ساير مردم بدانند كه از اين سرويس استفاده مى‌كنند.
سال گذشته يك ناشر پس از تحقيق و متعاقبش تأييد شايعات مبنى بر اين كه يك نويسنده صاحب‌نام كتب درس از ساير منابع سرقت كرده، به سراغ iParadigms آمد. جان بارى رييس اين شركت كه براى حفظ اسرار مشتريانش سوگند ياد كرده، مى‌گويد ناباورانه مى‌ديد كه چگونه ناشر نسخه‌هاى بعدى را بدون سر و صدا ويرايش كرد تا اعتبار آن نويسنده لكه‌دار نشود.
بارى مى‌افزايد: ولى من هر روز شاهد موارد زيادى از سرقت ادبى هستم. اكثر نويسندگان، خواه دانشجو يا نويسنده حرفه‌اى، فكر مى‌كند احتمال به دام افتادنشان آنقدر بعيد است كه مى‌توانند ريسك كنند و قسر در بروند.
شركت iParadigms از دانشگاه‌ها ساليانه 500 دلار حق واگذارى مجوز و نيز 60 سنت بابت هر دانشجوى تمام وقت مى‌گيرد. مشتريان كاسب كار ساليانه هزار دلار و بابت بررسى هر صفحه 10 دلار مى‌پردازند. تعرفه‌هاى اين سرويس براى روزنامه‌ها براساس تعداد واژگان و شمارگان متفاوت است.
يك برنامه ديگر، WCopy Finder، به روزنامه «يو اس تو دى» كمك كرد تا درباره آثار گزارشگر بحران‌زده‌اش «جك كلى» تحقيق كند. اين برنامه رايگان رشته‌هاى كلمات را از اسناد برگزيده مى‌سنجد.
در عوض iThenticate و MyDrop Box ابزارهاى مبتنى بر وب هستند. كاربران اسناد خود را به داخل وب سايت‌ها آپ‌لد مى‌كنند، سپس اين ابزارها در سراسر اينترنت و ساير بانك‌هاى اطلاعاتى مرتبا براى يافتن هرگونه نشانه اثرى غيراصيل مى‌گردند. آنها بعد گزارش خود را انتشار مى‌دهند.
نرم‌افزار iThenticate همچنين آرشيو خود از صفحات اينترنت را كه هر روز 40 ميليون صفحه تازه بدان افزوده مى‌شود، زير و رو مى‌كند.
بديهى است كه سرقت ادبى معضلى رو به رشد است. يك نظرسنجى از 30 هزار دانشجوى آمريكايى مقطع كارشناسى در 34 كالج آمريكا نشان مى‌دهد كه 37 درصد به سرقت ادبى اينترنتى از نوع Cut- avd- Paste اذعان دارند كه نسبت به سال 1999 رشدى 10 درصدى را نشان مى‌دهد. فقط 20 درصد استادان آنها از ابزارهاى يابنده سرقت ادبى استفاده مى‌كنند. اين نرم‌افزارها مى‌توانند بيمه‌گرى ارزان در مقابل تخلفات سرقت ادبى باشند، ولى بسيارى از كاسب‌كاران و حتى استادان براى استفاده از آنها اكراه دارند. آنها مى‌ترسند كه اگر كسى را به تقلب متهم كنند، ناگزير به پرداخت غرامت خواهند شد. همچنين سازندگان نرم‌افزارها مى‌گويند كه تعريف دقيقى از جرم سرقت ادبى وجود ندارد.
لو بلوم فيلد، استاد فيزيك دانشگاه ويرجينيا كه در سال 2001 برنامه WCopy Finder را براى چك كردن موارد سرقت ادبى در مقالات دانشجويان خود نوشته است، مى‌گويد: آن صرفا براى هدايت كردن چشم است.
نرم‌افزار iParadigms ماه گذشته پس از ظن‌هاى يك خواننده درباره به سرقت رفتن جملاتى از نيويورك تايمز فاش ساخت كه ريچارد جاد، رييس دانشگاه ايالتى كانتيكت مركزى در نگارش يك مقاله مرتكب تخلف شده است. اين مقاله براى روزنامه‌اى ارسال شده بود كه پس از جست‌وجوى يك كليد واژه در اينترنت موفق به كشف سرقت ادبى نشده بود، ولى نرم‌افزار مذكور بعدا نشان داد اين مقاله نه تنها از نيويورك تايمز بلكه سه منبع ديگر دزدى كرده و در واقع 11 درصدش اصيل نيست. اين انتقاد به حرفه معتبر اين رييس دانشگاه پايان داد. جاد 66 ساله در 19 مارس اعلام كرد كه در اول ژوييه بازنشسته خواهد شد.
جان زكريان، سردبير بخش مقالات روزنامه «هارتفورد كورانت» مى‌گويد كه روزنامه‌اش قصد ندارد تمام گزارش‌ها را به‌طور منظم چك كند، ولى مقالات وارده بررسى خواهند شد. اما اكنون اگر يك نويسنده ثابت در مظان اتهام قرار گيرد، اين روزنامه ابزارى ارزان و آسان براى بررسى در اختيار دارد.
اما ساير روزنامه‌ها از استفاده از اين ابزار نيرومند اكراه دارند. در روزنامه ماكون تلگراف كه در ماه مارس يك خبرنگار را به دليل سرقت ادبى اخراج كرده بود، سردبيران در حال يافتن راهكارى براى جلوگيرى از تكرار آن حادثه هستند، ولى مايك مك‌كوين مديرمسوول اين روزنامه مى‌گويد: اين ابزارهاى الكرونيكى مدنظر قرار نمى‌گيرند.
وى تأكيد كرد: ما به نويسندگانمان اعتماد عميق داريم. فكر نمى‌كنم در اينجا كسى بخواهد نويسندگان ما را به چالش بطلبد تا اثبات كنند آنها براى هر چيزى كه مى‌‌نويسند، سرقت ادبى نمى‌كنند.
با اين وجود «بادى» پيش‌بينى مى‌كند كه روز شمار مشتريان تجارى نرم‌افزارش از مشتريان آكادميكش بيشتر خواهد بود.
وى مى‌گويد: سودش صد برابر است. ديگر حرف نمره نيست، حرف پول است.
منبع : آسوشيتدپرس
