نام نویسنده: حمي ضيايى پرور
وبلاگ خبرنگار – رسانه هاى هر كشور، به نوعى نه تنها پشتيبان ديپلماسى آن كشور هستند بلكه در مواقعى، خود به بازيگران عرصه بين المللى و تأثيرگذارى بر افكار عمومى داخلى و خارجى تبديل مى شوند ضعف رسانه ها در هر كشورى، ارتباط مستقيم با ضعف قدرت ديپلماسى آن كشور دارد، در كشورى كه رسانه ها و خبرنگاران و روزنامه نگاران آن«موش» بار مى آيند و چماق قدرت همواره بالاى سر آنان است نبايد انتظار داشت همان خبرنگاران و رسانه ها در عرصه بين المللى«شير» باشند.
تحولات عراق شاهد زنده و گويايى در اين زمينه است در كوران جنگ، تقريبا هيچ خبرنگارى از مطبوعات و خبرگزاريهاى ايران در صحنه جنگ حضور نداشت، تنها يك تيم خبرنگاران صداوسيما در بغداد، چند تيم در شمال عراق و چندين تيم در مرزهاى ايران با عراق مستقر بودند كه قدرت تأثيرگذارى آنها بر افكار عمومى داخلى و خارجى و ميزان اخبار توليدى آنها، بايد در مجالى ديگر مورد بررسى دقيق و كارشناسى قرار گيرد.
پس از آن نيز، به دلايل مختلف از جمله انفعال سيستم سياسى و ادارى كشور، خمودى و ركود رسانه ها وخبرنگاران، عدم احساس نياز به پوشش رويدادهاى عراق، رسانه هاى ايران هرگز به«مبداء خبر» و«توليدكننده خبر» درعراق تبديل نشدند بلكه همواره نشخواركننده اخبار ساير رسانه ها بودند.
خبرهاى CNNو BBCهمواره منبع دست اول رسانه هاى ايرانى از تحولات عراق تلقى شده است و مخاطبان ايرانى از دريچه دوربين و چشمان خبرنگاران آمريكايى و انگليسى به موضوع عراق نگريسته اند. در همين تحولات اخير بعد از شهادت آيت ا…حكيم، حتى يك نشريه يا خبرگزارى ايرانى، مستقيما از عراق براى مردم گزارش نداده است همه منتظر مانده اند تا ببينند تلكس خبرگزاريهاى بين المللى چه چيزى مخابره مى كند، تلاش يكى از خبرگزاريهاى فعال ايرانى در روزهاى اخير هم براى اعزام خبرنگار به عراق به جايى نرسيده است.
در ماجراى دستگيرى سفير سابق ايران در آرژانتين توسط انگلستان به جز يك سايت كه از رانتهاى خاصى استفاده مى كند، هيچ نشريه يا خبرگزارى يا حتى صداوسيما از ماوقع و به خصوص جريان دادگاه خبر منعكس نكرده است، اگر خبرنگاران ايرانى در دادگاه اخير سليمان پور حضور داشتند قطعا مى نوشتند كه خلاف عرف قضايى انگلستان، قاضى قبل از صدور رأى به مدت 15 دقيقه از دادگاه خارج شد و پس از ورود مجدد به دادگاه به شدت ا آزادى به قيد وثيقه سليمان پور مخالفت كرد!
امروزه گزارشهايى كه رسانه هاى معتبر جهان منتشر مى كنند حتى بر تصميم گيريها و فعل وانفعالات سياسى و بين المللى موثر هستند سرمقالات روزنامه هاى معتبر جهان مورد بررسى و تجزيه و تحليل دولتمردان و سياستمداران و ديپلماتها قرار مى گيرد، اما هيچ كس در دنيا منتظر انتشار شماره فرداى يك نشريه ايرانى نيست، هيچ كس منتظر نيست تا ببيند فلان روزنامه نگار ايرانى درخصوص مسائل مطرح منطقه و جهان چه نظرى دارد؟
هر چه خبر درباره خبرنگاران و رسانه هاى ايرانى در جهان منتشر شده از سر دلسوزى براى آنان، همدردى با خبرنگاران و فشار بر دولت ايران جهت ارائه آزادى بيان بيشتر به رسانه ها بوده است! امروزه حتى كشورهاى عربى با درك اهميت رسانه ها و جايگاه موثر آنان در ديپلماسى بين المللى، دست به تأسيس شبكه ها و روزنامه هاى خبرى قدرتمند زده و از اين طريق جايى براى خود در جهان رسانه ها باز كرده اند.
رسانه هاى ما به شدت درگير مسائل سياسى داخلى و باندى و جناحى شده و به جاى انعكاس رويدادها به صورت واقعى و آنچنان كه هست و به جاى توليد اطلاعات و اخبار و انتشار بيطرفانه آن، به ابزارى براى سياسى كارى و رنگ و لعاب زدن به خبرها طبق سليقه سياسى گردانندگان خود تبديل شده اند يك رويداد واحد درنشريات متفاوت به اشكال گوناون و حتى گاه متضاد منعكس مى شود و نتيجه آن بى اعتمادى مردم به كل رسانه ها است.
درجه القا و تحليل مطالب و اخبار برخى نشريات به حدى بالاست كه حتى دانش آموزان مقطع ابتدايى نيز سليقه حاكم بر پشت صحنه آنان را درك مى كنند در عوض رسانه هاى حرفه اى مثل BBC آنچنان با ظرافت و دقت به انتشار اخبارمى پردازند كه پيدا كردن رگه هاى القايى در ميان آنان، حتى براى كارشناسان ارتباطات خبرى و سياستمداران نيز مشكل است.
به BBC اجازه داده مى شود حتى با دولت متبوعشان دربيفتد تا اعتبار و جايگاه رسانه اى خود را ارتقا دهد، اما رسانه هاى ما ظاهرا باورشان شده است كه كاره اى نيستند.
ديپلماس قدرتمند در صحنه جهانى نيازمند رسانه هاى قدرتمندى است كه تنها به پيشبرد منافع ملى با كاركرد حرفه اى بينديشند. به قول ظريفى ما همه چيزمان به همه چيزمان مى آيد.
