جنجال يك گزارش اينترنتى

نام نویسنده: مصطفى قوانلو قاجار

همشهرى جمعه – جنجال از آنجا آغاز شد كه خبرگزارى رويترز با ارائه گزارشى به وضعيت اينترنت در ايران پرداخت. گزارش رويترز مبنى بر اينكه پربيننده ترين سايت ايرانى، وبلاگ يك «فاحشه» ست، موجى از اعتراض را در بين كاربران ايرانى برانگيخت.
گزارش رويترز با اين مقدمه تنظيم شده بود كه اينترنت براى محافظه كاران خطر بزرگى محسوب مى شود. پس از اين مقدمه سياسى با اشاره به يك وبلاگ غيراخلاقى و طبق آمارى كه به منبع آن نيز اشاره نكرده بود نتيجه گرفته بود جوانان در كافى نت و هر جاى ديگر به خواندن موضوعاتى مشغول مى شوند كه در ايران ممنوع است! گزارش فيروز صدارت، خبرنگار ايرانى رويترز بيش از آنكه مستند و بر پايه حقايق جامعه جوان ايرانى باشد به گفته هايى تكيه دارد كه جز دبيران خبر و سياستگذاران رسانه هاى خبرى كسى آن را نمى پسندد.
پس از مخابره اين خبر سى ان ان نيز اين خبر را در سايت خود درج كرد. حتى ملاحظه كوچكى را كه رويترز رده بود نيز نكرد. سى ان ان خيلى راحت گزارش خود را با اين ليد شروع كرد: «پربيننده ترين سايت ايرانى وبلاگ يك فاحشه است» اين جمله شايد در نظر اندك آيد اما هر خواننده خارجى را به اين نتيجه مى رساند كه در ايران تنها استفاده اينترنت حول مسائل غيراخلاقى و ممنوع مى گردد. چرا كه در هيچ كجاى اين گزارش به استفاده مثبت جوانان ايرانى از اينترنت استفاده نشده است. اين خبر علاوه بر رسانه هاى خبرى فوق در چند سايت خبرى و از جمله در پرتيراژترين روزنامه هند (ديلى استار) نيز انعكاس يافت.
تيتر روزنامه ديلى استار چنين بود «ايرانيان خط هاى قرمز را در اينترنت تهديد مى كنند». نخستين واكنش به اين خبر را سرويس دهنده اينترنت پارس آن لاين ابراز كرد اين آى اس پى، دسترسى كاربران خود را به تمامى وبلاگ هاى پرشين بلاگ فيلتر كرد. چرا كه در متن خبر رويترز به آدرس وبلاگ نيز اشاره شده بود. پس از آن مديران پرشين بلاگ، وبلاگ هاى غيراخلاقى را كه از اين سرويس دهنده رايگان استفاده مى كردند محدود كرد.
در بالاى اين گونه وبلاگ ها نوشته شده بود «اين وبلاگ به علت رعايت نكردن قوانين پرشين بلاگ تعطيل مى شود». عطا خليقى يكى از مديران پرشين بلاگ در اين باره توضيح مى دهد: «به عنوان شخصى كه در مجموعه پرشين بلاگ (سرويس دهنده بخش اعظم وبلاگ هاى فارسى) فعاليت دارم، اين تحليل ها و گزارش ها را ظلم بزرگى به جامعه وبلاگ نويسان ايرانى و همچنين حيثيت ملى ايرانيان مى دانم. براى روشن شدن واقعيت، به طور مستند به آمارهاى سرويس پرشين بلاگ اشاره مى كنم. در حال حاضر در ۲۱ گروه موضوعى در پرشين بلاگ، ۹۶۸۹ وبلاگ ثبت شده اند كه بيش از ۶۰۰۰ وبلاگ ديگر در ليست انتظار قرار دارند (كه مديران ليست بايد آنها را بر اساس قوانين سايت پرشين بلاگ تاييد يا رد كنند).
در ميان اين وبلاگ ها ۳۹۳۶ وبلاگ در گروه «عمومى»، ۶۴۴ وبلاگ در گروه «زندگى» و ۸۸۱ وبلاگ در گروه «شخصى» ثبت شده اند. ساير وبلاگ ها در ليست هاى موضوعى ديگر مانند اينترنت، كامپيوتر و تكنولوژى، ادبيات، هنر و. . . قرار دارند كه مجموعا ۴۱۹۸ وبلاگ را شامل مى شوند. يعنى بيش از ۴۲ درصد وبلاگ ها در مورد مسائل علمى، تكنيكى و هنرى مطلب ارائه مى كنند. ۴۰درصد درباره موضوعات عمومى و تنها كمتر از ۱درصد به مسائل شخصى مى پردازند. طبق اين آمار نه از تعداد بالاى بازديدكننده وبلاگ هاى جنسى (كه مخالف با قوانين سرويس پرشين بلاگ هستند) خبرى است و نه از رويكرد وبلاگ نويسان به اين مسائل كه به عنوان «مشكل بسيارى از آنها» ذكر شده است. مطابق آمار فوق جوان ايرانى به عنوان گروه اصلى استفاده كنندگان وبلاگ، آن را به عنوان ابزارى مناسب براى فعاليت و معرفى توانايى هاى خود در عرصه هاى علمى، فرهنگى، اجتماعى و هنرى برگزيده اند. در كشور ما كه امكانات دسترسى به دانش روز براى بسيارى از جوانان مشتاق ميسر نيست، وبلاگ ها به عنوان عامل اصلى ارتباط و تبادل افكار و دانسته ها بين آنان تبديل شده اند.
عطا خليقى مى افزايد: «جوان ايرانى به وبلاگ روى آورده است چون آن را ابزارى مناسب يافته كه مى تواند حس تاثيرگذارى و مشاركت و اظهارنظر او را در رويدادهاى پيرامونش ارضا نمايد».
اين براى اولين بار است كه پرشين بلاگ دست به مسدود كردن وبلاگ هاى غيراخلاقى مى زند. ضمن آنكه پارس آن لاين دسترسى به بيش از ۲۱ هزار وبلاگ را تنها به خاطر يك وبلاگ غيراخلاقى محدود كرده است.
پس از حرف و حدي هايى كه پيرامون فيلترينگ سايت هاى اينترنتى پيش آمد، اكنون گزارش رويترز منبع خوبى شده براى كسانى كه مى خواستند به فيلترينگ سايت هاى اينترنتى دامن بزنند.
طبق آمار (Netstate) كه به گمان ناظران اينترنت گزارشگر رويترز با توجه به اين آمار به پربيننده ترين سايت ايرانى اشاره كرده، يك سايت سياسى بيشترين بازديدكننده را دارد همچنين وبلاگى كه سخن آن در گزارش رويترز رفته با فيلتر شدن در پرشين بلاگ از سرويسى ديگر براى روزآمد كردن وبلاگ خود استفاده مى كند. در حال حاضر اين وبلاگ ۳۸۰۰ خواننده در روز دارد. اين رقم در مقايسه با بيشترين آمار بازديدكننده در رابطه با سايت هاى غيراخلاقى در همان آمار (Netstate) با رقم بيش از نيم ميليون در روز رقم بسيار ناچيزى است.
سايت (Netstate) داراى دسته بندى هاى مشخصى است. سايت هاى شخصى، كامپيوترى، بازى، سرگرمى، اقتصادى و موارد ديگر وجود دارد. هر سايتى كه از اين شمارنده بازديدكنندگان وب استفاده مى كند خود تعيين مى كند در كدام دسته بندى قرار بگيرد.
بنابراين اگر يك سايت سياسى خود را در زمينه وبلاگ هاى شخصى ثبت نام كند او را با سايت هاى شخصى مقايسه مى كند. متاسفانه بسيارى از سايت ها و وبلاگ هاى ايرانى دسته بندى خود را به خوبى تعريف نكرده اند. بنابراين ممكن است وقتى يك كاربر به آمار بازديدكننده هاى سايت هاى شخصى مرجعه مى كند با انبوه وبلاگ هاى غيراخلاقى مواجه شود در حالى كه اين وبلاگ ها طبق تعريف Netstate بايد در دسته بندى اروتيك قرار گيرند و با هم مقايسه شوند. بنابراين به طور مثال مقايسه بازديدكنندگان يك سايت خبرى با يك سايت سرگرمى يا يك سايت شخصى (گزارشگر رويترز از همين روش استفاده كرده) اصلاً مقايسه درستى نيست. چرا كه هر يك از اين سايت ها بر حسب نياز خوانندگان داراى تعاريف خاصى هستند.
پس از گذشت چند روز از جنجال مذكور كاربران و مديران سايت هاى اينترنتى ايرانى، نامه اى خطاب به مديران رويترز و سى ان ان تهيه كرده اند كه عمده اعتراض آن به پررنگ ساختن موضوع مراجعه
كاربران ب تعدادى وبلاگ غيراخلاقى مى پردازد. امضاكنندگان اين نامه كه به دو زبان فارسى و انگليسى تهيه شده انتشار اين آمار را كه نشان مى دهد پربيننده ترين سايت هاى ايرانى را سايت هاى غيراخلاقى تشكيل مى دهند غيرواقعى دانسته و از صاحبان اين رسانه درخواست كرده اند نسبت به صحت اطلاعات چنين گزارش هايى پيش از انتشار مطمئن شوند و براى جبران چنين اشتباهى از كاربران ايرانى اينترنت عذرخواهى كنند. تاكنون بيش از 1700 امضا جمع آورى شده است. اما جنجال رويترز در روزنامه هاى داخلى انعكاس چندانى نيافت. بسيارى از دست اندركاران مطبوعات و رسانه هاى خبرى داخلى آشنايى چندانى با تحولات اينترنت در ايران ندارند. آنها عادت دارند تا اين تحولات را زيرسايه مسائل اقتصادى و سياسى دنبال كنند.
به همين خاطر كمتر صفحه اى در مطبوعات داخلى به مسائل اينترنتى ايران اختصاص يافته است. اما در مقابل رسانه هاى خارجى توجه بسيار زيادى به تحولات اينترنتى ايران دارد. از زمان مطرح شدن بحث فيلترينگ حداقل روزى يك گزارش در مورد تحولات اينترنت در روزنامه ها و سايت هاى خبرى خارجى منتشر مى گردد. اما صفحه مطبوعات ايرانى همچنان بى تأمل بر اين موضوع مى گذرد.

[email protected]
muzi.persianblog.com