گزارش كنفرانس منطقه‏اى غرب آسيا ( اعلاميه بيروت )

زمان : 4 تا 6 فوريه 2003 (15 تا 17 بهمن) مکان : بيروت، لبنان

قدمه
كنفرانس مقدماتى آسياى غربى در مورد اجلاس WSIS طى روزهاى چهارم تا ششم فوريه 2003 در بيروت، لبنان تشكيل شد. نمايندگان كشورهاى عضو شوراى اقتصادى، اجتماعى غرب آسيا (ESCWA) دفتر يونسكو در قاهره براى كشورهاى عرب، سازمانهاى منطقه‏ايى و بين‏المللى، بخش خصوصى و جامعه مدنى در اين كنفرانس شركت داشتند.

نمايندگان ديدگاه‏ها و نظرات خود را در مورد فنآورى اطلاعات و ارتباطات (ICT) در كشورهاى عرب و غرب آسيا ارزيابى و مطرح كردند. سپس شركت‏كنندگان ديدگاه‏ها، اهداف، اولويت‏ها، استراتژيها و رهنمونهاى مشترك خود را براى سرعت بخشيدن به جامعه اطلاعاتى در كشورهاى منطقه ارائه دادند.

غرب آسيا به عنوان يك منطقه ناپايدار سياسى مطرح مي‏باشد در چند دهه گذشته اين منطقه بحرانها، مناقشات و خصومت‏هاى زيادى را پشت سر گذاشته است كه منجر به ناپايدارى سياسى در منطقه شده است. بعضى از كشورهاى منطقه تحريمهاى سنگينى را در واردات كالاهاى فنآورى و اطلاعات تحمل كرده‏اند. چنين رويدادها در كشورهاى منطقه، تأثير عميقى روى روند نيل به دست‏آوردهاى فن‏آورى ICT و توسعه آن داشته است.

تحت چنين شرايطى انتظار نمي‏رود كه فنآورى ICT در غرب آسيا جايى براى پيشرفته داشته است. تعدادى از كشورهاى منطقه سعى داشته‏اند كه خط مشي‏ ICT و برنامه‏ريزى و اجراى آن را توسعه دهند. آمار و ارقام مربوط به شاخصهاى ICT (مانند تلفن ثابت و همراه، PCها و كاربران و سرورهاى اينترنتى)، نشان ميدهد كه ميزان نفوذ ICT را در منطقه پايين‏تر از سطح جهانى است. نفوذ پايين كاربران و ميزبانان اينترنت در منطقه موضوعى بود كه در كنفرانس توجه خاصى به آن شد. بعلاوه عدم وجود امكانات باند پهن و هزينه مناسب از ديگر موضوعاتى بود كه مورد توجه قرار گرفت. توزيع نابرابر خدمات ICT و امكانات بين جوامع شهرى و روستايى و استفاده پايين از زيرساخت توسط بخش محروم جامعه مانند زنان و جوانان همچنين جوامع روستايى و كم درآمد از ديگر موضوعات مورد توجه بود.

از نظر گسترش و اجراى برنامه‏هاى كاربردى ICT اين منطقه بسيار ضعيف مي‏باشد. بسيارى از سازمانهاى دولتى و خدمات دولتى دچار بروكراسى سنگين ادارى و كارآيى پايين و عدم جواب‏گويى مي‏باشند. اين مسئله باعث توجه بيشتر به مدرن‏سازى دولت و ادارات دولتى از طريق سيستم‏هاى دولت الكترونيكى مي‏شود. برنامه‏هاى كاربردى تجارت الكترونيكى بدليل عدم حمايت و پشتيبانى نيازهاى كاربر از طريق فن‏آوريهاى موجود به كار گرفته نشده‏اند. گرچه تحولاتى در مؤسسات آموزشى در مناطق ديگر رخ داده است اما اين منطقه از نظر آموزش الكترونيكى عقب مي‏باشد. نهايتاً اينكه مسير Arabic Content مورد بحث بو. بسيارى معتقدند كه عدم وجود Arabic Content و تجهيزات از جمله دلايل كاهش نفوذ زيرساخت ICT و برنامه‏هاى كاربردى مي‏باشد. وب Arabic Content با اهميت و گسترش زبان عربى تناسب ندارد. عدم وجود استانداردهايى براى كد عربى و فرمت‏هاى تبادل اطلاعات و بي‏تمايلى عربهاى تحصيل كرده در استفاده از زبان عربى براى مبادلات شغلى و بازرگانى تفاضا براى زبان عربى در منطقه را كاهش داده است.

در نتيجه مباحث مطرح شده، كشورهاى عضو كميسيون اقتصادى و اجتماعى غرب آسيا (ESCWA) و دفتر يونسكو در قاهره در موضوعات زير به توافق رسيدند.

ديدگاه منطقه‏اى جامعه اطلاعاتى
پتانسيل دست نخورده ICT براى بهبود بهره‏ورى و بالابردن كيفيت زندگى مسئله مهمى براى كشورهاى در حال توسعه مي‏باشد. از بسيارى از كشورهاى عضو خواسته شده است كه اقدامات سياسى و تعهدات خود را براى انتقال جامعه موجود به جامعه اطلاعاتى انجام دهند. روند انتقال به جامعه اطلاعاتى بايد بصورت دائمى و برابر باشد. همچنين اين انتقال بايد با اهداف ”توسعة هزارة سازمان ملل“، يعنى كاهش فقر و بيكارى، افزايش سطح آموزش، بهبود خدمات بهداشتى، افزايش توانمندى و كاهش خسارت منابع طبيعى، همگام باشد.

حق دسترسى به اطلاعات و ارتباط براى شهروندان و مردم و همچنين تشخيص و به كارگيرى حقوق مالكيت معنوى و اصول جريان آزاد اطلعات بايد از اصول اوليه حقوق انسانى مردم باشد. يافتن راه‏هايى كه جامعه اطلاعاتى بتواند نيازهاى كشورهاى در حال توسعه را برآورده سازد از اهميت زيادى برخوردار است. اهداف ديدگاه منطقه‏ايى اين است كه كشورها به نقطه‏ى عطفى برسند كه ICT را براى تعيين آينده‏شان، بدون خطر سست كردن هويت فرهنگى به كارببرند. اين اعلاميه بايد كمك كند كه تهديدات، چالشهاى ICT و جهانى سازى، تبديل به فرصت‏هايى براى توسعه ICT شود.

افزايش نگرش مشترك در رابطه با توسعه جامعه اطلاعاتى در سطح ملى و بين‏المللي.
ايجاد سياستهاى مبتكرانه و استراتژيهاى ICT كه براى توسعه اقتصادى ـ اجتماعى، كاهش فقر و افزايش و رشد استخدام مفيد است.
نيل به ”اهداف توسعة هزارة سازمان ملل“ از طريق تبديل منطقه به جامعه اطلاعاتى و علمي.
طرح و تنظيم يك برنامه كارى براى نيل به اهداف انتقال به جامعه اطلاعاتى كه بر نيازهاى جوانان، زمان و گروههاى محروم جامعه و كاهش فاصله ديجيتالى از طريق فنآوريهاى مناسب و با هزينة قابل قبول تأكيد داشته باشد.
گسترش چارچوبى براى شركاى ملى، منطقه‏اى و بين‏المللى به منظور ايجاد همكارى مشترك در ساخت جامعه اطلاعاتي.
اتخاذ شرايطى براى اجراى استراتژيها و سياستها، با تأكيد بر رسيدن به اهداف واقعي.

اصول توسعه جامعه اطلاعاتى
1ـ ايجاد سايت ICT ملى و منطقه‏اى و محيطى قانونى و نظامند

· تنظيم سياستهاى ملى و منطقه‏اى

تقويت ظرفيت سياست‏گذارى در زمينه ICT براى افزايش روند سياست‏گذارى ICT منطقه‏اى و ملى از اهميت بسزايى برخوردار است. اگر تلاشها و برنامه‏ها با استراتژى توسعه ملى هماهنگ باشد، فن‏آورى ICT رشد بيشترى خواهد داشت. دولت‏ها به همراه بخش خصوصى و جامعه مدنى در ايجاد دسترسى اطلاعات براى همه نقش اصلى و مهم دارند. كشورها، بايد ديدگاه ملى خود و اهداف سياسى خود را اعلام كنند و ايجاد چارچوب‏هاى استراتژى ملى، اولويت‏هاى ملى، ايجاد محيطى رسانا براى پخش سريع، بودجه‏بندى، گسترش و استفاد از فنآورى اطلاعات از جمله مسائلى است كه كشورها بايد به آن توجه داشته باشند.

· حذف موانع فرهنگى و اجتماعى كه از پيشرفت تبديل به جامعه اطلاعاتى جلوگيرى مي‏كنند

كشورهاى اين منطقه ويژگيهاى اقتصادى و اجتماعى متنوعى دارند بعضى از آنها درآمد پايين و بعضي‏ها درآمد بالايى دارند. بي‏سوادى و فقر در اين منطقه در سطح بالايى است. مشاركت زنان و عدم فرصت‏هاى شغلى از مسائل بغرنج اين منطقه مي‏باشد. و البته ناپايدارى سياسى مداوم و تحريم از جمله دلايل اين مسائل مي‏باشد.

· اصلاح مسائل حقوقى، نظامند و سياسى

وجود يك چارچوب قانونى و قابل حمايت براى افزايش اعتماد به ICT و بازرگانى الكترونيكى ضرورى است. اگرچه عقيده اكثريت براين است كه زيرساخت حقوقى موجود، بطور كلى با تبادلات الكترونيكى قابل اجرا است. ولى بسيارى از قوانين ملى بدليل عدم وجود سيستم‏هاى الكترونيكى وضع شده‏اند. به منظور تشخيص و برطرف‏سازى عواملى كه شركت‏ها را از استفاده از ICT مخصوصاً در تجارت الكترونيكى باز مي‏دارند بايد، بررسى و تحليلى در زمينه تدوين و تصويب قانون مربوطه داشته باشيم. در واقع تجارت الكترونيكى، مسائل و موضوعاتى را در رابطه با صحت، تأثير قانونى و اجراپذيرى تبادلات الكترونيكى مطرح مي‏سازد. نيازهاى حاضر در قانون ملى و بين‏المللى باى استفاده از اسناد كتبى و امضاء‌ دستى در تبادلات تجارى و بازرگانى بين‏المللى از جمله مهمترين موانع در زمينه توسعه تجارت الكترونيكى در سطح جهانى مي‏باشد. ديگر موضوعات مربوط به مسائل قانونى تبادلات الكترونيكى عبارتند از:

محافظت از اطلاعات، ماليات، عوارض گمركى، امنيت و اعتماد، حقوق مالكيت معنوى، حريم شخصى، سنديت ISPها، موضوعات غيرقانونى و مضر، دولت اينترنتى، سيستم‏هاى پرداخت الكترونيكى، محافظت از مصرف‏كننده، حوزه قضايى، قانون كاربردي.

· اتخاذ استانداردها و معيارها
دولت‏هاى منطقه بايد معيارها و استانداردهاى مربوط به ICT مخصوصاً آنهايى كه مربوط به زبان مي‏شود را اتخاذ كنند. استانداردها و معيارها بايد نيازهاى مصرف كننده براى تبادل اطلاعات، تحقيق و بررسى در رابطه با دسترسى به سيستم‏ها را برآورده سازد.

2ـ زيرساخت ICT

· تقويت زيرساختار براى كاهش فاصله ديجيتالى

در حاليكه فنآورى رو به گسترش است و هزينه رو به كاهش، بايد اطمينان حاصل كرد كه دسترسى به اطلاعات براى تمام مردم امكان‏پذير است. البته در بسيارى از كشورهاى منطقه هنوز اين امر مطرح نيست. جوامع روستايى و افراد فقير و كم درآمد هنوز نمي‏توانند از عهده خدمات اطلاعاتى برآيند. از طريق تركيب فنآوريهاى جديد و مؤثر، دسترسى مشترك، سيستم‏هاى آزاد و تدارك خدمات جهانى، بنابراين اطلاعات و دانش آن بايد به عنوان امرى حياتى در اولويت قرار گيرد و انتقال يابد.

بعلاوه براى تسهيل در تبادل بين كشورها و اجتناب از hub بايد يك ستون فقرات منطقه‏اى ICT ايجاد و اجرا شود بدين ترتيب اطلاعات پس از ترك يك منطقه به مناطق ديگر انتقال مي‏يابد و سپس به همان منطقه بر مي‏گردد. توسعة زيرساختارهاى لازم براى اتصال نياز به متمم هائى بين سياست هاى دولتى دارد تا از اتصال و مشاركت بخش خصوصى مطمئن شوند. گامهايى در جهت آزادسازى، خصوصي‏سازى و رقابت و از بين بردن سطوح اضافى تعرفه‏ها بايد صورت گيرد.

· گسترش شاخص‏هاى ICT مناسب

پيشنهاد مي‏شود كه شاخص‏هاى ICT مناسب ايجاد شود كه بطور واقعى نيازها و عملكرد كشورهاى در حال توسعه را انعكاس دهد. چنين شاخص‏هايى بايد نيازهاى ويژة كشورهاى در حال توسعه را در نظر بگيرد كه در اين كشورها چند نفر اغلب دسترسى به اينترنت را به اشتراك ميگذارند و يك جامعة كامل بايد استفاده از تجهيزات و زيرساختار ICT را به اشتراك بگذارند. اهداف اصلى در اين كشورها نفوذ خدمات و سرويس‏هاى ICT در جوامع و سطوح روستايى است.

· تضمين دولت اينترنتى و منابع ICT

مسئله امنيت اينترنتى در منطقه بسيار حياتى است. تلاشهاى منطقه‏اى و ملى بايد با همكارى يكديگر و با در نظر گرفتن اهميت زيرساختار امن و جريان اطلاعات طبق استانداردها و دستورالعملهاى بين‏المللى صورت گيرد.

· امنيت دامنه نامهاى ملى

مسئوليت دامنه نامها و دايركتوريهاى ريشه بايد برعهده سازمان بين‏المللى مناسب باشد و بايد تنوع زبانى را در نظر بگيرند. دامنه نامهاى كشورها در سطح بالا و آدرس پروتكل اينترنتى (IP) بايد حق مطلق كشورها باشد. اقتدار و حق حاكميت هر كشور بايد رعايت و محافظت شود. دولت اينترنتى بايد چند جانبه، دموكراتيك و شفاف و واضح باشد و بايد نيازهاى بخش‏هاى خصوصى و عمومى همچنين جامعه مدنى را در نظر بگيرد.

3ـ برنامه هاى كاربردى ICT

· پياه سازى و استانداردسازى برنامه هاى كاربردى دولت الكترونيكى

دولت الكترونيكى از طريق دسترسى به اطلاعات، افزايش و بهبود تبادلات تجارى و صنعتى و ارائه خدمات دولتى براى شهروندان و مديريت مؤثرتر دولت، به شهروندان قدرت بيشترى مي‏بخشد. مزايا و نتايج حاصل از اين امر ميتواند راحتى بيشتر، افزايش كارائى سيستمهاى اقتصادى، افزايش شفافيت و فساد كمتر، براى افزايش امكان جذب سرمايه‏هاى خارجى و پشتيبانى مالى در كشورهاى در حال توسعه را در پى داشته باشد. خدمات دولتى اصلى بايد به صورت on-line در زمان مورد نظر، ارائه شوند. موفقيت‏هاى نسبتاً كمى در كشورهاى منطقه صورت گرفته است. ما بسيارى از خدمات بدليل عدم آگاهى و آموزش شهروندان متوسط قابليت تعامل كمترى دارند.

معرفى مفاهيمى مانند دموكراسى الكترونيكى و دولت الكترونيكى در روند تصميم‏گيرى ملى و داخلى اهميت بسيارى دارد. فرآيندى براى بررسى برنامه‏هاى كاربردى دولت و نمايش عملكرد آن بايد صورت گيرد. توسعه و گسترش دسترسى امن به خدمات دولت الكترونيكى بستگى به اجرا و استفاده درست از وسايل با ارزش الكترونيكى دارد. با فراهم سازى موضوعات چندزبانه و ارسال آن به سكوهاى اينترنتى مختلف دسترسى به خدمات دولتى آسان مي‏شود. ابتكارات بايد در مورد دولت الكترونيكى در سطوح، منطقه‏ايى، ملى و داخلى صورت گيرد. از طريق فعاليت‏هاى UNPAN و نيروى كارى (Task Force) كه در ESCWA براى فعاليت‏هاى UNPAN ايجاد شد در منطقه مي‏توان به دست‏آوردهاى بسيارى نائل شد. انتظار مي‏رود كه استانداردهاى جهانى براى دولت الكترونيكى توسط سازمانهاى بين‏المللى مناسب تدوين شود كه دولت‏هاى مختلف اجراى آن را قبول كنند.

· افزايش و توسعه پروژه‏ها و برنامه‏هاى آموزش الكترونيكى (e-Learning)

كشورهاى عضو بايد اطمينان پيدا كنند كه تمام مدارس، دانشگاهها و ديگر مؤسسات آموزشى دسترسى به اينترنت و نرم‏افزارهاى چندرسانه‏ايى براى آموزش و تحقيق و تربيت داشته باشند. توجه لازم بايد به آموزش دبيران كرد كه بتوانند با محيط جديد آموزشى سازگار شوند. مسائل قانونى، اقتصادى و اجتماعى كه در واقع موانعى براى توسعه روند آموزش الكترونيكى هستند بايد شناخته شوند. شبكه‏هاى آموزشى فرصتهاى آموزشى براى تمام بخش‏هاى جامع فراه مي‏سازد. و همچنين فرصتهاى آموزشى به گروه‏هاى محروم بدهند كه بتوانند در هر كجا و هر زمان به آموزش و يادگيرى بپردازند. تغييرات در مديريت آموزش، طرح برنامه درسى، آموزش از راه دور و خودآموزى مورد نياز ميباشد.

· اجراى بهداشت الكترونيكى

برنامه‏هاى كاربردى مربوط به بهداشت و سلامتى در شبكه‏هاى اينترنتى، فرصت‏هاى بي‏نظيرى براى بيماران و پزشكان فراهم مي‏سازد مخصوصاً در كشورهاى در حال توسعه زيرساخت آن را ايجاد كرده‏اند. مراقبت پزشكى مجهز به سيستم اطلاعاتى مي‏شوند. بايد سيستم‏هاى مديريت بيمارستان را تشويق كنند و از اينترنت براى جمع‏آورى اطلاعات پزشكى بيش از پيش استفاده شود.

شبكه‏هاى اطلاع‏رسانى بهداشتى بين بيمارستان‏ها، آزمايش‏گاهها و منازل، كارتهاى بهداشتى الكترونيكى و خدمات بهداشتى online در بسيارى از كشورهاى پيشرفته اجرا شده است. كشورهاى عضو بايد از موفقيت‏هاى بدست آمده در اين زمينه سود ببرند.

· بازسازى بازرگانى الكترونيكى (e-business)

بازسازى روند تجارت براى استفاده از فن‏آورى ديجيتال براى منطقه، مخصوصاً براى شركتهاى كوچك و متوسط (SME) ضرورى است و سياستهاى دولتى بايد از اين فرايند پشتيبانى كنند. چنين سياستهايى بايد هدفشان تقويت روحيه تأسيس شركت باشد. كشورهاى در حال توسعه ممكن است بر روى تجارت براساس ICT به عنوان يك پيشرو براى اجراى تجارت الكترونيكى تأكيد داشته باشند. تأثير تجارت الكترونيكى در بسيارى از كشورهاى منطقه تاكنون محدود بوده است و تعداد كمى از سازمانها به محيط جديد تجارت بر روى اينترنت ارتكاب كرده‏اند. قوانين به منظور برطرف‏سازى عواملى كه در تجارت اينترنتى صورت مي‏گيرد بايد بررسى شوند. روند كارى بانك و مسائل امنيتى مربوط به پرداخت‏ها و صحت و امنيت مبادلات همچنين مسئول بي‏تمايلى به تجارت الكترونيكى مي‏باشد.

گسترش وسائل و برنامه‏هاى كاربردى e-Content

اين منطقه در ميان ديگر مناطق دنيا بي‏نظير است زيرا كه مردم آن داراى زبان و فرهنگ مشترك هستند. گامهاى مؤ‌ثرى بايد براى تشويق ايجاد Arabic Content صورت گيرد. گامهايى كه مربوط به ايجاد شرايطى براى توسعه Content‌ديجيتال و صنايع چندرسانه‏اى داخلى مي‏شوند عبارتند از: رعايت حقوق مالكيت معنوى، گسترش ابزارى براى افزايش چندزبانى و سرمايه‏گذارى پروژه‏هاى مربوط به چنين هدفي.

· شروع ديگر برنامه‏هاى كاربردى

بيشتر بخش‏هاى اجتماعى و اقتادى منطقه از برنامه‏هاى كاربردى كه بتوانند به مديريت تصميم‏گيرى و افزايش كارآمدى شركت‏ها كمك كنند محروم هستند. بنابراين آنها تواناييهاى خود را براى توليدات و خدمات بهتر افزايش مي‏دهند. بخشهايى مانند كشاورزى، آبيارى، صنايع، حمل و نقل، توريسم و محيط زيست از اين برنامه‏ها و نرم‏افزارها و وسايل مانندCIS سود و منفعت بسيارى مي‏برند.

4-توليد ICT و بخش خدمات

· گسترش تواناييهاى توليد ICT

اهميت بخش ICT با گذشت زمان، مخصوصاً در دنياى پيشرفته، بيشتر شده است. بنابراين اين مسئله در منطقه بسيار ضعيف مي‏باشد و از نظر توانايى توليد ICT صادرات فن‏آورى ICT و مهمتر از همه تحقيق و توسعه، برنامه‏هاى سازنده و سرمايه‏گذارى اين منطقه عقب مانده است. بخش ICT از مقدار كمى از سهم توليد ناخالص (GDP) منطقه سود مي‏برد. ضرورى است كه دولت‏ها سرمايه‏گذارى به جهت ايجاد امكانات توليد ICT منطقه‏اى را تشويق كنند. اگر بخش توليد ICT سريعتر از ديگر توليدات اقتصادى رشد كند، پيش‏بينى مي‏شود كه رشد ICT، كمك بسيارى به بهره‏دهى و رشد توليدات در منطقه مي‏كند.

گسترش و بهبود سرويس‏هاى ICT

افزايش تقاضا براى برنامه‏هاى كاربردى، پوياييهايى براى ايجاد محيطى مناسب به منظور سرمايه‏گذارى و برخورد با چالشها در حركت به سوى جامعه اطلاعاتى، توليد مي‏شود. تقاضايى كه توسط برنامه‏هاى كاربردى دولت، آموزش، بهداشت و تجارت الكترونيكى ايجاد شد بايد خدمات جديد را معرفى كرده و آن را گسترش دهد.

5- ظرفيت‏سازى ICT

· گسترش توانايى انسانى از طريق آموزش و تربيت

ساخت و استفاده از فرايندهاى آموزشى، ايجاد فرمهاى جديد آموزشى، برنامه‏هاى سازنده و برنامه‏هاى حمايتى تجارت بر پايه فن‏آورى و ديگر جهت‏هاى گسترش شركت و ايجاد شبكه‏هاى ارزيابى فن‏آورى و آموزش كه هدفشان سيستم‏هاى آموزشى است از اهميت بسيارى برخوردارند. در منطقه بايد امكان ايجاد مدارس مجازى و تحقيقات مشترك بين دانشگاهها وجود داشته باشد. طرح، توليد و پخ سيستم‏هاى آموزشى براساس ICT در تمام سطوح نياز به گسترش و تقويت دارد. همچنين بايد براى بهبود آموزش و ترتبيت، استفاده منطقى، اجتماعى، اقتصادى و فرهنگى از مزاياى فنآورى ICT را بايد افزايش داد.

· ساخت مؤسسات يا سازمانها

ظرفيت و توانايى سازمانى براى جمع‏آ‎ورى، سازماندهى، ذخيره و سهيم‏سازى اطلاعات به اندازه توانايي‏هاى انسانى مهم هستند. در واقع آنها مكمل‏هاى ضرورى براى توانائيهاى انسانى هستند و براى سود بردن از جامعه اطلاعاتى بايد گسترش يابند.

بايد از فنآورى اطلاعات در مؤسسات عمومى مانند مدارس، بيمارستانها، كلينيك‏ها، كتابخانه‏ها، سازمانهاى دولتى استفاده نمود. توجه خاصى بايد به فعاليتهاى تحقيقاتى و پژوهشى از طريق ايجاد مراكز عالى در زمينه خاص فنآورى كرد. بايد برنامه‏هايى را كه توانائيها SME را براى رقابت جهانى گسترش مي‏دهد از طريق ICT شروع كرد.

اولويت‏هاى ICT

سياست ICT و ايجاد محيطى توانمند: تدوين سياست كاربردى و عملى كه بر طرف‏سازى موانع اقتصادى ـ اجتماعى بين گروههاى محروم و غير محروم جامعه را در برداشته باشد.
زيرساخت ICT: كاهش فاصله اطلاعاتى و ارتباطى و در دسترس قراردادن خدمات با هزينه مناسب و فراهم سازى فنآورى ICT براى تمام افراد
دولت الكترونيكى: بازسازى اداره دولتى براى كسب دولتى خوب، در دسترس و مسئوليت‏پذير
تجارت الكترونيكى: افزايش تبادلات صادراتى و تجارت فرا منطقه‏ايى از طريق شبكه‏هاى الكترونيكى
آموزش و يادگيرى الكترونيكى: در دسترس قرار دادن اطلاعات و دانش مداوم و افزايش فرصتهاى شغلى و استخدامى براى همه
E-content : تشويق استانداردها، حضور و مديريت digiral content عربى در رسانه‏هاى الكترونيكى و اينترنت
توليد ICT و بخش خدمات دهى: ايجاد توانايي‏هاى در منطقه‏ براى برطرف سازى نياز منطقه و صادرات احتمالى
ظرفيت سازى: افزايش و گسترش ICT و جامعه اطلاعاتى بين مردم و همچنين افزايش سرمايه گذارى در آموزش و تعليم با تأكيد بيشتر در كيفيت بالا آموزش، برنامه‏هاى فارغ‏التحصيلى و تحقيقات كه نيازهاى منطقه را برآورده سازد.
به سوى استراتژى ICT

گسترش يك استراتژى مستلزم فهم اين مسله است كه چه چيزى بايد گسترش يابد و كجا بايد آن را گسترش داد و چگونگى فعاليت‏ها را براى كسب حداكثر تأسيس، اتخاذ و اجرا كنند. براى اين منظور بايد از اقدامات و تلاشهاى ملى، منطقه‏اى و جهانى استفاده نمود. در سطح ملى تقريباً همه كشورها از اهميت ICT براى توسعه آگاه هستند. اقدامات و ابتكارات منطقه‏ايى مانند ديگر كشورهاى عربى، برنامه UNDP براى گسترش ICT در منطقه اعراب (ICT DAR) و برنامه منطقه‏اى يونسكو، نتايج مهمى در بر دارند. اقدامات و ابتكارات جهانى مانند UN ICT Task Force ، مركزى براى بهترين فعاليت‏‏ها در زمينه ICT بوجود مي‏آيد. سرمايه‏گذارى بايد بازارهاى منطقه‏ايى را هدف قرار بدهد كه سرمايه لازم را براى ايجاد شركت‏هاى ICT شود. همچنين بايد طرحهاى تشويق كننده‏ايى ايجاد شود كه تواناييهاى بخش خصوصى را در رابطه با توسعه و گسترش نيروى انسانى، زيرساخت و ساخت موسسات، افزايش دهد سيستم‏هاى مالياتى كه هزينه ساخت و شروع شركت‏هاى ICT را كاهش مي‏دهد، بايد ايجاد شوند.

كشورهاى عضو بايد اطمينان پيدا كنند كه تمام سهامداران در روند انتقال و تغيير به جامعه اطلاعاتى در نظر و توجه گرفته شده‏اند. اين استراتژى بايد نيازهاى خاص جوامع مختلف را در نظر بگيرند و اهداف اقتصاد ملى كشورهاى عضو را بايد توجه كنند براى كنترل و تنظيم اجراى كار، وسايل كيفى و كمى بايد مورد استفاده قرار گيرند. استراتژيهيا منطقه‏ايى بايد ايجاد بازار بزرگتر، ايجاد محيط و فضاى رقابتى و عملى براى سرمايه‏گذارى و همكارى منطقه‏اى تشويق كند.

فنآورى اطلاعات عامل تعيين كننده مهمى در روند جهانى سازى و اتكاى متقابل در ظهور اقتصاد جهانى بر پايه اطلاعات شبكه‏اى مي‏باشد. ايجاد مشاركت و همكارى بين سهامداران كشورهاى پيشرفته و در حال توسعه (مخصوصاً كشورهاى در حال توسعه) و بخش خصوصى دولتى همچنين جامعه مدنى و سزمانهاى غيردولتى، از اهميت خاصى برخوردار است. تلاشها در جهت تلفيق اقتصاد در حال توسعه (مخصوصاً كشورهاى در حال توسعه) و بخش خصوصى دولتى همچنين جامعه مدنى و سازمانهاى غيردولتى، از اهميت خاصى برخوردار است. تلا