GPRS با اعمال شاقه

نام نویسنده: م.ر.بهنام رئوف

دنیای اقتصاد – سرانجام بعد از وعده‌‌‌ها و حرف و حدیث‌‌‌هاي بسیار ارائه سرویس GPRS همراه اول، بزرگترین، پرمشترک ترین و دولتی‌ترین اپراتور تلفن همراه کشور فرا رسید.

از ابتدای هفته جاری شرکت ارتباطات سیار ایران با انتشار آگهی‌‌‌ها و اطلاعیه‌‌‌هاي بسیار از فراخوان برای ثبت درخواست استفاده از سرویس GPRS برای مشترکان خود خبر داد. سرویسی که به باور بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران به یکی از پاشنه‌هاي آشیل این شرکت طی دو سال گذشته تبدیل شده بود.

یک تاریخچه کوتاه
GPRS، سرویسی است که به واسطه ارائه آن خدماتی همچون استفاده از اینترنت و پیام‌های چندرسانه‌ای (MMS) برای کاربران تلفن‌همراه فراهم مي‌شود. GPRS كه از عبارت General Packet Radio Service (سرويس‌ بسته‌هاي راديويي)، گرفته شده امكان اتصال دائمي به اينترنت را در تلفن همراه فراهم كرده و هر سرويسي كه روي اينترنت انجام مي‌گيرد در شبكه‌هاي تلفن‌همراه داراي سرويس GPRS قابل دسترس خواهد بود.
ایرانسل اولین اپراتوری بود که توانست این سرویس را در کشور دایر کند. این اپراتور از بهار سال 86 یعنی درست زمانی که شش ماه از آغاز فعالیتش مي‌‌‌‌‌گذشت توانست لقب اولین اپراتوری که این سرویس را در کشور ارائه مي‌‌‌‌‌دهد به خود اختصاص دهد. هرچند که بعد از گذشت یک ماه سرویس MMS این اپراتور بنا به دلیل نبود قانون‌های لازم لغو شد.

اما درست بعد از ارائه این سرویس از سوی ایرانسل نخستین اظهار نظر درباره ارائه ‌این سرویس توسط اپراتور اول در فروردین ماه سال 86 و از سوی مرد شماره یک همراه اول صورت گرفت. وحید صدوقي، درباره‌ اين كه اپراتور اول چه زماني سرويس GPRS مانند دسترسي به اينترنت و MMS را براي مشتركان خود فراهم مي‌آورد، در آن زمان گفت که «همان طور كه قبلا قول داده‌ايم تا شهريورماه اين سرويس‌ براي تعداد محدودی از مشترکان تهرانی (حداقل دو میلیون مشترک) فعال خواهد شد، اميدواريم پيمانكاران ما در اين زمينه تمام تلاش خود را انجام دهند تا در زمان مقرر به وعده‌هاي خود عمل كنيم».
اما درست در همان روزهای وعده داده شده، برندگان مناقصه ‌این سرویس اعلام شدند. علت وقفه در انجام مناقصه بعدها ناقص بودن مدارک شرکت‌های حاضر در روند مناقصه اعلام شد.

در آن زمان سیدعلی علویان، رييس هيات‌مديره‌ شركت ارتباطات سيار از باز شدن پاكت‌اي مناقصه براي انتخاب شركت ارائه‌‌كننده‌ سرويس GPRS خبر داد و اعلام کرد تا 25 شهریورماه برنده نهایی این مناقصه مشخص مي‌شود. وی با بیان اینکه ‌این مناقصه در مرحله نهایی قرار دارد عنوان کرده بود سه ماه فرصت براي نصب و راه‌اندازي اين سرويس نیاز است که با لحاظ این زمان انتظار مي‌رود اواخر آذرماه 86 ارائه‌ اين سرويس ابتدا از شهر تهران آغاز و به تدريج در ديگر شهرها نيز ارائه خواهد شد.
براساس روال معمول در مناقصات اپراتور اول، باز هم صاایران به عنوان برنده نهایی معرفی شد و وظیفه راه‌اندازی این سرویس بر عهده ‌این شرکت نیمه‌دولتی افتاد. اما این بار اوضاع برای گرفتن این پروژه توسط صاایران تا حدی فرق داشت. عدم موفقیت این شرکت در پروژه بیلینگ اپراتور اول(که هنوز هم از سرنوشت آن اطلاعات دقیقی در دسترس نیست) باعث شده بود تا مدیریت مخابرات ایران، به‌رغم آنکه از دوستان و همکاران قدیمي ‌‌‌‌‌این شرکت هم هستند شرایط سخت‌تری را برای این شرکت در نظر بگیرد. شرایطی که رایزنی‌ها برای پذیرفتن آن، روند اجرایی این پروژه را طولانی‌تر کرد. این روند تا آنجا ادامه یافت که وفا غفاریان، معاون وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات هشدار داد كه اگر صاايران تضمين‌هاي مورد نظر مخابرات ايران را تامين نكند، از پروژه GPRS ارتباطات سيار كنار گذاشته خواهد د.

سرانجام صاایران ضمانت‌های لازم برای اجرای پروژه را ارائه داد، اما به دلیل آنکه زمان ارائه‌این ضمانت نامه‌ها طولانی شده بود، ارائه سرویس GPRS برای بار دیگر به تعویق افتاد و این درحالی است که همان مدیران فعلی و دوستان قبلی نسبت به این مهم هیچ واکنشی نشان ندادند.

این بار علویان در گفت‌و‌گویی عنوان کرد که تمام سعی ما بر این است که تا پایان سال 86 این سرویس برای برخی از مشترکان فعال شود، اما با این حال باز هم خبری از سرویس GPRS همراه اول تا پایان فصل سرما نبود و به‌این ترتیب مشترکان بزرگترین اپراتور کشور بدون تجربه استفاده از یک سرویس جدید در سال 86 به استقبال نوروز رفتند.

در حالی که بسیاری از مشترکان همراه اول به دنبال وعده‌‌‌هاي مدیران دولتی همچنان در انتظار استفاده از این سرویس در نخستین ماه‌های سال 87 بودند، اما باز هم اظهار نظر یک مدیر طراز اول وزارت ارتباطات در نخستین روزهای کار سال 87 جریانات جدیدی را پیش روی سرویس نفرین شده GPRS همراه اول قرار داد.

این بار وفا غفاریان در گفت‌و‌گو با سیتنا (وب‌سایت وابسته به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات) از نامشخص بودن زمان ارائه ‌این سرویس توسط همراه اول خبر داد و تاکید کرد که تاخیر در ارائه ‌این سرویس به هیچ وجه تقصیر شرکت مخابرات نیست!

غفاریان، عدم حمل تجهیزات خریداری شده از سوی شرکت خارجی را دلیل اصلی تاخیر در ارائه‌ این سرویس عنوان کرده و گفته بود که دلیل اصلی این تاخیر، کوتاهی شرکت فروشنده خارجی در حمل به موقع تجهیزات فوق به ‌ایران است. این درحالی است که این بار غفاریان کمي ‌‌‌‌‌از موضع خود نسبت به همکاران قدیمي‌‌‌‌‌اش در صاایران کوتاه آماده بود و با عدم ذکر نام آن‌‌‌ها تقصیرها را بر گردن شرکت حمل و نقلی که تجهیزات را به سمت ایران بارگیری کرده بود، انداخت!

او همچنان تاکید مي‌کند که شرکت مخابرات ایران، به صورت مداوم پیگیر این موضوع بوده و تا زمانی که‌این تجهیزات نصب نشود، امکان ارائه ‌این سرویس‌ها وجود ندارد.
وی در پاسخ به‌این سوال که آیا زمان جدیدی برای ارائه سرویس‌های ارزش افزوده اعلام خواهد شد یا خیر، تاکید کرد: تا زمانی که تجهیزات مربوطه در اختیار نباشد، به زمان‌بندی‌ها نمی‌توان اعتماد کرد.

رییس هیات‌مدیره شرکت مخابرات ایران، در خصوص علل و دلایل احتمالی فروشنده خارجی تجهیزات سرویس‌های GPRS و MMS برای تاخیر در ارسال کالاهای فوق مي‌گوید: شرکت فروشنده دلیل خاصی ذکر نکرده، اما عملا نیز تجهیزات را حمل نکرده است.
پیش از این قرار بود پیمانکار اجرای این پروژه یعنی صاایران ظرف مدت سه ماه تعهدات خود را در این خصوص نهایی کند.

این دومین باری بود که صاایران به عنوان برنده مناقصات میلیاردی شرکت ارتباطات سیار در زمان‌بندی ارائه خدمات خود بدقولی مي‌کند، اما نکته قابل تامل در این بخش آن‌ است که هیچ کدام از مدیران وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از وزیر گرفته تا مدیران و مشاورانش قصوری را متوجه ‌این شرکت نمي‌دانند.

زمان‌‌‌هايی که مخفی شدند
اما در حالی که ارائه این سرویس در سال 87 هر روز با دو ماه تاخیر به زمانی دیگر موکول مي‌‌‌‌‌شد همین چندی پیش وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و به دنبال او رییس هیات مدیره شرکت مخابرات ایران در گفت و گو‌‌‌هايی اعلام مي‌‌‌‌‌کردند که سرویس GPRS قطعا تا پایان سال به مشترکان ارائه خواهد شد. از سوی دیگر وحید صدوقی، مدیرعامل همراه اول در سال گذشته چندین بار با برگزاری نشست‌‌‌هاي مطبوعاتی میزبان سوالات خبرنگاران بود طی 7 ماه و نیم گذشته سکوت کرد و تنها با یک خبرگزاری آن هم چند ماه یک بار سخن به میان مي‌‌‌‌‌آورد.

با این حال صدوقی تنها دو روز پس از اعلام فراخوان عمومي ‌‌‌‌‌برای ثبت نام استفاده از GPRS قرار است امروز در یک نشست مطبوعاتی میزبان خبرنگاران باشد.
به هر حال و به رغم آنکه مدیران طراز اول وزارت زمان ارائه این سرویس را نامشخص و تا پایان سال اعلام مي‌‌‌‌‌کردند، اما سرانجام از دو روز پیش
ثبت نام از متقاضیان این سرویس آغاز و قرار شد این سرویس در فازبندی‌‌‌هاي مختلف در اختیار کاربران قرار گیرد.

به باور بسیاری از کارشناسان تاخیر در ارائه این سرویس بدون شک تنها بر گردن صاایران است. این سوال که صاایرانی که خود از پیمانکاران ایرانسل است چرا باید در پروژه‌‌‌هاي همراه اول هم حضور داشته باشد؟ سوالی است که شاید پاسخ آن بتواند جواب اصلی این تاخیرها باشد.

سوال ديگر مطرح در اين بخش اين است كه چه‌طور ايرانسل با كمك صاايران توانست 6 ماهه اين سرويس را ارائه دهد. اما همراه اول بعد از يك سال و نيم هنوز در ارائه اين سرويس ناكام است؟

با این حال این که چرا مدیران همراه اول و وزارت ارتباطات در برابر کارشکنی‌‌‌ها و تاخیرهایی که این شرکت بزرگ نيمه دولتی در پروژه‌‌‌ها به خرج مي‌دهد، واکنشی نشان نمي‌‌‌‌‌دهند، همچنان جاي سوال دارد.

اينترنت نيم‌بند!
در حالی که ایرانسل تنها رقیب جدی اپراتور اول بدون هیچ محدودیت و اعمال زمان و قوانین دست و پا گیر از اوایل سال 86 این سرویس را به مشترکانش ارائه مي‌‌‌‌‌داد، اما همراه اول در فاز اول ارائه این سرویس آن هم بعد از 15 سال ساعات استفاده از GPRS در مرحله آزمایشی را برای روزهای عادی، از ساعت 23 لغایت 8 صبح و برای روزهای تعطیل رسمي‌‌‌‌‌کلیه ساعات شبانه روز تعیین کرده است.

از سویی دیگر تعرفه استفاده از این سرویس برای روز و شب‌‌‌هاي غیر تعطیل به ازای هر کیلوبایت 8/14 ریال و برای ایام تعطیل به ازای هر کیلو بایت 4 ریال تعیین شده است. این درحالی است که ایرانسل برای ارائه این سرویس در حال حاضر 2 تا 5 ریال به ازای هر کیلو بایت دریافت مي‌‌‌‌‌کند.

با این حال برای فعال سازی پس از بارها سر زدن به سایت و ثبت نام، شما پیامکی دریافت مي‌‌‌‌‌کنید که مشترک جی پی آر اس شده و بعد از آن البته با تاخیری زیاد، پیامکی برای تنظیم دریافت مي‌‌‌‌‌کنید که البته تا به حال بسیاری از مشترکان این پیامک را دریافت نکرده‌اند. به هر حال زمان تعیین کننده موفقیت این سرویس همراه اول خواهد بود. اما شاید بهتر باشد مدیرعامل شرکت ارتباطات سیار به برخی از ابهاماتی در ارائه این سرویس و به طور کلی پروژه‌‌‌هاي تحت اختیار صاایران، پاسخ‌‌‌هاي شفافی در نشست مطبوعاتی امروز خود ارائه دهد.