سرزمین آفتاب، مهد توسعه فناوری

نام نویسنده: میثم لطفی

اگر چه آمریکا و اروپا خود را مهد فناوری در دنیا می‌دانند و بیشتر تجهیزات و محصولات وابسته به فناوری ارتباطات و اطلاعات از این مناطق صادر می‌شود، اما نباید نقش چین را در این حوزه نادیده گرفت.
پیشرفت علم و تکنولوژی در سال‌های اخیر نرم‌افزار را به یکی از ابزارهای کاربردی زندگی انسان تبدیل کرده است. این برنامه‌های کامپیوتری تجارت‌های ما را کنترل می‌کنند، امکان برقراری تماس با تلفن‌های همراه را فراهم می‌آورند، ابزار تفریح و سرگرمی ما هستند، شرکت‌های خودروسازی را تا اندازه زیادی به خود وابسته کرده‌اند، به نیازهای نیروی انسانی در کارخانه‌ها و سازمان‌ها پاسخ می‌دهند و حتی در تولید لوازم ورزشی مورد استفاده قرار می‌گیرند. شرکت آدیداس به تازگی موفق به ساخت نوعی کتانی شده است که در آن یک تراشه کامپیوتری وجود دارد و می‌تواند علاوه بر شمردن قدم‌ها، نوع فعالیت جسمانی دونده، ضربان قلب، فشار خون و … را مشخص کند. اگر چه امروزه آمریکا بیشترین شرکت‌های خودکار و مجازی را در خود جای داده، دیگر کشورهای صنعتی فاصله چندانی از آن ندارند و هر کدام به نوبه خود توانسته‌اند تا اندازه‌ای در این عرصه گام بردارند. استفاده فراوان از تلفن‌همراه در کشورهای مختلف و افزایش تعداد کاربران آنلاین گویای این امر است که نقش فناوری در بیشر کشورهای جهان بسیار پررنگ شده است.
سال‌ها پیش اصطلاح “بحران نرم‌افزاری” وارد ادبیات برخی کشورها شد،‌ زیرا در آن زمان تعداد نرم‌افزارهای موجود در بازار پاسخگوی نیازهای روزافزون کاربران نبود و کارخانجات تولیدکننده قادر به افزایش حجم فعالیت‌های خود نبودند. اما باید توجه داشت، چگونه می‌توانیم بدون کاهش کیفیت نرم‌افزار، کمیت آن‌ها را بالا بریم و به نیاز تمام کاربران جهانی پاسخ دهیم؟
بسیاری از شرکت‌های کامپیوتری برای ارایه خدمات بیشتر و بهتر سعی می‌کنند خود را به شرکت‌های بزرگ خارجی وابسته کنند. این امر باعث شده است تا هند و اروپای شرقی بازار خدمات نرم‌افزاری را در دست بگیرند. هر دو این مناطق موفق شد‌ه‌اند با تربیت کارگران ارزان‌قیمت، کیفیت محصولات خود را بالاتر برند و بیش از گذشته رضایت مشتری را جلب کنند. اما امروز یک رقیب قدرتمند دیگر نیز وارد این حوزه شده است: “جمهوری خلق چین”.
برای سال‌های طولانی دانشگاه‌های چین سعی می‌کردند کارشناسانی تربیت کنند که بتوانند در بازارهای بین‌المللی حرف اول را بزنند و گوی سبقت را از کارشناسان اروپایی و آمریکایی بربایند، اما چین امروز با تربیت کارشناسان متبحر سعی می‌کند در مرحله نخست به نیازهای خود پاسخ گوید.
دو منظر متفاوت از توسعه
پروفسور “هایکینگ لیو”(Haiqing Liu) یکی از اساتید برجسته دانشگاه “وهان”(Wuhan) چین بر این باور است که مراکز تولیدکننده مهندسان نرم‌افزار در چین در دو بخش مجزا فعالیت‌های خود را دنبال می‌کنند. در مرحله نخست، با شناسایی نیازهای نرم‌افزاری کاربران سعی می‌کنند در دانشگاه‌های چین آموزش‌های لازم را به مردم بدهند و آن‌ها را در مورد مسایل روز آگاه کنند، و در مرحله دوم افراد آموزش‌‌دیده از دانشگاه‌ها فارق‌التحصیل می‌شوند و وارد بازارهای داخلی و جهانی می‌شوند تا بتوانند نیازهای کاربران را برآورده سازند.
کشور چین از سال 1982 به‌صورت جدی تصمیم به تربیت مهندسان نرم‌افزار گرفت. در آن زمانChina Machine و McGraw-Hill که از مشهورترین نشریه‌های وقت بودند گزارشی را با عنوان “مهندسی نرم‌افزار، رویکرد کارشناسان” منتشر کردند تا به این جریان سرعت بخشند. این مسئله موجب شد تا در کلیه دانشگاه‌ها و مراکز علمی چین موجی تازه ایجاد شود و دولت این کشور به فکر تربیت مهندسان نرم‌افزار داخلی بیفتد.
امروزه تولید نرم‌افزار و کارشناسان نرم‌افزاری در چین معنا و مفهموم متفاوتی پیدا کرده و چهره‌ جدی‌تری را به‌خود گرفته است. مقامات چینی این روزها تولید نرم‌افزار را افزودن ابزارهای بیشتر، بالابردن کارایی و ارتقای محتوای برای استفاده مجدد از یک برنامه قدیمی معنی می‌کنند. از مله کسانی که توانست بیشترین تاثیر را در روند رنق‌بخشیدن به بازارهای نرم‌افزاری چین برجا بگذارد، پروفسور “جیافو زو”(Jiafu Xu) از دانشگاه “نانجینگ”(Nanjing) بود که توانست با ارایه تئوری‌های قوی در این زمینه، نتایج قابل‌قبولی را به‌دست آورد. او با تاسیس یک آزمایشگاه تخصصی نرم‌افزاری در دانشگاه نانجینگ نام خود را به عنوان یکی از تاثیرگذارترین دانشمندان چینی به‌ثبت رساند.
پرفسور “لیو” معتقد است که پس از شروع فعالیت برای تولید نرم‌افزار در چین، مهم‌ترین مرحله مربوط به دهه 1990 می‌شود که در آن زمان بیش از سه هزار شرکت نرم‌افزاری در کشور چین تاسیس شد. اگرچه بیشتر ای شرکت‌ها کوچک و متوسط بودند، اما برخی از آن‌ها بیش از هزار کارمند داشتند.
نگاهی متفاوت
اگر امروزه در موتورهای جست‌وجوگر اینترنتی نام چین و نرم‌افزار را جست‌وجو کنید، صدها هزار گزارش، مقاله و خبر از آخرین فعالیت‌های این کشور در حوزه فناوری به‌دست خواهید آورد. اما آنچه که بیش از همه توجه افراد را به خود جلب می‌کند اهدافی خواهد بود که دولت این کشور برای خود درنظر گرفته است. دولت چین بر اساس قوانین مصوبه خود سرمایه‌گذاری‌های فراوانی را در بخش نرم‌افزار انجام داده و با پشتیبانی از مراکز نرم‌افزاری خود سعی می‌کند دور تازه‌ای از رقابت‌ها را با آمریکا و اروپا آغاز کند. برنامه پنج‌ ساله دوم چین که وارد سال سوم شده است شامل موارد زیر می‌شود:
• نگهداری و بقای رابطه میان رشد سریع اقتصادی و بازسازی زیرساخت‌های اقتصادی؛ فراهم کردن بستر لازم برای رشد کیفیت، کارایی و بهروری اقتصادی. همه این موارد رسیدن به هدف سال 2010 را مهیا می‌سازد. بر اساس این هدف، رشد ناخالص ملی چین در سال 2010 نسبت به سال 2000 دو برابر خواهد شد.
• ساخت سیستم‌های هماهنگ مدرن داخلی و راه‌اندازی سیستم امنیتی صدای اجتماعی برای پاسخ‌گویی به نیازهای مردم.
• افزایش فرصت‌های شغلی و بالابردن استانداردهای زندگی در مناطق شهری و روستایی در کنار حمایت از محیط زیست.
• سرعت بخشیدن به فعالیت‌های علمی، فناوری و تحصیلی برای بهبود کیفیت زندگی بشر.
این برنامه همچنین تاکید فراوانی به رشد فناوری ارتباطات و اطلاعات در کشور چین دارد و باعث خواهد شد تا این کشور به یکی از قطب‌های اصلی فناوری در جهان تبدیل شود. بانک جهانی به‌تازگی اعلام کرد، فناوری ارتباطات و اطلاعات مهم‌ترین عاملی است که می‌تواند به روند اقتصادی چین سرعت بخشد و این کشور را در تولید علم و فناوری پیش‌رو کند. در گزارشی که بانک جهانی با عنوان “انقلاب اطلاعاتی چین: مدیریت طرح‌های اجتماعی و اقتصادی” به‌تازگی منتشر کرده آمده است: “توسعه استراتژی‌های جدید ICT در چین، این کشور را در رسیدن به اهداف اجتماعی و اقتصادی خود کمک خواهد کرد.” طی سال گذشته صنعت فناوری ارتباطات و اطلاعات 4/7 درصد از تولید ناخالص ملی در این کشور را به خود اختصاص داده است. بر اساس گزارش‌ بانک جهانی، رشد IT چین در سال گذشته دو تا سه برابر رشد تولید ناخالص ملی این کشور در 10 سال گذشته بوده است.
کشور چین در حال حاضر بزرگ‌ترین بازار مخابرات جهان را در اختیار دارد و به عنوان دومین کشور دنیا در داشتن بیشترین کاربر آنلاین محسوب می‌شود. طبق آمارهای به‌دست آمده، چین تا پایان سال 2006 بیش از 144 میلیون کاربر آنلاین داشته و شمار مشترکان تلفن‌همراه در این کشور از مرز 550 میلیون نفر نیز فراتر رفته است.
اهمیت چین در بازار فناوری دنیا موجب شده است تا شرکت‌های بزرگی چون گوگل همکاری‌های بیشتری را با دولت این کشور انجام دهند. “اریک اسمیت”(Eric Schmidt) مدیرعامل شرکت گوگل به تازگی اعلام کرده است که قصد دارد به بزرگ‌ترین موتورجست‌وجوی اینترنتی در کشور چین تبدیل شود. در حال حاضر بیشتر کاربران چینی از جست‌وجوگر آنلاین Baidu استفاده می‌کنند و گوگل قصد دارد این رقیب چینی را از میدان بیرون کند. “اسمیت” در این باره گفته است: «ما هر اندازه که لازم باشد سرمایه‌گذاری می‌کنیم تا بتوانیم بازارهای چین را به‌دست آوریم. چین مهم‌ترین منبع درآمد ما محسوب می‌شود و از دست دادن آن یک مشکل عدیده خواهد بود.» شرکت گوگل که مدت‌های طولانی است عنوان بزرگ‌ترین جست‌وجوگر اینترنتی جهان را به‌خود اختصاص داده، برخلاف سرمایه‌‌گذاری‌های فراوان و ارایه ابزارهای جدید همچنان به عنوان دومین موتورجست‌وجوی اینترنتی در چین محسوب می‌شود. بر اساس آمارهای رسمی به‌دست آمده، در حال حاضر 57 درصد از جست‌وجوهای اینترنتی در چین توسط سایت www.baidu.com انجام می‌شود و گوگل تنها 19 درصد از این بازار را به خود اختصاص داده است.
چین که امروزه بیشتر بر تولید نرم‌افزار تمرکز کرده، در آخرین بررسی‌های خود سه شرکت Huawei Technologies، ZTE و Haier را به عنوان برترین شرکت‌های نرم‌افزاری خود انتخاب کرد. شرکت Huawei تا پایان سال 2007 بیش از 778/29 میلیارد یوان درآمد داشته و میزان درآمدهای دو شرکت ZTE و Haier نیز به‌ترتیب 44/13 و 106/8 میلیارد یوان برآورد شده است. دولت چین با سرمایه‌گذاری بیشتر در بخش نرم‌افزار سعی می‌کند رقیب تازه برای شرکت مایکروسافت محسوب شود.
باید توجه داشت، با وجود موفق بودن بخش نرم‌افزار چین در بازارهای جهانی، این کشور در دیگر عرصه‌ها نیز سرمایه‌گذاری‌های فراوان کرده است. طبق گزارش جدید به‌دست آمده، شرکت مخابراتی China Mobile که بزرگ‌ترین اپراتور تلفن‌همراه چین محسوب می‌شود، به عنوان پنجمین اپراتور بزرگ و تنها اپراتور غیرآمریکایی بزرگ جهان برگزیده شد. میزان درآمدهای China Mobile در سال گذشته بیش از 50 میلیارد بود که این رقم نسبت به سال قبل افزایش پنج درصدی را نشان می‌دهد. چین با این اقدامات خود در تلاش است طی چند سال آینده به مهد فناوری در جهان تبدیل شود.

منبع : سرمايه