با توجه به محدودیت‌های ناشی از کرونا و تحریم، وضعیت صادرات چندان مطلوب نیست. از سمت دیگر به‌خاطر شرایط داخلی تولید کنندگان برای تامین مواد اولیه با چالش‌های زیادی مانند زمان طولانی برای صدور مجوز، تخصیص ارز، حمل و نقل و … روبرو هستند و از ابتدای سال تاکنون بحث‌ها و مذاکرات زیادی در خصوص حل این مشکلات به خصوص تامین کالاهای الکترونیکی و دیجیتالی اعم از لپ‌تاپ، موبایل و وسایل جانبی آن صورت گرفته است. یکی از نهادهایی که در این مدت سعی در تسهیل این مشکلات داشته، سازمان نظام صنفی رایانه‌ای بوده است اما باز هم به نظر می‌رسد راهی طولانی برای حل ریشه‌ای این مشکلات وجود داشته باشد. با دو کاندیداهای انتخابات ششمین دوره سازمان نظام صنفی گفت‌وگو کرده‌ایم.
احسان زرین بخش از مدیاپرداز سیستم و دبیر کمیته سنا در گفت‌وگو با آی‌تی ایران که عضو گروه نصر فراگیر هم است، با اشاره به چالش اصلی تامین کالا می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین مشکلات این است که این کالاها هنوز جایگاه مشخصی ندارند و عنوان آن‌ها به صورت دائم بین کالاهای لوکس و عادی در رفت و آمد است. تخصیص ارز که یکی دیگر از مشکلات اساسی است که وجود دارد. برای مثال فروشنده خارجی بر اساس اعتبار یا اعتمادی که وجود دارد، کالا را ارسال می‌کند اما امکان تخصیص این کالاها توسط شرکت‌ها در ایران بسیار کم است. کالا را نمی‌توانند تحویل بگیرند چون ارزی ارسال نکردند، بهره‌برداری نهایی آن‌ها را جریمه کرده و تهدید می‌کند که ضمانت‌نامه‌هایشان را ضبط کرده و آن‌ها را در بلک‌لیست قرار می‌دهند.» به گفته او یکی دیگر از مشکلات قیمت ارز بوده که شرکت‌ها در اسفند ماه و اوایل سال جاری با توجه به نرخ ارز ثبت شده در سامانه نیما، شرکت‌ها اقدام به شرکت در مناقصه کرده‌اند اما قیمت ارز افزایش پیدا کرد. به گفته او در حال حاضر شرکت‌ها برای انجام هر پروژه‌ای 100 درصد زیان می‌پردازند و مشکلاتی از قبیل نقدینگی دارند.
او در ادامه با توجه به اقداماتی که در سازمان صنفی رایانه‌ای انجام شده است، شرح می‌دهد: «جلسات زیادی با بانک مرکزی، وزرات صمت، شواری عالی فضای مجازی، وزرات ICT و سازمان برنامه بودجه برگزار کردیم که در نهایت نامه‌ای با محتوای شرح چالش‌های حوزه فاوا برای رئیس جمهور ارسال شد و وزیر ارتباطات هم اعلام کردند که باید تعدیل ریالی و زمانی برای حوزه فاوا اتفاق بیافتد. پیگیری‌های زیادی هم در سنا انجام شد.» زرین بخش تاکید می‌کند که این فعالیت‌ها کافی نبوده و باید این مسائل به صورت ریشه‌ای حل شوند. او توضیح می‌دهد: «باید در فرایندی ریشه‌ای، حوزه فاوا و مزایای آن و عمق نفوذ آن را به مسئولان مرتبط توضیح داده و آن‌ها را با این حوزه آشنا کنیم. در شرایط بحرانی کرونا با توجه به افزایش استفاده مردم از تاکسی‌های آنلاین، خریدهای اینترنتی، کنسرت‌های اینترنتی و …. تصور ما این بود که فرهنگ‌سازی مناسبی به صورت خودجوش اتفاق افتاده است. اما پس از آن دوباره شاهد بودیم که این کالاها را در دسته کالاهای لوکس قرار دادند.»
او اعتقاد دارد که این اقدامات نشان از عدم آگاهی آن‌ها از پتانسیل حوزه فاوا است.
زرین‌بخش در ادامه توضیح می‌دهد که قانون‌گذاران از بازار عقب هستند و این بزرگترین معضل فعلی است که کسب‌وکارهای حوزه آی‌تی با آن درگیر هستند.
او می‌گوید: «سرعت تغییرات در حوزه فاوا بسیار بالا بوده و قابل دسترسی نیست. مسئولان مرتبط باید بپذیرند که نظارت پیشین را برداشته و نظارت پسین را قبول کنند. همچنین باید به خودتنظیم‌گیری بازار اعتماد کنند و اجازه بدهند بازار خود، این فضا را پایش کند و در وقوع بحران برای آن تصمیم بگیرد.»
مازیار نوربخش، رئیس هیئت مدیره شرکت افزار پرداز رمیس و کاندیداهای عضو هم‌آفرینی هم چالش‌های این حوزه را مشکلات ارزی، تخصیص کالا و زمان طولانی برای ثبت سفارش و صدور مجوز می‌داند و اضافه می‌کند: «یکی از چالش‌های این حوزه این است که بعضی از شرکت‌ها به اشتباه ادعای ساخت دستگاهی را می‌کنند و بلافاصله بدون بررسی سازمان صمت جلوی واردات این دستگاه‌ها را می‌گیرد. این در حالی است که در اکثر مواقع این ادعاها اشتباه هستند و شباهتی به دستگاه همتای خود ندارند.» او معتقد است که سازمان صنفی رایانه‌ای به عنوان یک مرجع می‌تواند جلوی این اشتباهات را بگیرد و اجازه این کار را ندهد و خود صحت کالاهای ساخته شده و شباهت آن با دستگاههای خارجی را بررسی کند.
او با تاکید بر این موضوع که صنف باید به عنوان مرجع باشد، توضیح می‌دهد: «در دوره‌های پیشین تلاش‌های بسیاری در این راستا شده اما کافی نبوده است. نظر من این است که باید در دوره‌های جدید مجالی برای ورود شرکت‌های جدید باشد تا آن‌ها بتوانند راه‌حلی جدید با طرز فکر جدید ارائه بدهند.» نوربخش اعتقاد دارد که شرکت‌های بزرگ به علت جایگاهی که دارند قدرت چانه‌زنی بیشتری در مذاکرات با مسئولین خواهند داشت.
عضو کاندیداهای گروه هم‌آفرینی با تاکید بر این موضوع که در حال حاضر نهادهای مرتبط آن‌طور که باید به حرف سازمان نظام صنفی توجه نمی‌کنند، می‌گوید: «زمانی که شرکت‌های کوچکتر برای چانه زنی برای مذاکرده می‌روند قدرت چانه زنی آن‌ها کمتر است. علت آن هم این است که در خود صنعت آن‌ها به عنوان یک مجموعه معتبر شناخته شده، نیستند باید شرکت‌های بزرگ وراد این حوزه شوند. از سوی دیگر حتی اگر شرکت‌های بزرگتر هم وارد این حوزه شوند، ولی تلاشی نکنند برای بهتر شدن اوضاع، باز نتیجه‌ای مثبتی حاصل نمی‌شود. در نهایت باید هر کسی که این مسئولیت را می‌پذیرد فارغ از مسئولیت‌های داخلی و خارجی خودش، برای منافع همه تلاش کند.»
او می‌گوید:«80 درصد کاندیداها نصر فراگیر از افرادی هستند که در دوره‌های قبل هم بودند، این اتفاق خوبی نیست و باید اجازه بدهند تا شرکت‌ها و افراد جدید با نگاه و تفکر جدی وارد شوند. زیرا طرز فکر قدیم نتوانسته آن طور که باید راه به جایی ببرد. حداقل بیش از 1800 شرکت‌های عضو سازمان نصر وجود دارد که در این مدت نتوانستند همدل باشند. به نظر من باید فرصتی باشد تا همه اعضای صنف بتوانند تلاش خود را به عنوان عضو این سازمان برای بهبود اوضاع انجام دهند. زیرا که در این صورت است که قدرت صنف برای چانه‌زنی افزایش پیدا کرده و دستگاههای مرتبط بتوانند اعتماد بیشتری به این سازمان کرده و آن را به عنوان مرجع بشناسند.»
او در پایان می‌گوید که مهم‌ترین اولویت و ضروری‌ترین اقدام برای کسب و کارهای آی‌تی، به اعتقاد او نیروی انسانی است. نوربخش توضیح می‌دهد: «در حال حاضر شعار همه کاندیداها از این جنس است اما باید به صورت واقعی‌تر به آن پرداخته شود. بیشترین مهاجرت در قسمت آی‌تی اتفاق می‌افتد. مسائل اقتصادی و شرایط کشور هم در این شرایط موثر است اما ما باید راهی برای ابراز توانمندی آن‌ها پیدا کنیم که روی پروژه و محصولات جدید کار کنند. چالش دوم در رگولاتوری در سازمان‌های دولتی است که از بیمه تامین اجتماعی تا دارایی و مسائلی که وجود دارد، کسب‌وکارهای حوزه آی‌تی با آن درگیر هستند. باید نگاه تحولی در این اتفاق بیافتد. باید تغییرات و طرز فکری جدید و نو جایگزین راه قبلی شود.»
