چند نکته درباره نظرسنجی باشگاه فعالان ICT
نام نویسنده: شهرام شريف
دنیای اقتصاد – مشکل فقدان نظرسنجی و تحقیق در زمینه بازار فناوری اطلاعات یکی از مهمترین مشکلات موجود در این بخش است.
همه ميدانند که محبوبیت و فروش بالا، شهرت، گارانتی خوب و عناوینی از این دست که معمولا در بین فروشندگان بازار زیاد شنیده ميشود، عناوینی بسیار نسبی هستند. کسی نميتواند به طور دقق بگوید مثلا محبوبیت یک برند چه میزان نسبت به یک برند دیگر بالاتر است یا فروش کدام محصول از دیگری بیشتر است. مشکل اینجا است که سازمانها و نهادهای آمارگیر اساسا عرصه فناوری اطلاعات را به رسمیت نميشناسند و چنین است که فقر آمار در این عرصه هرگونه تحلیل در این وضعیت را با بیاعتباری مواجه ميکند.
باشگاه فعالان ICT مدت زمانی است که به ارائه آمارهایی درباره فروش، محبوبیت برندها، محصولات و خدمات مختلف فناوری اطلاعات ميپردازد. عمده اطلاعات پایهاي برای نظرسنجیهاي این پایگاه از طرح فروش و امتیاز S&P استخراج ميشود که تعداد زیادی از فروشندگان لوازم دیجیتالی و کامپیوتری را در بر میگیرد. هر چند نميتوان اعتبار فروشندگان (عمدتا فروشندگان یک یا چند برند خاص) را به اعتبار تمام بازار نسبت داد، اما به هر حال این نظرسنجی در فضای خالی از نظرسنجی و تحلیل علمی بازار غنیمتی است.
روزنامه دنیای اقتصاد طی ماههای اخیر همواره تلاش کرده از نتایج این نظرسنجی برای آگاهسازی مخاطبان خود استفاده کند اما در تازهترين نظرسنجی این باشگاه نشریات تخصصی آیتی موضوع بررسی قرار گرفتهاند و در میان تعجب دو آگهینامه در صدر جدول نشریات تخصصی قرار دارند. اينكه آگهینامهها با چه تعریفی در میان نشریات تخصصی قرار ميگیرند، پرسش اصلی ما و بسیاری دیگر از روزنامهنگارانی است که در عرصه فناوری اطلاعات فعالیت ميکنند. اما پرسشهاي دیگری نیز وجود دارد. آیا از نظر ارزشی ميتوان بین یک آگهینامه و نشریه تخصصی ارتباطی برقرار کرد؟ آیا نتایج این نظرسنجی نشان میدهد که آگهینامهها اطلاعات تخصصیتری نسبت به نشریات تخصصی به مخاطبان ارائه ميدهند؟ اگر آگهینامهها جزيی از نشریات تخصصی به شمار ميآیند، روزنامههایی که صفحات ICT و دیجیتال دارند، چطور، آنها به نشریات تخصصی نزدیک ترند یا ویژه نامههاي رنگارنگ تبلیغاتی؟ به اعتقاد من انتشار چنین نظرسنجیهایی نه تنها به اعتبار رسانههاي ICT کشور بلکه به اعتبار شرکتهاي ICT ایران هم لطمه ميزند و واقعا انتظار این بود که مسوولان طرح S&P پس از تجربه سال گذشته خود که با انتقاد روزنامهنگاران این عرصه روبهرو شد، نظرسنجی این دوره را با روشی دقیقتر و با حضور همه رسانههاي فعال در این عرصه برگزار ميکردند.
نکته دیگر اينكه مشخص است کسی نميتواند نفوذ و تیراژ بالای آگهینامهها را نفی کند ولی اتفاقا این انتظار از صنف و فعالان ICT ميرود که به جای تقویت یک پکیچ تبلیغاتی که به راحتی و با کمترین تلاش و هزینهاي قابل راهاندازی است از تولید محتوا در این عرصه حمایت کنند. فضای رسانهاي در هر بخشی نتیجه فعالیت فعاان آن بخش است. اگر در بخش ICT جایگاه آگهینامهها و بروشورهای تبلیغاتی از رسانههاي تخصصی بالاتر است باید به حال فعالان این بخش هم افسوس خورد که چنین ترجیحی دارند.