نام نویسنده: هدی نجفی
بزرگراه فناوری – اول ایده کامپیوتر قابل حمل (Portable Computer) برای اولین بار توسط متخصصان شرکت Xerox مطرح و پی‌گیری شد تا اینکه اولین سیستم قابل حمل با نام Xerox PARC پا به عرصه هستی نهاد. تصوری که ما هم‌اکنون از سیستم‌های همراه در ذهن داریم با واقعیتی که در آن روزگار با آن مواجه بودند، تفاوت‌های بسیاری دارد.
از دو جنبه پیشرفت سخت‌افزاری و عرفی و کاربردی شدن (نیاز به) این سیستم‌ها، بیشتر و بهتر می‌توان این تفاوت‌ها را کاوید. محصولی که شرکت Compaq در اوایل دهه هشتاد معرفی کرد، چشم‌انداز بهتری از این سیستم‌ها ترسیم می‌کرد. در واقع Laptop واژه‌ای بود مانند Desktop که در اواخر دهه هشتاد و اوایل دهه نود باب شده بود. Lap در لغت انگلیسی به بالای ران یا روی ران گفته می‌شود و Laptop اشاره به دستگاهی بود که به‌جای قرار گرفتن بر روی میز (Desktop) بر روی پا (روی ران) قرار می‌گرفت.
بعدها اصطلاح Notebook نیز وارد واژگان کامپیوتر شد، ولی قادر به محو واژه Laptop نشد. تحقیقات صورت‌گرفته بر روی کریستال‌های مایع و بررسی رفتارهای ترمودینامیکی و الکترومغناطیسی آن‌ها در دماهای مختلف توسط فیزیک‌دانان حالت جامد، باث خلق نمایشگرهای LCD شد. وزن سبک، حجم کم، وزن پایین، مصرف کم انرژی، سازگاری بهتر و بیشتر با محیط زیست نمايشگرهای کریستال مایع (LCD) و عواملی چند باعث توسعه تولید و کاربرد سيستم‌هاي قابل حمل شد، اما از اواسط دهه نود میلادی شرکت‌های بزرگی چون IBM، Apple، Compaq و Gateway سرمایه‌گذاری کلانی برای تولید سیستم‌های Laptop کرده و باعث افزایش ضریب نفوذ این سیستم‌ها در جامعه شدند و در واقع این فناوری به کمک این بزرگان و بعد از بسترسازی فرهنگی و فنی مناسب، شکل کاربردی به‌خود گرفت.
درحال حاضر تعداد سازندگان بنام دنیا در حوزه طراحی و تولید Laptop کمتر از بیست شرکت را شامل می‌شود که پس از تحولات بسیار، تعداد شرکت‌های پایدار و قابل اعتماد در حدود ده شرکت شده‌اند که محصولات اغلب آن‌ها در ایران قابل تهیه است.
دوم
سیستم‌های قابل حمل با توجه به توسعه فناوری مورد توجه بیشتری قرار گرفته و به مرور و به‌صورت جدی سیستم‌های سنتی موجود را به چالش‌خواهند کشاند. با پیشرفت فناوری، قیمت نمایشگرهای کریستال مایع کاهش خواهند یافت. صنعت هارددیسک طی دو سال گذشته با چند اتفاق در فناوری روبه‌رو شده است.
افزایش چگالی صفحات ذخیره‌سازی (Plate)، شیوه ذخیره‌سازی عمودی (Perpendicular)، استفاده از مواد جدید مغناطیسی که قابلیت‌های امنیتی بهتر، ظرفیت بالاتر و قیمت بهینه‌تری را در اختیار تولیدکنندگان قرار داده است. ظرف چند سال اخیر توجه مناسبی به‌خصوص از سوی دو بزرگ (AMD و Intel) به پردازندههای مخصوص سیستم‌های قابل حمل صورت گرفته است. این پردازنده‌ها با مصرف انرژی کمتر، جربزه محاسباتی بهتری از خود نشان داده‌اند. پردازندههای جدید قابلیت‌های جدیدی چون پردازش 64 بیتی و اجرای هم‌زمان چند برنامه را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. جالب این‌جاست که نسبت خدمات ارایه شده به قیمت این پردازنده‌ها بسیار پایین است. عامل دیگری که باعث کاهش قیمت و افزایش ضریب نفوذ Laptop در جامعه خواهد شد، مدت‌زمان استفاده است.
درحال حاضر به کمک شیوه‌های مدیریت انرژی، حداکثر استفاده از توان باتری‌ها صورت می‌گیرد. باتری‌های کیفی امروزی تا حداکثر هشت ساعت امکان استفاده دارند. فناوری نانو با توسعه نانوتیوب‌ها، صنعت باتری‌های مورد استفاده در سیستم‌های قابل حمل را دچار تحول خواهد کرد. شرکت‌ها برنامه‌های منظم و مدونی دارند تا قطعاتی طراحی کنند که با مصرف انرژی کمتر، کارایی بالاتری داشته باشند. باید بپذیریم که دستگاه‌های آینده شباهت چندانی به سیستم‌های امروزی نخواهند داشت. شنیده‌ام که مضمون یکی از پایان‌‌نامه‌های دانشجویان دکترای دانشگاه MIT بررسی امکان دریافت انرژی از امواج رادیویی سرگردان در فضاست. عملی شدن چنین پروژه‌هایی بدون شک تحولاتی بس بزرگ در دنیای سیستم‌های قابل حمل ایجاد خواهد کرد که ارزان شدن، سبک شدن، کاراتر و عمومی شدن از نشانه‌های بدیهی آن خواهند بود.
سوم
برای گذر و نظر امروز چهار Laptop مطرح را انتخاب کرده‌ایم که از بزرگان این حوزه هستند. در بین این چهار شرکت، Toshiba تخصصی‌تر از بقیه در شاخه سیستم‌های قابل حمل فعالیت می‌کند. البته این دلیلی بر برتری Toshiba نخواهد بود. در این بین MSI و Toshiba دستگاه‌های نوری مورد استفاده در محصولات عرضه شده مانند DVD Burner یا Combo drive را خود می‌سازند، اما Sony و Asus آن را به دیگر شرکت‌ها سفارش می‌دهند. Asus یار دیرین Pioneer بوده و Sony هم بیشتر سفارش‌های خود را در این زمینه تسلیم LiteOn می‌کند. Sony بهترین نمایشگر را در این بین تولید می‌کند. Xbrite فناوری‌ای است که Sony به کمک آن نمایشگری خلق می‌کند دیدنی! نسبت تصویر در این دستگاه‌ها 4:3 است که یک‌چهارم تصویر در نمایشگرهای 16:9 را از دست می‌دهد. نکته جالب و مغفول مانده در یک اینچی است که دستگاه‌های معرفی شده در این صفحه کم دارند. اندازه قطر نمایشگرها به‌طور معمول 15 اینچی است، اما نمایشگرهای دستگاه‌های ذیل همگی 14 اینچی هستند. اگر بدانید که هر پیکسل نمایشگرهای LCD توسط یک ترانزیستور مستقل کنترل می‌شوند، حدس خواهید زد که کاهش یک اینچ از قطر صفحه‌نمایش، تفاوت چندانی با نمونه‌های 15 اینچی نخواهد داشت اما همین مقدار کاهش حدود 12 درصد از سطح نمایشگر خواهد کاست. این مقدار معادل 12 درصد صرفه‌جویی در انرژی خواهد بود. دقت دارید که در سیستم‌های قابل حمل مدیریت انرژی موضوع اصلی است. بنابراین استفاده از هر شیوه انسانی و غیرانسانی که کاهنده مصرف انرژی باشد، جایز و واجب و موکد خواهد بود.
دستگاه‌هایی که در ذیل صفحه مشاهده می‌فرمایید برای رتبه دادن مورد بررسی قرار نگرفته‌اند، چه این هزینه، کاربرد و انتظار شماست که علاوه بر قابلیت‌های خود دستگاه، رتبه آن را مشخص می‌کند. نشریات و سایت‌های معتبر، اخبار مربوط به Sony، Toshiba و Asus را به وفور در اختیار دارند، اما پیدا کردن اطلاعات معتبر درباره کامپیوترهای همراه MSI در کمتر منبعی قابل دست‌یابی است. امید که محتوای ذیل آن باشد که شما انتظار دارید و آن بشود که ما آرزو داریم.
