قانونی، معطل مجلس
نام نویسنده: رضا پرویزی
بزرگراه فناوری – دنیایی که امروزه در آن زندگی میکنیم، با پا گذاشتن به هزارۀ سوم میلادی تحولات بسیار سریع و شگفتآوری را در تمام شئون خود تجربه میکند. بدون شک یکی از عوامل مهم و عمدۀ این تحولات، فناوری اطلاعات است. ویژگی برجسته فناوری اطلاعات، تاثیری است که بر تکامل فناوری ارتباطات راه دور گذاشته و خواهد گذاشت. ارتباطات کلاسیک همچون انتقال صدای انسان، جای خود ا به مبادله مقادیر وسیعی از دادهها، صوت، متن، موزیک، تصاویر ثابت و متحرک داده است. این تبادل و تکامل نهتنها بین انسانها بلکه مابین انسانها و کامپیوترها و همچنین بین خود کامپیوترها نیز وجود دارد.
در نتیجه این تحولات، جامعهای مجازی با آثار واقعی پدید آمده است. جامعهای که تمامی فعالیتهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و هنری را بهطور شگفتانگیزی تحت تاثیر قرار داده و مبادلات تجاری، تعامل بین حاکمیت و شهروندان، توزیع اطلاعات علمی، هنری، آموزشی و خلاصه همه نهادهای جدید عصر صنعتی از آن متاثر گشته است.
امروز دیگر باارزشترین کالای جامعه ما گندم، فواد و حتی فناوری نیست، بلکه اطلاعات است. بهدلیل وجود شبکههای کامپیوتری هر کسی میتواند به گستره مبهوتکنندهای از اطلاعات دسترسی پیدا کند، در فضای سایبر هیچ مرزی وجود ندارد…
اما فناوری اطلاعات با تمام قابلیتها و پیچیدگیهایش بهشدت در مقابل تهدیدات آسیبپذیر است. بدین ترتیب که فناوری اطلاعات ارتکاب اعمال مجرمانهای را که پیش از این به هیچوجه امکانپذیر نبود فراهم کرده است.
سیستمهای کامپیوتری فرصتهایی تازه و بسیار پیشرفته برای قانونشکنی در اختیار مجرمان میگذارند و توان بالقوه ارتکاب گونههای مرسوم جرایم را به شیوههایی غیرمرسم بهوجود میآورند. تهدیدات علیه جامعه اطلاعاتی را جرم کامپیوتری یا جرایم مرتبط با کامپیوتر مینامند.
آسیبپذیری امروزی جامعه اطلاعاتی از جانب جرم کامپیوتری تاکنون بهدرستی و بهطور کامل مورد تجزیه و تحلیل قرار نگرفته است. تجارت و بازرگانی، امور اداری و در مجموع جامعه ما بر کارآیی و امنیت بسیار بالای فناوری مدرن اطلاعات استوار است. مثلا در جامعه تجاری بسیاری از معاملات پولی بهوسیله کامپیوترها و در قالب سپردهگذاری انجام میشود. در تجارت الکترونیک برای انجام معاملات پولی در شبکههای کامپیوتری به سیستمهای امن نیاز است. کل تولید یک شرکت به عملکرد سیستم پردازش داده آن وابسته است. بسیاری از تجار، اطلاعات و اسرار تجاری باارزش خودشان را بهصورت الکترونیکی ذخیره میکنند. سیستمهای کنترل هوایی، دریایی و فضایی و همینطور پزشکی تا اندازه زیادی متکی بر سیستمهای کامپیوتری هستند. کامپیوترها و اینترنت نقش کلیدی در آموزش و تعلیم و تربیت خردسالان دارند. شبکههای کامپیوتری بینالمللی بهمنزله سلسله اعصاب اقتصاد، بخش عمومی و جامعه هستند. امنیت این سیستمهای کامپیوتری و ارتباطی و مراقبت از آنها در مقابل جرایم کامپیوتری از اهمیت ویژهای برخوردار است.
اولین گام مبارزه با این جرایم ایجاد زیرساخت حقوقی منسب از طریق وضع قوانین و مقررات لازم است. تکمیل این گام اساسی منوط به تصویب قانون جرایم رایانهای معطلمانده در مجلس شورای اسلامی است.