هفته نامه بزرگراه فناوری – به‌رغم گذشت ده روز از اعلام افزایش انفجاری نرخ تعرفه واردات گوشی تلفن‌همراه، همچنان التهاب و تبعات کوتاه‌مدت این تصمیم سریع بر بازار و محافل مختلف ارتباطی کشور سایه انداخته است.
در طی این مدت اظهارنظرهای متعدد – به‌طور کامل در مخالفت با این اقدام – از سوی شخصیت‌ها و بخش‌های صنفی کشور منتشر شده اما در مقابل بخش دولتی نیز با پافشاری بر این تصمیم از آن حمایت کرده است. نکته مهمی که در این میان پرسش‌های متعددی را ایجاد کرده اعلام خبر انعقاد قرارداد ساخت گوشی تلفن‌همراه توسط برخی از شرکت‌های داخلی با وزارت صنایع است که درست در روزهای بحبوحه افزایش تعرفه – و در ظاهر در جهت کاهش فشار- اعلام شده است. در این زمینه سرعت اعلام خبر این قرارداد و اخبار مربوط به وضعیت بازار به گونه‌ای بود که کسی این پرسش را مطرح نکرد که حتی اگر قرار بر انحصار تولید تلفن‌همراه در کشور است، چرا فقط به چند شرکت بسنده شده است؟
به‌طور واضح همه می‌دانیم که در کشور تجربه تولید تلفن‌همراه در سطح یکی دو شرکت باقی مانده به همین دلیل در زمانی که حتی از همان یکی دو شرکت نیز برای چنین پروژه‌ای دعوت به‌عمل نمی‌آید چگونه می‌توان شرکت‌هایی را با توانایی تولید تلفن‌همراه در میان خیل شرکت‌های مختلف گزینش کرد؟
بی‌آنکه بخواهیم توانایی شرکت‌های انتخاب شده را در زمینه توید تلفن‌همراه مورد ارزیابی قرار بدهیم می‌توانیم بگوییم چنین گزینش و قراردادی می‌توانست حداقل با برگزاری یک مناقصه و یا مزایده و ایجاد فرصت برابر به همه شرکت‌هایی که می‌توانند در این عرصه فعالیت کنند، صورت گیرد. حداقل اگر هدف از این اقدام – آن‌چنان که اعلام شده – حمایت از صنعت و تولید داخلی باشد این حمایت – و در واقع انحصار – باید به‌طور عادلانه میان شرکت‌هایی که در این زمینه توانایی دارند تقسیم شود و نه آنکه شرکت‌هایی توسط خود وزارت صنایع برای این منظور انتخاب شوند.
نکته دیگر در این زمینه تولید تلفن‌همراه در داخل کشور و ایجاد کردن فضایی برای ساخت این ابزار ارتباطی در داخل مرزهاست. تجربه‌های انحصاری در تمامی بخش‌های صنعتی کشور به ما این شناخت را داده که در تنظیم تعرفه مربوط به کالاهای قابل رقابت در داخل کشور همواره مدل افراط و تفریط در نظر گرفته شده است. در واقع همین موضوع سرآغاز بسیاری از مشکلات است چنان‌که در این مورد خاص حتی مثال‌های وزیر صنایع در مورد تعرفه واردات تلفن‌همراه در کشورهای مختلف از 20 – 30 درصد تجاوز نمی‌کند در حالی که در شکل فعلی تعرفه تلفن‌همراه یک‌باره 56 درصد افزایش یافته است.
و نکته آخر نیز در واقع مبهم بودن وضعیت این پروژه از منظر ناظر و کارفرماست. به‌راستی مجری، ناظر و کارفرمای پروژه تلفن‌همراه ملی کیست و در صورت شکست و یا بروز مشکل برای اجرای آن چه کسی پاسخ‌گو خواهد بود؟ به‌راستی وزارت صنایع مسؤولیت مدیریت این پروژه را می‌پذیرد؟
