دارا خسروشاهی یک مشکل بزرگ دارد : تراویس کالانیک
آیا بنیانگذار اوبر بزرگترین دشمن این شرکت است؟
دارا خسروشاهی یک مشکل داشت. نامش تراویس کالانیک بود.
البته این چیز جدیدی نیست. وقتی آقای خسروشاهی در سال ۲۰۱۷ روی صندلی مدیریت اوبر نشست یک چهره برجسته در سیلیکون ولی به شمار می‌آمد. او به اوبر آمد تا اوبر بحران زده از تصمیمات بنیانگذارش ( تراویس کالانیک ) را سامان دهد. کالانیک از تیم اجرایی اوبر بیرون رفت و در این مدت سکان در دست خسروشاهی بوده است.
حالا و در آستانه ورود اوبر به بورس دوباره یک دردسر جدید از بنیانگذار اوبر پیش روی خسروشاهی گذاشته شده است.
تنها یک هفته تا عرضه عمومی سهام اوبر باقی مانده است. بعد از سالها رسوایی‌ها، جنگ‌ها و مشکلات پی در پی این شرکت به لحظه پیروزی نزدیک شده است به جایی که گفته می‌شود ارزش شرکت به ۹۱ میلیارد دلار می‌رسد و بسیاری از کارمندان آن ثروتمند می‌شوند. مردم قادر خواهند بود بخشی از این شرکت موفق را بخرند اما مشکل آنجاست که کالانیک میخواهد آنجا باشد. در لحظه اعلام ورود اوبر به بورس نیویورک.
بنیانگذار اوبر و مدیرعامل این شرکت قصد دارد در جشن نمادین ورود اوبر به بورس حضور داشته باشد اما این چیزی نیست که خسروشاهی میخواهد
کالانیک به عنوان مدیرعامل سابق و عضو فعلی هیات مدیره ( کالانیک در حال حاضر ۱۱۷ میلیون سهام اوبر را در اختیار دارد و سومین سهامدار بزرگ شرکت است ) او درخواست کرده که در لحظه مشهور به صدا درآمد زنگ‌ها در بورس نیویورک در بیستم اردیبهشت برای این شرکت در آنجا باشد.
او حتی درخواست کرده پدرش را هم با خود به همراه بیاورد. دو سال قبل در همین روزها کالانیک در تصادف مادرش را از دست داد و در همان روزها در کودتایی از سوی برخی سهامداران صندلی‌اش – مدیرعامل – را هم از او گرفتند.
داراخسروشاهی اما این را نمی‌خواهد. هنوز بسیاری در هیات مدیره اعتقاد دارند وجود کالانیک در شرکت و اطراف آن باعث باقی ماندن مشکلات در آن می‌شود. هنوز به او اعتمادی وجود ندارد و شرکت باید تا حد ممکن او را از نزدیک شدن به کارمندان شرکت دور نگاه دارد.
برخی معتقدند که نشان دادن کالانیک در کنار شرکت باعث زنده شدن دوران بحران اوبر می‌شود و این ممکن است روی افکار عمومی دوباره تاثیر بد بگذارد.
در کنار این خسروشاهی یک مشکل بزرگتر هم برای نگرانی در هنگام عرضه عمومی سهام دارد.
اوبر میلیاردها دلار سالانه ضرر می‌کند و او باید سهامداران را قانع کند که این شرکت در درازمدت سودده خواهد بود و نباید انتظار سودآوری سریع از آن را داشته باشند.
خسروشاهی نمی‌خواهد حواس مردم از این موضوع پرت شود. به همین دلیل بعد از انتشار نسخه اول این مقاله نیویورک تایمز به صورت آنلاین او تصمیم گرفت که اجازه حضور کالانیک را در بالکن بورس نیویورک ندهد.
اوبر، گذر از گذشته
خسروشاهی میخواهد ثابت کند که این استارتاپ گذشته را پشت سر گذاشته است.
اما گذشته برای شرکتی که هنوز ده سال از عمرش نگذشته به سادگی قابل چشم پوشی نیست.
اوبر هنوز به سرمایه جسورانه سرمایه‌گذارانش تکیه دارد و با توجه به مجموع رقبای جهانی که با کپی کردن از مدل این کسب و کار به وجود آمده‌اند حالا باید پول زیادی خرج کند تا بتواند خود را در این بازار پیشرو نگاه دارد.
سافت بانک یکی از آخرین شرکتهایی بود که در سرمایه‌گذاری اوبر در راند آخر شرکت کرد در زمانی که ارزش شرکت ۴۲ میلیارد دلار تخمین زده می‌شد. چند ماه بعد و در میانه رسوایی های متعددی که گریبان این شرکت را گرفته بود مشخص شد ارزش این شرکت هم بالاتر رفته و تقریبا دوبرابر شده است.
عرضه سهام به صورت عمومی همواره غیر قابل پیش بینی است.
اما ممکن است تجربه آمازون بسیاری را وادار به خرید سهام اوبر کند با این حال ممکن است تجربه eBay هم پیش آید که بسیاری از خریداران را پشیمان سازد.
هدف خسروشاهی اجرای یک عرضه عمومی بدون تبدیل کردن آن به یک نمایش دراماتیک است.
او توانست این شرکت را از دل طوفان‌ها بیرون بکشد و به جایی برساند که سرمایه‌گذاران و بسیاری در جهان تکنولوژی پیش‌بینی‌اش کرده بودند.
به گفته دو منبع مطلع به نیویورک تایمز اگر او بتواند ارزش این شرکت را به بیش از ۱۲۰ میلیارد دلار در طی سه ماه آینده برساند شخصا بیش از ۱۰۰ میلیون دلار سهام تشویقی دریافت خواهد کرد.
به گفته دو منبع مطلع به نیویورک تایمز اگر او بتواند ارزش این شرکت را به بیش از ۱۲۰ میلیارد دلار در طی سه ماه آینده برساند شخصا بیش از ۱۰۰ میلیون دلار سهام تشویقی دریافت خواهد کرد.
هر عرضه عمومی سهام با الزامات و گزارشهای مالی دقیق و موشکافانه‌ای همراه است که اوبر برای رسیدن به آن تلاش سختی را پشت سر گذاشته است. در سالهای نخست سرمایه‌گذاران پول‌های زیادی به کالانیک و اوبر دادند چرا که تصور می‌کردند او میداند با این پولها چه بکند.
وقتی این شرکت در سال ۲۰۰۹ بنیان گذاشته شد. سرمایه‌گذاران جسورانه سیلیکون ولی هرجایی را به دنبال لری پیج و سرگئی برین و زاکربرگ آینده می‌گشتند تا در گوگل و فیس‌بوک بعدی سهامدار باشند.
به دنبال یک ذهن درخشان بودند که بتواند یک بیزنس پلن چند میلیارد دلاری را پیش ببرد و هیچ کس بهتر از کالانیک در دسترس نبود.
در ذهن او این بود که تاریخ نویسان زمانی از اوبر هم مانند اپل، گوگل و شرکتهای متحول کننده بازار نام خواهند برد. شرکتی که زندگی میلیاردها نفر از مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
سرمایه‌گذاران از ایده او خوششان می‌آمد. ایده ای که صنعت حمل و نقل را زیر و رو کند اما آنها خود کالانیک را بیشتر دوست داشتند.
در کنار موهای جوگندمی این متولد ۱۹۷۶ یک فرد میان سال در سیلیکون ولی به شمار می‌آمد که با چهره پسرانه‌اش بسیار انرژیک نشان میداد. وقتی در برابر سرمایه‌گذاران جسورانه قرار می‌گرفت خود را چیزی بین تسلط ماهرانه استیو جابز و الک بالدوین (کاراکتر فروشنده در فیلم Glengarry Glen Ross ) به نظر می‌رسید.
به طور عمومی این کارآفرینان و استارتاپها هستند که به سراغ سرمایه‌گذاران جسورانه می‌روند تا ایده و شرکت خود را برایشان معرفی کنند اما اوبر تصمیم برعکسی گرفت و از سرمایه‌گذاران خواست تا به دفتر مرکزی این شرکت در سانفرانسیسکو بیایند.
خدایگان جذب سرمایه
کالانیک فقط سه جلسه در هفته برای سرمایه‌گذاران علاقه‌مند برگزار می‌کرد در واقع به جای جلسات زیاد او مدل کاهش جلسات را برای جلب توجه برگزید و آنها را به رقابت برای گرفتن سهمیه (حضور در جلسه ) کرد. ( او نام این روش را Homeshow نامید چیزی در مقابل roadshow که شرکتهای پیش از IPO برای جلب توجه سرمایه‌گذاران انجام می‌دهند. )
سرمایه‌گذاران اهمیتی به مدل ارایه اوبر و رفتار نخوت آمیز کالانیک نمی‌دادند و مرتبا قراردادهای جدیدی را با آن امضا می‌کردند
در پایان سال ۲۰۱۶ ارزش اوبر به بیش از ۷۰ میلیارد دلار رسید.
اما به طور ناگهانی در اواسط سال ۲۰۱۷ سرمایه‌گذاران شروع به نگران شدن کردند. خبرهای متعددی از رسوایی‌های ناشی از آزار و اذیت جنسی در بین کارکنان اوبر منتشر می‌شد.
بسیاری در افکار عمومی این وقایع را به شخصیت بی اعتنای کالانیک نسبت می‌دادند.
یکی از مهمترین تمهیدات اوبر برای رشد سریع و تسلط در بازار حمل و نقل در شهرها ایجاد انگیزه برای رانندگان بود. به همین دلیل حتی کسانی که از کار در تاکسی‌ها منع شده بودند قادر به کار در اوبر بودند این شامل خلافکاران هم می‌شد.
در طول آن مدت تعداد گزارشهای مربوط به سو رفتار جنسی توسط رانندگان اوبر شد. شرکت شروع به طبقه بندی رفتارها کرد و ۲۱ نوع سورفتار و تجاوز را مکتوب و مقررات کرد و بعدا انتشار عمومی آن باعث شد که بسیاری از آن به عنوان حرکتی برای رشد افزایش ایمنی در کل صنعت تاکسی اینترنتی یاد کنند.
ناگهان اتفاق جیددی افتاد و هفته پایانی اگوست سال ۲۰۱۷ دارا خسروشاهی به عنوان مدیرعامل اوبر انتخاب شد.
او در منطقه Bay Area ( محدوده سیلیکون ولی ) غریبه به شمار می‌آمد اما با سایت موفق اکسپدیا شهرت بسیار خوبی به هم زده بود. در عکسهایش در حال دویدن با بدنی ورزیده دیده می‌شد و ظاهر خوشایندی داشت و یک فایده بزرگ هم داشت : تراویس کالانیک نبود.
در پاییز سال ۲۰۱۷ و شش عضو هیات مدیره اوبر تماسی را از Barry Diller رییس هیات مدیره و یک مدیر ارشد این شرکت دریافت کردند. او یکی ازمنتورهای خسروشاهی بود و حالا می‌خواست او را به دیگر اعضا معرفی کند.
انتخاب او تقریبا تصادفی بود. نتیجه جناح‌های متخاصم در هیات مدیره که روی دو نامزد مختلف رقابت می‌کردند اما سرانجام به گزینه سوم رضایت دادند.
بری دیلر با خسروشاهی تماس گرفت و گفت :واقعا نمیدانم. چطوری شما انتخاب شدید هیچ کس در اینجا طرفدار شما نبود.
اما چند ماه بعد خسروشاهی توانست در هیات مدیره در هم شکسته نوعی صلح ایجاد کند این شامل کالانیک هم می‌شد. نگرانی‌ها در مورد مسایل داخلی شرکت کمرنگ شد و اوبر شرکت معقولی شد.
مرد آرام
دوستداران خسروشاهی می‌گویند که آرامش او ناشی از تجربه طولانی‌اش درمواجهه با بحرانها و پریشانی‌ها در شغل‌های قبلی است.
نها پاریخ رییس هیات مدیره شرکت هات وایر که سالها همکار خسروشاهی بوده می‌گوید:اهمیتی ندارد شما چه کسی باشید، دارا در هنگام کار حس خوبی در شما ایجاد می‌کند.
خسروشاهی با استخدام وکلای متعددی تلاش کرد سوابق قانونی این شرکت در مجامع مختلف را اصلاح کند. او همچنین منشور ۱۴ بندی کالانیک درمورد ارزشهای فرهنگی اوبر را ویرایش کرد.
عملکرد مثبت او و تاثیرش در رسانه‌ها سرمایه‌گذاران اوبر را که میلیاردها دلار روی برد این شرکت شرط بسته بودند را بسیار خوش حال کرد.
اما مشکلات همچنان پابرجاست به خصوص در زمینه مالی.
در نخستین سال حضور خسروشاهی اوبر ۲ میلیارد دلار ضرر نشان داده است
در نخستین سالی که اوبر تحت رهبری خسروشاهی فعالیت کرد این شرکت ۲ میلیارد دلار ضرر کرد.
اینها تازه پس از عقب نشینی از نبردهای پر هزینه و شکست از شرکتهایی در چین، روسیه و جنوب شرق آسیا به دست آمده است.
اوبر در حال برگزاری Roadshow ( دیگر نام homeshow در میان نیست ) برای جذب سرمایه بعد از عرضه عمومی سهام است خسروشاهی در این جلسات این عقیده کالانیک که برنده رقابت کسب و کار اشتراک سفر تمام بازارها را تصاحب کند به این شکل تصحیح کرد که برنده اشتراک سفر میتواند موجب تصاحب اغلب بازار شود.
هنوز اوبر برنامه روشنی برای سوددهی طی چند سال آینده ندارد. شرکت لیفت رقیب اصلی این شرکت در بازار آمریکا از زمان عرضه سهامش تاکنون با ۲۶ درصد سقوط سهام روبه رو شده است.
از سوی دیگر متخصصان بانکی پشت شرکت اوبر که در ابتدا قیمت هر سهم این شرکت را ۴۸ تا ۵۵ دلار برآورد کرده بودند حالا تخمین خود را کاهش داده اند و آ« را به ۴۴ تا ۵۰ دلار رسانده‌اند. این موضوع باعث شده ارزش شرکت در هنگام ورود به بورس بین ۸۰ تا ۹۱ دلار تعیین شود و این پایین تر از ۹۰ تا ۱۰۰ میلیارد دلاری است که تا قبل از این اعلام شده بود و همه انتظارش را داشتند.
هرچند خسروشاهی تلاش کرده که کالانیک از اوبر فاصله داشته باشد، بنیانگذار هنوز با این شرکت رابطه نزدیکی دارد. او هنوز عضو هیات مدیره است و به نظر نمی‌رسد خسروشاهی به دنبال برانگیختن او آن هم در شرایط حساس عرضه عمومی سهام باشد.
همه امیدوارند عرضه عمومی سهام این دو مرد را به هم نزدیک کند حتی دشمنان کالانیک در هیات مدیره مانند مت کولر از شرکت بنچمارک (از سرمایه‌داران اوبر ) حالا به نفع از کالانیک سخن به میان آورده است.
اهمیتی ندارد کالانیک از چه زوایه و جایگاهی لحظه به صدا درآوردن زنگهای ورود اوبر به بورس را ببیند. روی کاغذ سهامی به ارزش چندین میلیارد دلار را از شرکت در اختیار دارد که ۶۰۰ برابر ارزش سهام خسروشاهی در اوبر است.
مرتبط:
چه سرگذشت جالبی داشت باید دید از این شرایط چگونه عبور می کند.توجه به سرگذشت شرکتهای بزرگ امید در کار رو در من ایجاد مکنه.