بحران دات کام جدیدی در راه است؟
سهام شرکتهای تکنولوژی باعث افزایش شاخص Nasdaq شده و این شاخص را به رکورد ۱۵ سال قبل خود و پیش از بحران موسوم به دات کام رسانده است.
به گزارش وال استریت ژورنال امروز بسیاری از شرکتهای تکنولوژی سهام خود را در Nasdaq عرضه کردهاند با این حال هنوز تخمینها با افزایش حباب گونهای که در سال ۲۰۰۰ سهام صنعت تکنولوژی با آن مواجه شد فاصله دارد. امروزه بسیاری از شرکتهای تکنولوژی نوپای حاضر در آن زمان به شرکتهای بالغی تبدیل شده و محصولات و فروششان را به سراسر جهان وسعت دادهاند.
روز پنج شنبه گذشته شاخص به دنبال افزایش خوش بینی نسبت به اقتصاد آمریکا ۲۰.۸۹ واحد افزایش یافت و به ۵۰۵۶.۰۶ رسید. در ۱۰ مارس سال ۲۰۰۰ و درست پیش از آغاز رکود بزرگ ناشی از بحران دات کام شاخص به ۵۰۴۸.۶۲ رسیده بود. بسیاری از سرمایهگذاران در آن زمان معتقد بودند که احتمالا دیگر در طول عمر خودشاهد چنان رکوردی نخواهند بود چراکه ارزش سهام تا ۷۸ درصد کاهش یافته بود.
شاخص Nasdaq نشان دهنده ارزش شرکتهای حاضر در بورس است و به رغم اینکه هم اکنون هم این شاخص ناپایدار و متغیر است اما تحلیلگران ریسک بسیار کمی را برای آن پیشبینی میکنند. به گفته جیمز پالسون یک متخصص و استراتژیست سرمایهگذاری در Wells Capital در آن زمان ( دنیای دیجیتال ) فضای جدیدی بود. جیمز کسی بود که در سال ۱۹۹۹ به مشتریانشان بابت قیمت غیر واقعی سهام شرکتها(ی تکنولوژی) هشدار داده بود. او میگوید: اوضاع در آن زمان بسیار خطرناکتر چیزی بود که امروز میتوانیم تصور کنیم.
با این حال به عقیده او قیمت فعلی سهامهای Nasdaq به عقیده او بالاتر از حد معمول است به خصوص سهام شرکتهای عرصه بیوتکنولوژی و او به مشتریانش پیشنهاد میکند که بخشی از پول خود را به سهامهای کوچک ارزانتر یا بازارهای خارجی انتقال دهند. با این حال مجموعه بورس آمریکا با ریسک زیادی مواجه نیست .
امروزه بسیاری از غولهای تکنولوژی در Nasdaq حضور دارند. اپل ، گوگل ، مایکروسافت و اوراکل و حتی سیسکوسیتمز امروزه سود تقسیم می کنند در حالی که در دهه ۹۰ چنین نمی کردند. اپل آخرین باری که سود تقسیم کرد در سال ۱۹۹۵ بود و سپس از سال ۲۰۱۲ دوباره این کار را از سر گرفت.
اما به جز سهام Nasdaq قیمت سایر شاخصهای بورس از جمله Dow Jones و S&P 500 هم اندکی افزایش یافت. این دو شاخص در زمان بحران سال ۲۰۰۰ به اندازه Nasdaq سقوط نکردند تا قبل از ۲۰۰۸ ( و بحران مالی که در آن زمان به وجود آمد ) رکوردهای جدیدی را در قیمت ثبت کردند. این دو شاخص همچنین تا قبل از ۲۰۱۳ نیز دوباره رکوردهای جدیدی را ثبت کردند.
Nasdaq اما زمان طولانی تری را برای بالا آمدن طی کرد چراکه در بحران سال ۲۰۰۰ ارزش آن بسیار کاهش یافته بود. در طی شش سال گذشته اما ارزش Nasdaq چهار برابر شده است. امروزه Nasdaq شامل انبوهی از شرکتهای بیوتکنولوژی، اینترنتی و شبکههای اجتماعی است و بسیاری عقیده دارند که قیمتی بالاتر از حد واقعی خود را دارند. طی هفتههای گذشته نگرانی بابت قیمت غیر واقعی سهام باعث بالا و پایین شدن مکرر قیمتها شده است. با این حال بر خلاف ۱۵ سال قبل امروزه بسیاری از شرکتهای بزرگ حاضر در Nasdaq محصولات و فروش واقعی دارند و صرفا مجازی نیستند این همان نقطه تفاوت با گذشته است.
دانیل موریس یک استراتژیست در زمینه سرمایهگذاری در TIAA-CREF میگوید از نظر ارزش شرکتها امروز Nasdaq با سال ۲۰۰۰ بسیار متفاوت است. با این حال تحلیلگران میگویند احتمال بازگشت شاخص به عقب تا اندازهای وجود دارد و این موضوع آنها را شگفت زده نخواهد کرد.
منبع : آی تی ایران