نشريه عصر شبکه – پانزدهم تير ۱۳۸۴ شماره 10 – احتمالا شما هم از آن دسته از كاربران اينترنت هستيد كه ازDial up يا همان سيستم شماره‌گيرى استفاده مى‌كنيد، يك مودم معمولى برروى سيستم خود داريد، زمان زيادى از وقت شما هر روز بايد صرف شماره‌گيرى واتصال به اينترنت و قطع وصل‌هاى متوالى‌شود، در زمان استفاده از اينترنت خط تلفن شما مشغول است و هزينه تلفن را هم بايد پرداخت كنيد، مولتى‌مديا در اينترنت را هم بى‌خيال شده‌ايد و در‌آخر اين‌كه ازسرعت كند حلزونى اينترنت هم كلافه هستيد. اما آيا اينترنت پرسرعت را تاكنون تجربه كرده ايد؟
□ اينترنت، Dial up و…
براى اتصال به اينترنت با استفاده از خطوط‌تلفن استاندارد (زوج سيم مسى ) در كنار سيستم معروف و آشناى
Dial up، روش‌هاى ديگرى هم وجود دارد، مانند استفاده ازمودمهاى كابلى، شبكه محلى و يا فناورى
(DSL(Digital Subscriber Line و بى‌سيم (Wireless). فناورى ADSL يكى از مناسب‌ترين و باصرفه‌ترين راهكارهاى دسترسى به اينترنت پرسرعت و مقابله با مشكلات سيستم‌هاى اتصال معمولى Dial up است!
□ فناورى ADSL
Asymmetric-DSL ياADSL، يكى از فناورى هاى رده xDSL است.DSL ياخطوط اشتراك ديجيتالى‌با استفاده از كابلهاى تلفن معمولى،امكان بهرهگيرى از سرعت بالا را براى اتصال به اينترنت فراهم مى‌كندDSL .امكانات و روش‌هاى گوناگونى براى مصارف خانگى فراهم مى‌كند كه مناسب‌ترين آنها روش خطوط ديجيتال نامتقارن ياADSLاست. در اين روش با بهرهگيرى از نوعى خاص مدولاسيون، پهناى باند قابل‌استفاده برروى كابل تلفن به باندهاى فركانسى متفاوتى تقسيم و هر سيگنال فركانسى (صوت ، ارسال و دريافت داده‌هاى ديجيتالى) در يك باند صورت مى‌پذيرد.
بدين‌صورت در هنگام اتصال به اينترنت ديگر خط تلفن براى مكالمات صوتى اشغال نخواهد بود و امكان تبادل صوت و تصويرنيز وجود خواهد داشت .
درADSL سرعت ارسال اطلاعات با سرعت درافت اطلاعات مساوى نخواهد بود، در بالاترين سطح تئورى، امكان دريافت اطلاعات (DownStream) با سرعتى در‌حدود 8mbps و ارسال داده (UpStream) با سرعتى معادل 640mbps فراهم مى‌شود. دقيقا بدين‌خاطر ازADSL بانام نامتقارن ياد مى‌شود. بصورت عملى يك كاربرخطوط ADSL مى‌تواند با سرعتى در‌حدود 2mbps دريافت و256mbps ارسال اطلاعات برروى اينترنت داشته باشد. در استفاده از اينترنت با فناورى ADSL ازDial up وشماره‌گيرى و انتظار براى اتصال يا قطع ارتباط خبرى نخواهد بود‌و شما بصورت دائمى با مركزISP و در نهايت شبكه اينترنت متصل خواهيد بود. با روشن كردن كامپيوتر خود اتصال شما به اينترنت برقرار مى‌شود.
□ مزاياى ADSL
اولين دستاورد ADSL بهرهگيرى از خطوط تلفن معمولى و شبكه ارتباطى آماده خواهد بود و در نتيجه نيازى به سيم‌كشى و تجهيزات جديد مخابراتى نيست.
عدم اشغال خط‌تلفن در هنگام اتصال به اينترنت، امكان استفاده از اينترنت پرسرعت به نسبت روشهايى مانند Dial up برروى سيستم هاى خانگى و شركتهاى كوچك كه از امكانات پيشرفته‌اى برخوردار نيستند، اتصال دائمى به شبكه اينترنت بدون نياز به شماره‌گيرى و اشغال بودن خط ، هزينه كم در نصب و راه‌اندازى و خريد تجهيزات، كاهش هزينه و عدم نياز به تجهيزات اضافى براى كاربران خانگى در استفاده از اينترنت و راه اندازى آسان و سريع از ديگر مزاياى مهم ADSL است.
□ معايب خطوط ADSL
براى مشاهده تصوير در اندازه بزرگتر، روى آن کليک کنيد
در فناورى‌هاى DSL كيفيت‌و‌سرعت انتقال اطلاعات وابستگى زيادى به مسافت ميان كاربر مشترك با مركز تلفن ارائه خدماتDSL دارد. هرچقدر مشترك از مركز تلفن مسافت دورترى داشته باشد به همان نسبت از سرعت و كيفيت پايين‌ترى برخوردار خواهد بود. در مسافت‌هاى بالاتر از 5 كيلومتر عملا ارائه سرويس اينترنت پر سرعت امكانپذير نيست.
عدم تقارن سرعت ارسال و دريافت اطلاعات درADSL نيز براى شركت‌هاو سازمان‌هاى بزرگ مشكل ساز خواهد شد.
ضعيف و فرسوده بودن زيربناى ارتباطى مخابراتى و عمدتا عمر بالاى خطوط تلفن كه تاثير مستقيمى بركيفيت و سرعت خدماتADSL خواهند داشت.
□ ADSL چگونه كار مى‌كند؟
زوج‌سيم مسى تلفن شهرى از محدوده فركانسى ميان صفر تا 2 مگاهرتزپشتيبانى مى كند كه از اين ميان فقط براى كاربردهاى شهرى تلفن ثابت(PSTN) از پهناى باند 4 كيلوهرتز پشتيبانى مى‌شود. بدين‌معنى كه هنگام استفاده از تلفن معمولى حداكثر باند فركانسى4كيلو هرتز مورد استفاده قرار گرفته و مابقى باند بلا‌استفاده مى‌ماند.
ADSL با‌بكار‌گيرى‌تكنولوژيهاى‌مدولاسيون‌‌تقسيم فركانسى و فشرده سازى اطلعات اين امكان را بوجود مى‌آورد كه سيستم شماره‌گيرى تلفن بتواند از پهناى باند 4 كيلوهرتز خود استفاده كند و مابقى باند فركانسى آزاد براى اتصال به اينترنت و تبادل اطلاعات ميان كاربر و مركز خدمات ADSL استفاده شود. استفاده از محدوده فركانس4كيلوهرتزى نمى‌تواند بيشتر از56kbps سرعت دراختيار كاربران قرار دهد و بااستفاده از يك پهناى باندى معادل 2 مگا هرتز ميتوان تصور كرده كه چه‌مقدار بر سرعت تبادل اطلاعات افزدوه مى‌شود (چيزى در حدود 500 برابر) و در اين حالت است كه ميتوان به سرعتهاى 8mbps و حتى خيلى بالاتر دست يافت (تكنولوژى هاى جديدترADSL قادر به ارائه سرعت‌هايى بيش از20mbps مى‌باشند). در عمل ADSL از پهناى باند‌فركانسى 30KHz تا 138KHz براى ارسال اطلاعات و باند فركانسى 138KHz تا 1.1Mhz براى‌گرفتن اطلاعات استفاده مى‌كند.
سازندگان تجهيزاتADSL معمولا از دو استاندارد تقسيم سيگنال فركانسى استفاده مى‌كنند:DTM وCAP،استاندارد قديمى CAP با تقسيم كردن تمام پهناى‌باند به سه بخش مجزا، به مكالمات تلفنى باند صفر تا 4 كيلو هرتز را اختصاص مى‌دهد و براى ارسال‌داده (Upstream) محدوده 25 تا 160كيلوهرتز ودريافت اطلاعات از باند 240 كيلوهرتز به بالا صورت خواهد گرفت. بنابراين در نهايت اين شيوه از سه كانال مجزا استفاده مى‌كند. استاندارد DTM با تقسيم‌كردن پهناى‌باند به247 كانال مجزا و اختصاص كانال‌هايى براى دريافت و ارسال داده انعطاف‌پذيرى بيشترى را در كيفيت سرويس بوجود مى‌آورد. ولى درعوض پياده‌سازى به مراتب پيچيده‌ترى دارد.
□ تجهيزات ADSL
فارغ از تجهيزات مخابراتى تكنولوژى‌هاى DSL بطور ساده در يك نگاه مى‌توان گفت ADSL از دو دستگاه خاص استفاده مى‌كند: يك دستگاه معروف به مودمهاى DSL در محل مشتركين و دستگاه DSL Access Multiplexer (DSLAM) در محل شركت ارائه دهنده خدمات. ADSL مودمهاى DSL كه با نام ATU-R نيز از آنها ياد‌مى‌شود، مسئوليت برقرارى اتصال ميان كامپيوت مشترك را با خط DSL برعهده دارند. اين نوع از مودمها معمولا با USB و يا پورت اترنت 10base-T به كامپيوتر كاربر متصل مى‌شوند DSLAM . با جدا سازى باندهاى فركانسى 4كيلوهرتزى از ديگر پهناى باند براى هر خط اتصالى ADSL امكان ارتباطات كاربران و اتصال به تجهيزات مجتمع پرسرعت را براى اينترنت در مراكز ارائه خدماتADSL فراهم مى‌كند.
فركانس باند 4kbps نيز به سمت سوئيچ‌هاى مخابراتى هدايت مى‌شود. به هر DSLAM صدها زوج‌سيم متصل مى‌شود كه درنهايت بسوى يك اتصال اينترنت با پهناى باند خيلى‌زياد هدايت مى‌شوند و تا وقتى اين پهناى‌باند‌اشباع نشده است، مشترك مى‌تواند به صورت ينواخت و با سرعت‌بالا از اينترنت استفاده كند. در سمت مشترك، گاهى نياز است كه از يك‌دستگاه فيلتر جداكننده بنام Splitterنيزاستفاده شود تا ميان باند‌فركانسى صدا براى مكالمات تلفن با اطلاعات ت ADSL داخل بوجود نيايد.
□ 2 ADSL گامى فراسوى اينترنت پر سرعت
فناورى ADSL تحولى عظيم و يك نقطه‌عطف در صنعت ارتباطات راه‌دور و استفاده از شبكه جهانى اينترنت با استفاده از امكانات و زير ساختهاى موجود در كشورها و سازمانها است و امكان خدمات آنلاينى همانند صوت و تصوير و ويدئو را فراهم مى‌كند. با اين‌وجود با نگاهى فناورانه‌تر به مزايا و معايب ADSL، فاصله ميان سرعت عمل ارتباطاتADSL برروى كامپيوتر مشتركين و بحث محدوديت فاصله ميان مراكز ADSL با مشترك دو مشكل پيش‌روى اين فناورى هستند. همچنين برخى پارامترهاى كيفيتى نيز هنوز درADSL پوشش داده نشده بودند. به‌همين جهت در سال 2002 و 2003 استاندارهاى جديدى براى اين فناورى با نام 2 ADSL و +ADSL2 تعريف شد. در يك نگاهى كلى ADSL2 امكان حركت بسمت سرعتهاى نجومى مانند 24mbps را فراهم مى كند و+2 ADSL بر مسافت موثر اين تكنولوژى تا مرز6 كيلومتر مى‌افزايد. اين همه ماجرا نيست، امكان انتقال صوت و تصوير، افزايش بهره‌ورى از پهناى‌باند و كاهش اتلاف باند‌فركانسى، تفكيك‌پذيرى بهتر باند‌فركانسى مكالمات تلفنى با باند ADSومديريت‌توان‌الكتريكى نيز از مهمترين دستاوردهاى فناورى‌هاى جديدADSL هستند.
Reach ADSL2 ديگر استاندارد جديدADSL است كه باز برخى كمبودهاى استانداردهاى قبلى را كامل نموده است. آنچه گفتنى است تطبيق و سازگارى كامل اين نوع از استانداردها با مودمهاى از نوع ADSL است. لذا براى بهرهگيرى از اين فناورى‌ها نيازى به تعويض مودم و تجهيزاتADSL نيست.
□ نگاهى به اينترنت پرسرعت در ايران
از تابستان83 چندين شركت PAP شروع به ارائه خدمات ADSL در تهران و چند شهربزرگ ديگر نموده‌اند. براى استفاده از اينترنت پرسرعت يا همان خدماتADSL ابتدا بايد ديد كدام شركت يا ISP خدماتADSL را در منطقه مخابراتى‌شما ارائه مى‌دهد. همانطور كه بيان شد زمانى مى‌توان از خدمات ADSL استفاده كرد كه فاصله مركز مخابراتى با مشترك بيش از 5 كيلومتر نباشد . بسيارى از شركت‌هاى‌خدماتADSL با گرفتن مبلغى بصورت وديعه مودم DSL و ديگر تجهيزات موردنياز را بصورت امانى دراختيار مشترك قرارخواهند داد و نيازى به خريد مودم نخواهيد داشت. ديگر هزينه‌اى كه بايد پرداخت شود هزينه حق اشتراك و هزينه مخابراتى است كه براساس جدول انواع سرويس‌هاى ارائه شده (با معيار سرعت ارسال و دريافت اطلاعات) توسط شركت خدمات ADSL متفاوت خواهد بود.
هزينه‌اينترنت پرسرعت براساس مقدار حجم مبادلات اطلاعاتى (download) توسط مشترك در ماه است .
هر شركت خدمات ADSL سقفى را براى حجم‌انتقالى ديتا درنظرخواهد گرفت (در محدوده چند گيگابايت) و در صورت استفاده بيشتر براساس هر گيگابايت، هزينه اضافه‌اى بايد پرداخت شود.
□ آينده ADSL
از تولدADSL در كشورهاى توسعه يافته بيش از يك دهه مى‌گذرد و اكنون فناورى بى سيم (Wireless) در بسيارى از كاربردها، جايگزين ADSL شده است.
اماكماكان اين فناورى در بسيارى از كشورها‌مانند‌ايران، اولين راهكار دستيابى به اينترنت پرسرعت است.
بسيارى‌ازمفاهيمIT مانند دولت‌الكترونيكى، بانكدارى الكترونيكى، دانشگاه مجازى و آموزش الكترونيكى جز با دسترسى به شاهراه‌هاى پرسرعت تبادل اطلاعات و شبكه اينترنت تحقق‌پذير نخواهند بود.
اگر بخواهيم از گام بعدى در توسعه شبكه‌هاى ADSL نام ببريم، بايد به فناورى VDSL اشاره كنيم.
VDSL) Very high bit-rate DSL) سرعت انتقال‌داده را تا مرز 25 مگابيت پيش‌خواهد برد كه در مقايسه با سرعت كنونى (بصورت عملى 2 مگابيت بر ثانيه) بى‌شك، جهشى چشمگير خواهد بود .
