بحران پیش روی فیسبوک
یکی از مشکلات اصلی فیسبوک این است که درآمد این شرکت مستقیما به مدت زمانی که کاربران بر روی اپلیکیشنهای آن صرف میکنند وابسته است. هرچه زمان بیشتری در شبکههای مجازی وقت بگذرانید، تبلیغات بیشتری میبینید، برروی آنها کلیک میکنید و از این راه فیسبوک پول بیشتری درمیآورد. به همین خاطر منافع مالی فیسبوک با برنامهاش برای استفادهی سالمتر از فضای مجازی منافات دارد. مشخص نیست فیسبوک تا چه حد کاربرانش را در برابر خطرات استفادهی بیش از حد شبکههای مجازی محافظت میکند. البته درآمد از راه تبلیغات فواید زیادی هم دارد. مدیرعامل فیسبوک مارک زاکربرگ چندین بار گفته است که: فیسبوک همواره سرویسی رایگان برای همه خواهد بود. این تبلیغات به فیسبوک این اجازه را میدهد که برای کسانی که تمایلی به پرداخت هزینهای ندارند و یا تمایلی برای این کار ندارند، رایگان باقی بماند.
این تبلیغات به فیسبوک کمک میکند دست از تحقیق، توسعه و پیشرفت تکنولوژیهای جدید برندارد، در سرمایهگذاریهای پیشرو نقشی فعال داشته باشد و استعدادهای برتر را جذب کند. هرچه تعداد کاربران این اپلیکیشن با قدرت خرید بالا در بازارهایی مانند آمریکا، اتحادیه اروپا و کانادا بیشتر باشد پول بیشتری از این تبلیغات عاید فیسبوک میشود که جبرانکنندهی قیمت پایین تبلیغات در کشورهای در حال توسعه است. مشکل اینجاست که مدل کسب درآمد فیسبوک از طریق تبلیغات نیازمند افزایش زمانی است که کاربران بر روی این شبکه اجتماعی وقت میگذرانند. کاری که اکثر اوقات از طریق محتوای تمامنشدنی که سعی در تحمیل خوب بودن یک محصول دارد، انجام میشود. مطالعات نشان میدهد همین مسئله است که به کاربران آسیب میرساند. صرف ۱۰ دقیقه وقت پشت سر هم روی فیسبوک میتواند حال ما را بد کند. ما به طور مدواوم خودمان را درگیر حسادت میکنیم. مطالعات نشان میدهد اینکه به طور مداوم خود را در معرض اطلاعات مثبت درباره دیگران قرار دهید دچار حسادت خواهید شد، احساسی که مستقیما بر روی حال شما تاثیر میگذارد. یک تحقیق در سال ۲۰۱۱ بعد از بررسی عکسهایی منتشر شده بر روی فیسبوک ، ادعا کرد افراد در هنگام مشکلات احساسیشان احساس تنهایی بیشتری دارند، در حالی که در واقعیت این طور نیست!
این تحقیق تاثیر مستقیمی بر روی زاکربرگ گذاشت، او پیش از این گفته بود: حفاظت از جامعه برای ما مهمتر از افزایش سوددهی است. زمان صرف شده بر روی این شبکه هدف اصلی نیست، ما قصد داریم زمانی که افراد بر روی فیسبوک میگذرانند صرف تعاملات اجتماعی معنادار و الهامبخش شود. اما حقیقت این است با این شبکههای اجتماعی مجازی زمانی که افراد میتوانند صرف ارتباط با یکدیگر بکنند را به نوعی به هدر میدهد. زاکربرگ در این راستا از تغییرات زیادی در فیسبوک اطلاع داده است، تغییراتی هرچند کوچک. فیسبوک با هدف افزایش تعامل افراد با یکدیگر مقالههای خبری، پستهای عمومی و ویدیوهای محبوب کمتری نشان میدهد. نتیجهی این کار کاهش حدود ۵۰ میلیون ساعت در یک روز بر روی این شبکهی اجتماعی بود. با این که ممکن است عددی بزرگ به نظر برسد اما در حقیقت فقط کاهشی حدود پنج درصد است. با ایجاد تغییرات اثربخش میتوان منتظر تاثیرات واقعی آن بر روی زمان صرف شده بر روی فیسبوک بود، که احتمالا بر روی درآمد حاصل از تبلیغات آن اثر خواهد گذاشت. این کار ملزم به جلوگیری افراد در استفادهی طولانی از اپلیکیشنها خواهد بود، که با با ایجاد گزینههای do not disturb قویتر و یا کاهش نوتیفیکیشنهای اسپمها امکانپذیر است.
راه حل فیسبوک برای درآمد
در نتیجه فیسبوک به کمپانی تبدیل شده است که قصد دارد حال ما را بهتر بکند، اما در حقیقت درآمد آن از حال بد ما حاصل میشود. علاوه بر اینها این شرکت قول داده است برخلاف تاثیرات بدی که در اثر این سیاسیتها بر روی درآمدش حاصل خواهد شد، برای همیشه رایگان باقی بماند. برای همین به نظر میرسد راه حل فیسبوک یک اشتراک بدون تبلیغات باشد که در کنار مدل عمومی رایگان به همراه تبلیغات بتواند به درآمد این کمپانی کمک کند. با پرداخت ماهانهی مبلغی برای حذف تبلیغات، فیسبوک میتواند برای کسب درآمد به روشهای غیر از زمان صرف شده تکیه کند. این کار به این کمپانی کمک میکند در حین اعمال تغییرات زیادی برای بهبود حال کاربران بتواند بر روی پیشرفت و گسترش اپلیکیشنهایش متمرکز شود. از آنجایی که در حال حاضر واتساپ در بعضی از کشورها با هزینهای حدود یک دلار در سال اشتراک بدون تبلیغات دارد، این ایده برای فیسبوک آنچنان هم غریب به نظر نمیرسد. فیسبوک با این کار میتواند از دخالتهای سیاسی مانند درگیر شدن در انتخاباتها کنار بکشد. برای کاربرانی که میتوانند و یا مایل به پرداخت این مبلغ هستند، تجربهای عمیقتر بر روی فیسبوک در انتظار است، چرا که میتواند فقط مطالب اصلی و ارگانیک را در قسمت اخبار ببینند. این کار به افراد اجازه میدهد زمانی را که با دیدن تبلیغات هدر میدهند بر روی کارهایی هدفدار متمرکز کنند و آن را صرف تعامل با جامعه و دوستانشان کنند و در کنار آن به فیسبوک نیز کمکی کرده باشند.
برای افرادی که نمیخواهند این مبلغ را خرج کنند و یا امکان این کار را ندارند تجربهی کار با فیسبوک درست همانند قبل باقی میماند. البته هنگامی که درصد افرادی که در معرض تبلیغات هستند کم بشود، فیسبوک قدرت انعطاف بیشتری خواهد داشت تا ساختار اپلیکیشن را طوری بچیند که صدمه کمتری به کاربران بزند. و از آنجایی که این اپلیکیشن در بسیاری از بازارها مشتریان خودش را پیدا کرده است، تمرکز بر روی بهبود به جای رشد و گسترش ریسک کمی را به همراه خواهد داشت. فیسبوک میتواند رقمی مشابه درآمدی که از تبلیغات برای هر کاربر به دست میآورد، به این کار اختصاص دهد (علاوه بر مبلغ کمی که از بازیهایش به بدست میآورد). در آمریکا فیسبوک رقمی حدود ۸۴.۱۴ دلار به ازای هر کاربر دریافت میکند، این در حالی است که این رقم در سایر کشورها به طور میانگین به ۲۰.۲۱ دلار میرسد. در صورت حذف تبلیغات فیسبوک میتواند از هر کاربر از ۱.۶۵ تا ۷ دلار در ماه پول گیرد، رقمی که برای کاربران نیز منطقی به نظر میرسد. این نرخ سالانه میتواند افزایش یابد تا با افزایش سود حاصل از تبلیغات همگام باشد. ممکن است با این کار درصد کمی از افراد حاضر به پرداخت این پول شوند، البته همین درصد کم ممکن است به دهها یا صدها میلیون کاربر برسد. این کار به فیسبوک اجازه خواهد داد امکانات بیشتری برای همه بر روی اپلیکیشنهایش اعمال کند.
سوق دادن درصد بیشتری از کاربران به استفاده از اشتراک ماهانهی بدون تبلیغ نیازمند امکاناتی علاوه بر حذف تبلیغات خواهد بود. استعدادهای مهندسی و انرژی که قبلا بر روی تبلیغات متمرکز بود حالا میتواند بر روی این امکانات تمرکز کند. فیسبوک احتمالا مجبور خواهد شد برای کاربرانی که این اشتراک را خریداری میکنند، امکانات سادهای در نظر بگیرد، در غیر این صورت کاربرانی که این اشتراک را خریداری نکردهاند حسمیکنند در طبقهی پایینتری از نظر ارزش اجتماعی قرار دارند و یا به آنها خیانت شده است. علاوه بر این حذف امکانات موجود برای کاربران نیز عملی به نظر نمیرسد. همچنین فیسبوک نمیتواند اشتراک رایگان را به سایهای از اشتراک پولی تبدیل کند. کاری که اسپاتیفای انجام داده است و فقط کسانی که اشتراک را خریداری کرده باشند این امکان را دارند آهنگ به خصوصی را انتخاب کنند.
در عوض فیسبوک مجبور خواهد شد از اپلیکیشنهایی مانند تیندر ایده بگیرد، اپلیکیشنی که برای امکانات پیشرفتهتر مانند کشیدن صفحه به چپ و راست به طور نامحدود، برگشتن به عقب نامحدود و مشاهدهی افرادی که از روی پروفایل شما صفحه را به راست کشیدهاند، پول اضافهتری دریافت میکند. اپلیکیشن چت گیمرها دیسکورد، در ازای دریافت پول امکانات اضافهتری به پروفایل شما همانند انتخاب اسم، کیفیت بالای صفحه و آواتار های اینمیشینی پروفایل ارائه میکند.
امکانات اضافه روی فیسبوک چطور خواهند بود؟
میتوانند امکانات ظاهری باشند، همانند یک علامت کنار پروفایل شما درست مثل پروفایلهای تایید شده، تنظیمات شخصی پروفایل بیشتر، و یا فیلترهای بیشتری برای تصویرهای پروفایل. همچنین میتواند امکانات بهبود محتوا باشند همانند آپلود عکسها و یا ویدیوهایی با کیفیت بالا و یا برداشتن محدودیت ۵۰۰۰ دوست برای هر پروفایل و یا جالبترین امکان میتواند ابزارهای مربوط به محتوای نشان داده شده باشد، مثل کنترلهای دستی پیشرفته برای انتخاب محتوای نمایش داده شده در قسمت اخبار، کاری که قبل از این هم فیسبوک انجام میداد. در سال ۲۰۰۷ میتوانستید انتخاب کنید که تغییرات وضعیت رابطه، لینکها، عکسها و چیزهایی بیش از این برای شما نشان داده شود و یا نه. مطمئنا افراد زیادی هستند که مایلند با پرداخت مبلغی، کمتر عکس بچهها و یا مطالب سیاسی ببیند. اگر دیدن محتوای نامطلوب یکی از مشکلات باشد، فروختن تنظمیات اضافه که به کمک آن هر کاربر بتواند خودش این مشکل را حل کند به نظر جالب میرسد. اگر باز هم مشکل فیسبوک حل نشد میتواند به ایجاد امکانی مثل “چه کسی پروفایل شما را دیده است” روی بیاورد. آن قدر که افراد در اپلیکیشنها و سایتها دیگر به دنبال این امکان میگردند اضافه کردن آن به نظر منطقی میرسد. حتی لینکداین هم این امکان را میفروشد. همانند این امکان، امکانات دیگری هم هستند که بر روی تجربهی کاربری افرادی که این اشتراک را نخریدهاند تاثیر آنچنانی نخواهد گذاشت.
ریسک کمی در امتحان این ایده وجود دارد. فیسبوک در حال حاضر هم ایدههای زیادی را با سیستم Gatekeeper خود امتحان میکند، سیستمی که نسخههای مختلفی را از یک سرویس در اختیار کاربران قرار میدهد و نتیجه را بررسی میکند. فیسبوک میتواند این کار را ابتدا در کشورهای انگلیسی زبانی مانند نیوزیلند امتحان کند، که به طور تقریبی فرهنگی مشابه به اکثر کاربران این شبکهی اجتماعی را دارند اما نگاهی بازتر به این کار نسبت به کشوری مثل آمریکا دارند. اگر این کار موفق نبود میتوانند آن را متوقف کنند.
یک نگرانی این است که در حال حاضر فیسبوک از یک جامعهی کاربری بزرگ یکسان برخوردار است، مسئلهای که برای شرکتهای تبلیغکننده جذاب به نظر میرسد. امکان دیدهشدن توسط درصد بالایی از کاربران در زمانی کم، همانند تبلیغ قبل از یک فیلم جدید بر روی پردهی سینما، برای شرکتهای تبلیغکننده جذابیت بالایی دارد. اگربخشی از کاربران فیسبوک دیگر تبلیغات را نبینند، طبعا علاقهی این شرکتها برای تبلیغ روی این اپلیکیشن کم خواهد شد. البته همین حالا هم زاکربرگ به از دست دادن بخشی از درآمدش در قبال سلامت کاربران تن داده است. در زمان طولانی امکان خرید اشتراک به صورت اختیاری میتواند کاربرانی وفادار برای این سایت به ارمقان آورد، این در حالی است که فیسبوک در قسمت اخبار کار خواهد کرد تا آن را برای همهی کاربران بهبود بخشد. ساخت مراقبتهای اینچنینی در برابر استفادهی بیش از حد میتواند از کنار گذاشتن این اپلیکیشن توسط کاربران در آینده جلوگیری کند. فیسبوک همیشه رایگان باقی میماند و در عین حال به افراد اجازه میدهد در صورتی که میخواهند قسمتی از زندگیشان را سالمتر کنند، مقداری پول در قبال آن بپردازند.
منبع : آیتیایران