نام نویسنده: سیمین عزیزمحمدی
«دنیای اقتصاد» محل تامین منابع ۹ پیام‌رسان و اپلیکیشن محبوب را بررسی کرد. گزارش‌ها نشان می‌دهد عمده این اپلیکیشن‌ها از محل آبونمان، تبلیغات، استیکر و آنالیز بیگ دیتا تامین مالی می‌شوند. برخی از آنها نیز مانند اینستاگرام به شرکت‌های مادر وابسته هستند. تنها نمونه نادر تلگرام است که تاکنون یک پروژه غیرتجاری بوده است و به گفته مدیرانش از محل کمک‌های مردمی ادامه فعالیت داشته است. گرچه در آخرین ساعات روز گذشته اعلام شد تلگرام محیط کاربری جدید خود را تحت شبکه ارزهای رمزنهاد راه‌اندازی خواهد کرد و ارز دیجیتالی با نام «گرام» را برای خرید و فروش در محیط این اپلیکیشن پدید خواهد آورد.
چگونه شرکت‌ها و اپلیکیشن‌هایی با میلیون‌ها نفر کاربر و صدها نفر کارمند و برنامه‌نویس هنوز روش مشخصی برای درآمدزایی ندارند یا حداقل مدل درآمدزایی آنها از بیرون چندان مشخص نیست؟ این پرسشی کلیدی است که افراد متخصص تا افراد عادی می‌پرسند. هرچند یک پاسخ کلی برای همه کسب و کارها نمی‌توان ارائه داد اما واقعیت این است که بسیاری از این کسب‌وکارهای استارت‌آپی در سال‌های ابتدایی، رشد سریع را به درآمدزایی ترجیح می‌دهند به همین دلیل بخش عمده منابع سرمایه‌گذاری خود را صرف رشد و توسعه بازار می‌کنند و در سال‌های اولیه به سودآوری کسب‌وکار خود نمی‌اندیشند. با این حال همه این شرکت‌ها چه آنها که موفق شده‌اند و چه آنها که شکست خورده‌اند از نخستین نقطه شروع و دریافت سرمایه به خوبی زمان سودآوری و مدل درآمدزایی خود را می‌دانند و آن را با سرمایه‌گذاران و سهامداران خود نیز در میان گذاشته‌اند. آبونمان، تبلیغات، استیکر و آنالیز بیگ دیتا، از جمله مهم‌ترین شیوه‌های درآمدزایی در این اپلیکیشن‌ها است با این حال استراتژی‌های خروج (EXIT) که اصطلاحا برای به پول تبدیل کردن یک کسب‌وکار به کار می‌رود نیز در این شرکت‌ها مشابه سایر شرکت‌هاست از جمله عرضه به بورس (مثل اسنپ چت) یا فروش و جذب در دیگر شرکت‌ها (مثل واتس‌اپ). در ادامه به استراتژی‌های درآمدزایی برخی از پیام‌رسان‌های شناخته شده می‌پردازیم:
۱. فیس‌بوک
شبکه اجتماعی فیس‌بوک را سخت بتوان پیام‌رسان دانست چراکه این شرکت عملا یک شبکه اجتماعی بزرگ است با این حال فیس‌بوک هم خود پیام‌رسان دارد هم طی سال‌های اخیر نیز نشان داده به بازار پیام‌رسان‌ها بسیار علاقه‌مند است. جذب 1200 کاربر در 24 ساعت نخست راه‌اندازی فیس‌بوک، نشان می‌داد این شبکه اجتماعی محبوب آینده‌ای درخشان دارد. اگرچه در همان سال‌های نخست شکل‌گیری این شبکه، مارک زاکربرگ پیشنهاد خرید یاهو و گوگل را رد کرد، اما مایکروسافت توانست ۶/ ۱درصد سهام این وبگاه به‌همراه حق ویژه تبلیغ در آن را به قیمت ۲۵۰ هزار دلار بخرد. در نهایت، سهام فیس‌بوک برای نخستین بار در سال ۲۰۱۲ با ورود به بازار نزدک عرضه عمومی شد. اکنون که فیس‌بوک به محبوب‌ترین شبکه اجتماعی در جهان تبدیل شده، ارزش برند آن در سال گذشته نزدیک به ۶۲ میلیارد دلار بود.
درآمد فیس‌بوک همزمان با ورود به بازار سهام در سال ۲۰۱۲ از مرز پنج میلیارد دلار گذشت تا اینکه این رقم در سال ۲۰۱۶ به ۶۴/ ۲۷ میلیارد دلار رسید و سود خالص آن حدود ۲۲/ ۱۰ میلیارد دلار اعلام شد. همان‌طور که آمار سایت statista نشان می‌دهد بخش عمده این درآمد در حوزه تبلیغات است. فیس‌بوک به کاربرانش اجازه می‌دهد صفحه شخصی ایجاد کرده، دوستانشان را به آن صفحه اضافه کرده و عکس و اطلاعاتشان را به‌روز کنند. به این ترتیب، این شبکه اجتماعی با میزان اطلاعاتی که از کاربرانش جمع‌آوری می‌کند، فضای تبلیغاتی خوبی فراهم کرده است. همچنین فیس‌بوک، برندها را قادر می‌سازد تا بتوانند مستقیما طرفدارانشان را شناسایی کنند، به همین دلیل بازاریابان شرکت‌های بزرگی مانند دیزنی، کوکاکولا و نایک درصدد هستند بتوانند در جامعه میلیاردی این شبکه اجتماعی، صفحاتی داشته باشند و از ظرفیت‌های بازاریابی فیس‌بوک بهره‌مند شوند. البته فیلتر شدن این سایت در ایران و راه‌اندازی پیام‌رسان‌های موبایلی، باعث شد دیگر فیس‌بوک برای کاربران ایرانی جذاب نباشد.
مدل کسب و کار فیس‌بوک به شدت روی تبلیغات متکی است به‌طوری‌که اکثر درآمد شبکه اجتماعی از تبلیغات است. در سال ۲۰۱۵، حدود ۹۵ درصد از درآمد جهانی فیس‌بوک از تبلیغات به‌دست آمد و تنها ۵ درصد از درآمد حاصل از سایر بخش‌ها مانند هدیه، پرداخت بازی‌های روی پلت‌فرم فیس‌بوک، پست‌های تبلیغاتی کاربران و تجارت الکترونیک که اخیرا فیس‌بوک آن را آغاز کرده، بود. درآمد فیس‌بوک در بخش تبلیغات(بیش از ۱۷میلیارد دلار) در سال ۲۰۱۵، یک رکورد جدید برای این شرکت و افزایش قابل توجهی نسبت به سال‌های گذشته بود. آمریکا و کانادا بازارهای مهم برای فیس‌بوک هستند، به‌طوری که میانگین درآمد هر کاربر در این دو کشور(۵۴/ ۱۳ دلار) در سال ۲۰۱۵ بسیار بالاتر از میانگین جهانی(۷۳/ ۳دلار) است. در اروپا، درآمد متوسط فیس‌بوک برای هر کاربر ۵/ ۴دلار در طول همان زمان بود.
تبلیغات در اپلیکیشن فیس‌بوک منبع درآمدی امیدبخش برای این شرکت است که در سال ۲۰۱۵ حدود ۷۷درصد درآمد کل تبلیغات را تشکیل می‌دهد. درآمد حاصل از تبلیغات موبایلی فیس‌بوک از حدود ۱۳میلیارد دلار در سال ۲۰۱۵ به ۶۸/ ۶۰میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ افزایش خواهد یافت. دامنه فعالیت این شبکه اجتماعی خوشنام تنها به آنچه تحت عنوان فیس‌بوک شناخته شده خلاصه نمی‌شود چرا که این شرکت با خریدن اینستاگرام در سپتامبر ۲۰۱۲ به ارزش یک میلیارد دلار، خرید پیام‌رسان واتس‌اپ در سال ۲۰۱۴ به ارزش ۱۹میلیارد دلار، شرکت Oculus VR به ارزش دو میلیارد دلار، تولید محصولات جدید و… درصدد تنوع بخشی و توسعه بخش‌های درآمدزایی خود است.
۲. واتس‌اپ
آغاز به کار واتس‌اپ به سال 2009 برمی‌گردد که بنیانگذاران آن به دنبال ارائه جایگزینی برای smsهای گرانقیمت بودند. این برنامه امکان ارسال پیام متنی، صوتی، تصویری را فراهم می‌کند و در عین حال، تماس صوتی و تصویری از دیگر خدمات آن به حساب می‌آید. این پیام‌رسان روی تمام گوشی‌ها قابل اجرا بوده و اخیرا نسخه دسکتاپ آن نیز عرضه شد. امکان ایجاد گروه و کانال و ارسال انواع فایل‌های رایانه‌ای در این اپلیکیشن باعث شده، واتس‌اپ به یکی از محبوب‌ترین پیام‌رسان‌های جهان تبدیل شود. در آغاز سال 2017، این پیام‌رسان بیش از 2/ 1 میلیارد کاربر فعال ماهانه در سراسر جهان داشت و روزانه بیش از ۶/ ۱ میلیارد عکس و پیام را مدیریت می‌کند. البته اخیرا با توجه به فیلتر شدن تلگرام کاربرد آن در بین ایرانیان دوباره رونق گرفته است.
همان‌طور که اشاره شد این پیام‌رسان در سال ۲۰۱۴ به مالکیت شرکت فیس‌بوک درآمد و مالک جدید آن در ۱۰ماه تا پایان سال ۲۰۱۴ توانست نزدیک به ۳/ ۱میلیون دلار درآمدزایی کند. مدل درآمدی واتس‌اپ در ابتدا بر مبنای هزینه اشتراک بود، به‌طوری که کاربران برای هر بار دانلود یک دلار می‌پرداختند. در برخی کشورها سال نخست رایگان بود، پس از آن باید یک دلار پرداخت می‌شد. به این ترتیب، در بهترین حالت واتس‌اپ توانست از طریق ۷۰۰میلیون کاربر، ۷۰۰میلیون دلار درآمد کسب کند. اما از سال ۲۰۱۶، فیس‌بوک با فرض اینکه نمی‌تواند در بلندمدت این درآمد را به‌دست آورد، واتس‌اپ را رایگان کرد.
در برنامه واتس‌اپ هنوز برنامه تبلیغاتی وجود ندارد، اما فیس‌بوک اعلام کرد: از سال ۲۰۱۷، به دنبال افزودن قابلیت‌هایی به واتس‌اپ برای برقراری ارتباط با کسب و کارها و سازمان‌هایی است که کاربر می‌خواهد از آن مطلع شود و بشناسد. هدف این است که افراد به‌طور مستقیم با بانک‌ها، خطوط هوایی و غیره ارتباط برقرار کنند، در حالی که شرکت‌ها قبلا از طریق اشتراک‌ها هزینه پرداخت کرده‌اند. اگرچه صورت‌های مالی واتس‌اپ عمومی نیست، با این حال، فوربس برآورد کرده کل درآمد شرکت تا سال ۲۰۲۰ پنج میلیارد دلار باشد و متوسط درآمد هر کاربر به ۴ دلار می‌رسد. تا مارس ۲۰۱۷ واتس‌اپ ۲/ ۱میلیارد دلار درآمد داشت. این در حالی است که واتس‌اپ روزانه حدود یک میلیون کاربر، عمدتا در آمریکای لاتین، هند و اروپا، اضافه می‌کند.
به اعتقاد برخی تحلیلگران، هدف فیس‌بوک از خریدن واتس‌اپ دسترسی به داده‌های رفتار کاربران و اطلاعات شخصی آنها است. با توجه به اطلاعات موقعیت مکانی به اشتراک گذاشته شده از سوی کاربران، ارسال روزانه ۴۲میلیارد پیام و دسترسی به کل لیست تماس کاربران، فیس‌بوک به حجم بالایی از اطلاعات شخصی افراد دسترسی پیدا می‌کند و همه آنها در سرورهای فیس‌بوک ذخیره می‌شوند. مارک زوکربرگ قول داده بود که این داده‌ها برای بهبود هدف‌گیری مصرف‌کنندگان در تبلیغات فیس‌بوک مورد استفاده قرار نگیرد.
۳. وی چت
وی‌چت یک سرویس پیام‌رسانی موبایلی است که توسط شرکت چینی تنسنت برای نخستین‌بار در ژانویه ۲۰۱۱ منتشر شد. این اپلیکیشن رایگان از پرکاربرترین پیام‌رسان‌های جهان است به‌طوری که تا پایان نیمه دوم سال 2017 حدود 963میلیون کاربر فعال داشت. ۳۰۰ میلیون نفر درجهان از این برنامه به‌صورت رایگان استفاده می‌کنند. ویژگی‌هایی مانند گپ دو نفره یا گروهی با شکلک‌های متنوع، گپ صوتی، فرستادن تصویر و ویدئو، جست‌وجوی افراد نزدیک با GPS، گذاشتن مطلب و استاتوس، همچنین پسندیدن و گذاشتن دیدگاه، تماس تصویری، امکان تشکیل گروه‌های کاربران و گپ گروهی و امکان دستری به اتاق گفت‌وگوهای محلی براساس موقعیت GPS، باعث شد این پیام‌رسان جذاب باشد. اما ضعف امنیتی این اپلیکیشن مانع از آن شد که افراد کمتر سراغ آن بروند. وی‌چت پیش از این در ایران فیلتر بود که به تازگی رفع شده است.
به گفته تک‌کرانچ، وی‌چت اعلام کرد کل درآمدش در سال مالی ۲۰۱۶ حدود ۹/ ۲۱میلیارد دلار بوده و سالانه ۴۸درصد رشد کرده است. البته بیشترین رشد مربوط به سال ۲۰۱۲ بوده، زمانی که کل درآمد ۵۴درصد رشد کرد و به ۷میلیارد دلار رسید. وی‌چت چند روش درآمدزایی دارد. نخست سرویس پرداخت وی‌چت است. در چین از این برنامه برای پرداخت صورتحساب، سفارش کالاها و خدمات، انتقال پول به سایر کاربران و پرداخت در فروشگاه‌های دارای امکان پرداخت وی‌چت استفاده می‌کنند. با توجه به تعداد کاربران چینی این اپلیکیشن، درآمد قابل‌توجهی برای آن انتظار می‌رود به‌طوری که تا مارس سال ۲۰۱۶، وی‌چت بیش از ۳۰۰میلیون کاربر دارای چنین خدماتی دارد. همچنین وی‌چت کیف پول دیجیتالی برای پرداخت‌های خرد دارد. تبلیغات یا ارائه بسته‌های استیکری از دیگر منابع درآمد این پیام‌رسان است. با توجه به قابلیت یافتن کاربران نزدیک از طریق تکان‌دادن گوشی، فروشگاه‌های نزدیک کاربران با هماهنگی وی‌چت کاربران این فروشگاه‌ها را شناسایی می‌کنند و هدیه می‌دهند.
۴. اینستاگرام
شبکه اجتماعی اینستاگرام، پیام‌رسان رایگانی است که امکان به اشترک‌گذاری عکس و ویدئو همزمان در دیگر شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک، توییتر، تامبلر و فلیکر همرسانی را فراهم می‌کند. نسخه نخستین اینستاگرام در اکتبر ۲۰۱۰ راه‌اندازی شد. این سرویس به سرعت محبوبیت کسب کرد و به بیش از۱۰۰میلیون کاربر تا آوریل ۲۰۱۲ و ۶۰۰میلیون کاربر تا پایان سال ۲۰۱۶ رسید. در واقع، امروزه به یکی از مهم‌ترین کانال‌های ارتباطی افراد معروف با طرفدارانشان تبدیل شده است. در ایران نیز پس از تلگرام، محبوب‌ترین شبکه اجتماعی بین کاربران بوده که به یکی از کانال‌های راه‌اندازی تبدیل شده است.
هنگامی که فیس‌بوک این برنامه را در آوریل ۲۰۱۲ به ارزش حدود یک میلیارد دلار خرید، اینستاگرام تا اواخر سال ۲۰۱۳ درآمدی نداشت و از این حیث مورد انتقاد تحلیلگران قرار گرفت. اما تا دسامبر ۲۰۱۴، به گفته تحلیلگران سیتی‌گروپ، اینستاگرام ۳۵ میلیارد دلار ارزش داشت. مدل درآمد اینستاگرام هنوز به فیس‌بوک متصل است و تمام پول از طریق تبلیغات تولید می‌شود. در سال ۲۰۱۶، حدود ۹۷ درصد از درآمد سه ماهه سوم فیس‌بوک از اینستاگرام از تبلیغات به‌دست آمد. درآمد تبلیغات در سه ماهه سوم ۲۰۱۷ حدود ۸۲/ ۶میلیارد دلار بوده که ۵۹درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافت.
اینستاگرام در اکتبر ۲۰۱۳ تبلیغات را به پلت‌فرمش اضافه کرد و سپس با افزودن قابلیت دایرکت، امکان مستقیم عکس برای افراد خاص را ایجاد کرد. ارسال استوری زنده تا ۲۴ ساعت و ارتقای قابلیت‌های آن از راه دیگر امکان تبلیغات بیشتر در فضای اینستاگرام است. پست‌های حمایتی و تبلیغات گردشی(اینستاگرام به تبلیغ‌کنندگان اجازه می‌دهد یک پست را از طریق گروهی از تصاویر به اشتراک بگذارند) از دیگر اجزای منابع درآمدی این اپلیکیشن است.
۵. توییتر
یکی دیگر از پیام‌رسان‌های محبوب امروزی، توییتر است که به کاربران اجازه می‌دهد تا ۲۸۰حرف، پیام متنی(توییت) را ارسال کنند. در توییتر افزون برفرستادن نوشتار می‌توان فیلم، عکس و صوت نیز فرستاد. توییتر در سال ۲۰۰۶ از سوی جک دورسی ایجاد شده و آغاز به کار کرد. یکی از ویژگی‌های توییتر محدود بودن به تایپ تنها ۲۸۰ کاراکتر است. این ویژگی به قدری نو بود که به سرعت در بین کاربران اینترنت به محبوبیت رسید. این شبکه در ۳ ماهه دوم سال ۲۰۱۷ میلادی حدود ۳۲۶ میلیون کاربرداشته و در هر یک ساعت ۶۹میلیون ویدئو از طرف کاربران روی توییتر آپلود می‌شده است. البته این شبکه اجتماعی در ایران فیلتر است. توییتر حدود ۸۵درصد درآمدش را از تبلیغات به دست می‌آورد. درآمد تبلیغاتی توییتر در سه ماهه دوم سال گذشته، ۵۰۳میلیون دلار بود که نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۱۶ چهار درصد کاهش داشت. توییتر از توییت‌های تبلیغاتی، حساب‌های تبلیغاتی و ترند تبلیغاتی استفاده می‌کند.
این شرکت توییت تبلیغاتی را به بازاریابان می‌فروشد، سپس در فیدهای توییتر کاربران ظاهر می‌شود. این شرکت با استفاده از یک الگوریتم، فرصت‌های تبلیغات متناسب را ایجاد می‌کند تا مطمئن شود توییت‌های تبلیغاتی آن را به زمان بندی‌های کاربران مناسب می‌رسانند. با وجود درآمد تبلیغاتی، درآمد توییتر از طریق صدور مجوز پول ۲۲درصد افزایش یافته است. توییتر چهار شرکت زیرمجموعه دارد که آنها به تمامی توییت‌ها دسترسی مستقیم دارند. هر شرکت الگوریتمی برای داده کاوی را توسعه داده است که میزان پاسخ مصرف‌کننده به همه چیز اعم از برندها، فیلم‌ها و غیره را اندازه‌گیری می‌کند.
۶. وایبر
وایبر یکی دیگر از پیام‌رسان‌های نام آشنا در بین کاربران ایرانی است که در دوم دسامبر ۲۰۱۰ ابتدا برای آیفون، برای رقابت مستقیم با اسکایپ ارائه شد. به گفته وزیر ارشاد دولت یازدهم، در بهمن ۱۳۹۳، وایبر بیش از ۱۰ میلیون کاربر ایرانی داشت. با این حال، با ترویج تلگرام در ایران، این بازار را از دست داد. در این اپلیکیشن، علاوه بر پیام‌رسانی متنی، کاربران می‌توانند به تبادل تصاویر، ویدئو و پیام‌های رسانه‌ای بپردازند. در ۱۴ فوریه ۲۰۱۴ وایبر از سوی شرکت چندملیتی ژاپنی راکوتن به قیمت ۹۰۰میلیون دلار خریداری شد. تاکنون آمار مشخصی از درآمدزایی وایبر گزارش نشده، با این حال برآورد شده منابع درآمدی وایبر از طریق Viber out(امکان تماس با افرادی که برنامه وایبر را ندارند)، استیکرها، بازی و نرم افزار خدمات تلفنی بین‌المللی(به‌صورت ناشناس) است. به گزارش مالک این پیام‌رسان، وایبر در سال ۲۰۱۳ بیش از ۵/ ۱ میلیون دلار درآمد کسب کرده است.
۷. اسنپ
اسنپ (نام قدیم آن اسنپ چت بود) یک اپلیکیشن موبایلی است که کاربران با استفاده از آن می‌توانند تصویر و ویدئو را که به آن اسنپ می‌گویند، به لیستی از مخاطبان خود ارسال کنند. کاربران همچنین می‌توانند برای مشاهده تصاویر و ویدئوها، محدودیت زمانی قرار دهند که پس از به پایان رسیدن آن، این تصاویر از دید دریافت‌کنندگان مخفی و از سرورهای اسنپ نیز حذف می‌شوند. مردم در طول روز ۸ میلیارد ویدئو از طریق اسنپ‌چت تماشا می‌کنند. اپلیکیشن اسنپ روزانه بیش از ۱۰۰میلیون کاربر دارد که به‌طور میانگین ۲۵ تا ۳۰دقیقه از وقت خود را به‌طور روزانه صرف این اپلیکیشن می‌کنند. همین ویژگی باعث شد فیس‌بوک برای خرید این اپلیکیشن، 3 میلیارد دلار پیشنهاد دهد. گزارش بلومبرگ نشان می‌دهد 150میلیون کاربر روزانه اسنپ، در مقایسه با شاید 140میلیون کاربر توییتر، حاکی از برآورد ارزش 20 تا 25 میلیارد دلار ارزش برای اسنپ بوده که به‌طور قابل توجهی بیش از حد ارزش بازار توییتر است.
شرکت تحقیقاتی eMarketer برآورد کرده اسنپ از تبلیغات 8/ 149 میلیون دلار درآمد در سال 2016 ایجاد کرده است. همچنین پیش‌بینی کرده این رقم در سال 2017 افزایش چشمگیر حداقل 348میلیون دلاری خواهد داشت. مدل کسب و کار اسنپ منحصر به فرد است، این شرکت می‌داند که کاربران چه می‌خواهند و چگونه از طریق آن کسب درآمد کنند. با این حال، منبع درآمد اصلی اسنپ تبلیغات است. با این حال، برخلاف مدل کسب‌وکار توییتر، این شرکت هرگونه اطلاعات کاربران خود را نمی‌فروشد. از استراتژی جالب اسنپ برای افزایش تبلیغات می‌توان به ایجاد لنزها با استفاده از واقعیت افزوده برای تغییر چهره و صدا، افزودن فیلترهای تصویری، همکاری با شرکت شازم اشاره کرد.
۸. لاین
لاین، یک نرم‌افزار کاربردی پیام‌رسان فوری با امکاناتی مانند تبادل پیام‌های متنی، عکس، ویدئو و موسیقی، برقراری تماس صوتی و تصویری از طریق بسترهای اینترنتی است. لاین در سال ۲۰۱۱ در ژاپن راه‌اندازی شد و ظرف دو سال به بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی ژاپنی بدل شد. به‌طوری که در نوامبر۲۰۱۳ تعداد کاربران آن در سطح جهانی به مرز ۳۰۰میلیون نفر رسید که از این تعداد ۵۰ میلیون آن را ژاپنی‌ها تشکیل می‌دادند. البته لاین در همان ابتدای ورود به بازار ایران، مورد استقبال کاربران ایرانی قرار گرفت با این حال نتوانست اقبالی مانند تلگرام، اینستاگرام یا واتس‌اپ داشته باشد. عمده منابع درآمدی پیام‌رسان لاین از طریق تبلیغات، استیکر و بازی است. در سه ماه اول سال ۲۰۱۷، درآمد این برنامه پیام‌رسان ژاپنی بالغ بر ۳۸میلیارد و ۹۱۶میلیون ین برآورد شد که بخش عمده یعنی حدود ۳۶درصد آن بخش تبلیغات در اپلیکیشن لاین و ۲۷درصد از طریق بازی بود. درآمد این پیام‌رسان از بخش فروش استیکر ۸میلیارد ین و از تبلیغات در وب‌سایت ۶/ ۲میلیارد ین بود.
۹- تلگرام
تلگرام شناخته‌شده‌ترین و محبوب‌ترین پیام‌رسان فوری در بین کاربران ایرانی است؛ به‌طوری‌که با وجود اینکه این اپلیکیشن طرفدار قابل توجهی در جهان ندارد، نصف جمعیت ایران از کاربران آن هستند. تلگرام نه تنها وسیله ارتباطی برای ایرانیان بود، بلکه قابلیت آن باعث شده بود بسترساز بیش از حدود 9هزار کسب‌وکار رسمی شود. با این حال، این اپلیکیشن نزدیک به 10روز است که از دسترس کاربران ایرانی خارج شده است. تلگرام در سال 2013 تاسیس شد که علاوه بر امکان ارسال پیام متنی، صوتی، تصویری، فایل‌های کامپیوتری، برقراری تماس، قابلیت‌های ایجاد گروه، کانال و راه‌اندازی روبات را دارد که همین امر آن را تا حدودی از رقبای خود متمایز می‌کند. در مارس ۲۰۱۴، این برنامه ۳۵ میلیون کاربر ماهانه و ۱۵ میلیون کاربر روزانه داشت و ۸ میلیارد پیام در ماه ایجاد کرد. این رقم در سال ۲۰۱۵، به ۶۲میلیون کاربر فعال و ۱۲ میلیارد پیام در ماه رسید. در سپتامبر سال ۲۰۱۵، سامسونگ برنامه Socializer Messenger خود را روی تلگرام، یک پروژه منبع باز برای توسعه دهندگان، تاسیس کرد. همچنین پس از ممنوعیت واتس‌اپ در برزیل در دسامبر ۲۰۱۵، ۵/ ۱میلیون کاربر تلگرام را دانلود کردند. همه این اتفاقات در حالی بوده که تاکنون هیچ‌گونه خدمات پولی روی این اپلیکیشن تعریف نشده و به‌طور کامل رایگان بوده و مدل درآمد آن در حال حاضر بر اساس کمک‌های مالی است. به گفته مدیرعامل تلگرام، این برنامه یک پروژه غیر تجاری است. این در حالی بوده که تلگرام مدعی شده اطلاعات کاربران را جمع‌آوری نمی‌کند. پاول دوروف اخیرا گفته بود که از سیلیکون ولی خریدارانی به او پیشنهاد ۳ تا ۵ میلیارد دلار را برای تلگرام داده‌اند؛ اما وی حاضر به فروش آن نیست و فعلا هزینه‌های آن با سخاوت مردم به‌صورت کمک‌های بلاعوض تامین می‌شود. به گفته دوروف، فعلا تلگرام به اندازه کافی پول دارد و اگر نیاز به پول داشته باشد آن را اعلام می‌کند.
منبع : دنیای اقتصاد