نخستين جلسه رسمى تهيه سندملى ايران در جامعه اطلاعاتى
نام نویسنده: ندا دهقانى
ایران – باحضور وزراى كابينه نخستين جلسه كميسيون هاى تخصصى كميسيون ملى اجلاس سران در جامعه اطلاعاتى هفته آينده با دعوتنامه نماينده ويژه رئيس جمهورى براى ۱۰ وزير و مسؤولان ديگر تشكيل مى شود تا ۵ماه بعد از دستور خاتمى، اقدامات رسمى براى تهيه سند ملى مشاركت ايران در اجلاس تونس آغاز شده باشد.
هرچند تلاشها براى تشكيل ۷كميسيون تخصصى كميته ملى از ماهها پيش آغاز شده بود، اعضاى اين هفت كميسيون تاكنون نتوانسته اند در جلسه اى مشترك درباره وظيفه اصلى خود يعنى تهيه سند ملى گرد هم آيند.
به گفته محسن پازرى دبير كميته ملى «كنفرانس سران در اجلاس جامعه اطلاعاتى» كه كار پيگيرى تشكيل اين كميسيون ها را به عهده داشته براساس تصممات گرفته شده، قرار است هفت كميسيون تخصصى بررسى تهيه سند ملى را انجام دهند: «كميسيون هاى تخصصى زيرساخت، دسترسى به اطلاعات، امنيت، فرهنگ و تنوع زبانها، برنامه هاى كاربردى، اخلاق در محيط الكترونيك و كميسيون تخصصى رسانه ها.»
اين كميسيون ها براساس ۱۱ اصل تأكيد شده در اعلاميه اصول اجلاس ژنو تشكيل شده و در واقع تهيه گزارش ملى كشورهاى شركت كننده براساس اين ۱۱اصل يكى از برنامه هاى دولتها براى شركت در مرحله دوم اجلاس سران در جامعه اطلاعاتى تونس است.شوراى عالى اطلاع رسانى، وزارتهاى ارتباطات و فناورى اطلاعات، علوم، آموزش و پرورش، وزارت بازرگانى و صدا و سيما ۶ عضو اصلى كميسيون تخصصى زيرساخت هستند كه قرار است درباره قوانين لازم در حوزه آى تى، زيرساخت شبكه پهن باند، حاكميت اينترنت، PAPها و ICPها به بحث بنشينند.وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى به همراه صدا و سيما و شوراى عالى اطلاع رسانى هم وظيفه تصويب قوانين رسانه اى، بررسى آزادى بيان ومطبوعات، جنسيت و رسانه، حفظ امنيت محتواى فارسى در رسانه ها و … را در كميسيون رسانه ها به عهده دارند كه به اعتقاد پازرى يكى ازكاستى هاى اين كميسيون غيبت نمايندگان رسانه هاست كه بزودى اصلاح خواهد شد.
در كميسيون امنيت ، وزارت هاى كشور، ارتباطات و فناورى اطلاعات، علوم و وزارت اطلاعات در كنار دفتر ريست جمهورى و قوه قضاييه به بررسى حريم خصوصى كاربران ، احراز هويت، شبكه هاى مجازى خصوصى، پروتكل هاى امنيتى وحفاظت از داده ها خواهند پرداخت.وزارت فرهنگ وارشاد اسلامى ، مركز اسناد ومدارك علمى ايران، فرهنگستان زبان و ادبيات فارسى ، وزارت علوم و كميسيون ملى يونسكو نيز از اعضاى كميسيون فرهنگ و تنوع زبان ها هستند كه موضوعات مرتبط با آن ، وبلاگ ها ، يونى كد زبان فارسى، محتويات ديجيتالى براى ميراث فرهنگى ، حمايت از زبانهاى بومى و محلى و رسانه هاى بومى تعريف شده است.اعضاى هفت كميسيون متفاوت اما حوزه وظايف آنها در كل در ۵ محور خلاصه شده است : تدوين برنامه كارى كميسيون ، بررسى موانع ومشكلات مرتبط با موضوع تخصصى ، تشكيل كميته هاى فرعى و در نهايت تدوين سند ملى كميسيون.
همه اين تلاشها براى اين است كه ايران با دست پربعداز اجلاس ژنو در تونس شركت كند. اين دغدغه اى بود كه استادان دانشگاه درجلسه قبلى آمادگى براى شركت در اجلاس جامعه اطلاعاتى مطرح و براى سرعت كم كارها از دبير شوراى عالى اطلاع رسانى انتقاد كردند. نامه جهانگرد به ۱۰ وزير و سران نهادهاى مرتبط براى تشكيل جلسه دريكى از روزهاى ماه رمضان نشاندهنده به ثمر نشستن آن انتقادهاى خودمانى است اما در كنار همه اين مسائل گذشته از تهيه گزارش ملى كشور براى اجلاس بعدى، موضوع مهم ترى هم وجود دارد كه پازرى از آن اينگونه ياد مى كند: «از همه مهم تر آن است كه ببينيم براى رسيدن به اهداف جامعه اطلاعاتى چه مى خواهيم بكنيم . بايد بدانيم موقعيت و جايگاه ما كجاست».
شايد به اعتقاد پازرى مهم تر از به نتيجه رسيدن اين كميسيون هادر قالب يك گزارش ملى، كنار هم نشستن مديران وهمدلى و رسيدن به يك جمع بندى براى توسعه در راستاى نظام جديد جهانى و جامعه اطلاعاتى با اهميت باشد. اين نكته مهم وفرصتى حياتى براى كشورهايى است كه در زمينه هاى ديگر فاصله زيادى با جهان صنعتى دارند اما عده كمى ازمديران چنين نكته حساسى را درك كرده اند. به گفته پازرى، تنظيم سندملى تنها يكى از سه اقدام ايران براى شركت دردومين مرحله اجلاس سران در جامعه اطلاعاتى است و دو اقدام ديگر يكى تدارك براى حضور در اجلاس وديگر گروههاى پيگير روند فعاليت دبيرخانه اجلاس وشركت در گروههاى كارى است.
او مى گويد:«اجلاس جامعه اطلاعاتى يا WSIS را اينگونه نبينيم كه مانند ساير نشستهاى بين المللى يك اجلاس مقطعى است كه مى آيد و تمام مى شودو ما براى حضور بايد با دست پر و گزارشهاى كامل شركت كنيم. WSIS مبحث مهمى است كه مى خواهد بگويد ما چه اندازه براى حركت به سمت جامعه اطلاعاتى آمادگى داريم». او معتقداست، WSISيعنى حل مشكل كشور ما درزمينه فناورى اطلاعات. اينكه ما بالاخره يك استراتژى مشخص دراين حوزه داريم يا نه. تنهامتوليان زيادى وجوددارند كه نمى توانند در كنار هم به يك جمع بندى كامل برسند: «حضور دراين اجلاس شايد به نوعى نشان دادن چهره ايران و ساير كشورها از لحاظ پيشرفت فناورى اطلاعات باشد. مهم نيست ما آنجا چه سندمكتوبى ارائه مى دهيم. آن مهم است كه بگوييم آيا برنامه اى براى حضور در عرصه جامعه اطلاعاتى يافته ايم يا نه».
پازرى خبرمى دهد كه دبيرخانه اجلاس در ژنو از ايران و ساير كشورها خواسته پروژه هاى فعال درزمينه فناورى اطلاعات را چه متعلق به بخش خصوصى يا دولتى به اجلاس معرفى كند.
شنبه ۹ آبان ماه قرار است وزراى ارتباطات، اطلاعات، آموزش و پرورش، بازرگانى، علوم و تحقيقات، فرهنگ و ارشاداسلامى، كشور، كار و اموراجتماعى، بهداشت، اقتصاد و دارايى، رئيس قوه قضاييه، دبير كميسيون ملى يونسكو، رئيس فرهنگستان ادب و زبان فارسى و… خيلى از مسؤولان ديگر «كلنگ» تهيه سند ملى ايران را براى شركت دراجلاس سران بزنند تا شايد سالهاى نزديك آينده، توسعه فناورى اطلاعات دغدغه همه مديران تصميم گير شود.