نام نویسنده: مريم عسگري
مراكز خريد و فروش كامپيوتر طي سال‌هاي اخير چه از لحاظ كمي و چه از نظر تنوع عرضه محصولات رشد چشمگيري داشته‌اند.
به طوري كه امروزه ده‌ها مرکز خرید و فروش وسایل دیجیتالی و کامپیوتری در سطح شهرهای بزرگ وجود دارند و همچنين شاهد گسترده شدن حوزه فعاليت محصولات اين گروه هستيم. به طوري‌كه در مراكزي چون هايپرماركت‌ها بخشي به عرضه محصولات ديجيتالي و كامپيوتري اختصاص يافته است.
البته در تهران رشد این مراکز و همچنين عرضه كالاهاي ديجيتالي و كامپيوتري در هايپرماركت‌ها و… محسوس‌تر بوده است و هر از چند گاهي شاهد اضافه شدن يك مركز يا بازار فروش كامپيوتر به مجموعه هستيم. اما تقريبا هيچ يك از اين مراكز از استانداردهاي جهاني لازم بهره‌مند نبوده و با وجود اينكه اين مراكز به عرضه كالاهاي مدرن و تكنولوژيك مي‌پردازند، اما به شيوه‌اي كاملا سنتي (چه از لحاظ سيستم توزيع و چه از لحاظ نحوه معاملات و…) اداره مي‌شود.
كارشناسان مي‌گويند به غير از اعمال شيوه‌هاي سنتي تجارت در بازار خرده‌فروشي كامپيوتر، اين مراكز از لحاظ فضا و ساختا نيز دچار ايرادات بسياري هستند. ايراداتي كه ما در اين گزارش قصد پردازش آنها را داريم و سعي كرده‌ايم با استفاده از نظرات كارشناسان به اين پرسش كه استانداردهاي جهاني از لحاظ ساختار و فضا و… در سطح جهاني چيست و بازارهاي كامپيوتر ما در چه وضعيت قرار دارند پاسخ دهيم. پس اگر به اين موضوع علاقه‌منديد اين گزارش را بخوانيد.
فضاهاي غير استاندارد براي عرضه كالاهاي تكنولوژيك
اگر چه كارشناسان به رشد مراكز خريد و فروش كامپيوتر از لحاظ كمي و در پاره‌اي موارد از لحاظ كيفي اعتقاد دارند، اما نظر كلي آنها در رابطه با فضاي كسب‌وكار فعالان اين حوزه و بازاري كه مصرف‌كننده و فروشنده با هم مواجه مي‌شوند (بازار خرده‌فروشي) مثبت نيست و معتقدند، ايرادات بازارهاي كامپيوتر ما به مراتب بيش از نقاط قوت است. به گفته آنها بازارهاي كامپيوتر ما كه اكثرا به طور تخصصي به عرضه كالاهاي حوزه آي تي و ديجيتال مي‌پردازند از استانداردهاي جهاني كه كشورهاي توسعه يافته از آنها پيروي مي‌كنند برخوردار نبوده و حتي در برخي از موارد از استانداردهاي كشورهاي در حال توسعه نيز عقب‌تر است.
از نظر آنها عدم تجهيز اين مراكز به استانداردهاي جهاني چه از لحاظ ايمني و امنيتي و چه از لحاظ رفاهي و از منظر مشتري مداري از ايراداتي است كه به بازارهاي كامپيوتر داخلي گرفته مي‌شود. چرا كه اكثر اين مراكز خريد فاقد امكانات مهم و استانداردهايي چون،سيستم توزيع و حمل‌ونقل مناسب چه در سطح عمده و چه در سطح خرده‌فروشي، عدم تجهيز به پاركينگ عمومي، عدم تجهيز به سيستم مجهز اطفاي حريق و ضد سرقت به معناي واقعي، عدم برخورداري از امكانات رفاهي براي مشتري مانند اينترنت بي‌سيم رايگان براي تست دستگاه و… هستند. علاوه بر اينها گروهي به موقعيت قرارگيري اين مراكز اعتراض داشته و مي‌گويند، قرارگيري اين مراكز در نقاط مركزي شهر كه در محدوده طرح ترافيك قرار دارد و در پاره‌اي موارد شمال شهر از ايرادات اساسي براي چنين بازاري با مشتريان فراوان به حساب مي‌آيد.
در اين باره سهيل تركان، مدير اجرایي شركت فراسو در اين باره به «دنياي‌اقتصاد» گفت: يكي از ايرادات مهمي كه مي‌توان به بازارهاي كامپيوتر گرفت موقعيت قرارگيري اين مراكز تخصصي است. چرا كه اكثر اين مراكز در مركز شهر و در محدوده طرح ترافيك واقع شده‌اند و فاقد پاركينگ عمومي هستند. يكي دو مركز كه در محدوده خارج از طرح ترافيك واقع شده‌اند نيز فاقد پاركينگ عمومي هستند و در مناطق شلوغ و پرترافيك واقع شده‌اند. به اين ترتيب خريدار براي مراجعه به بازار با مشكل مواجه مي‌شود. به گفته وي، براي خريداري كه قصد خريد يك ماوس 15 تا 20 هزار توماني را دارد صرف ندارد 5 هزار تومان يا بيشتر صرف پرداخت كرايه كند تا به بازار كامپيوتر برسد! وي همچنين افزود: در ايران مرز بين مراكز عمده و خرده‌فروشي مخدوش است و ما عرضه‌كنندگان تخصصي داريم كه كار عمده فروشي و خرده فروشي را با هم انجام مي‌دهند و اين يك ايراد بزرگ است!
سيامك غنیمی فرد، مدير عامل شركت نقش نيز در اين باره به «دنياي اقتصاد» گفت: دسترسي به مراكز خريد و فروش كامپيوتر و عدم تجهيز اين مراكز به حداقل امكانات رفاهي نظير پاركينگ، استاندارد نبودن اندازه فروشگاه‌ها (كوچك بودن فروشگاه‌ها) عدم وجود شركت‌هاي مسوول بابت ارائه خدمات پس از فروش مناسب و ايجاد فضاي فكري و بون استرس براي مشتري، عدم تجهيز مراكز به سيستم‌هاي ايمني و امنيتي و… از ايرادات بازار كامپيوتر ماست.وي همچنين افزود: عدم تجهيز مراكز خريد و فروش كامپيوتر به اينترنت بي‌سيم نيز يك نقص به حساب مي‌آيد. اما اين اتفاقي است كه در اكثر كشورها حتي كشورهاي توسعه يافته نيز مشاهده مي‌شود و اين ملاك استاندارد بودن يا نبودن مراكز خريد و فروش كامپيوتر نيست.
كوروش عباسي، مدير روابط عمومي شركت آواژنگ نيز در اين باره به
«دنياي اقتصاد» گفت: به غير از ايرادات ساختاري از لحاظ فضا و ميزان امنيت و… كه به آن اشاره شده است، بازار ما با ايرادات ديگري مواجه است كه به اندازه ساتار و فضا مشكل ساز است. از نظر وي، فروشنده محور بودن بازار كامپيوتر ما مشكلي اساسي و مهم است كه بايد به آن پرداخته شود. وي معتقد است در تمام دنيا اين مشتري است كه در بازار حرف اول و آخر را مي‌زند و نياز مشتري است كه به بازار سمت و سو مي‌دهد. اما در ايران برعكس اين اتفاق رخ مي‌دهد و اين فروشنده است كه به علت فقر آگاهي خريدار بازار را در دست دارد. وي كه معتقد است از لحاظ استانداردهاي جهاني در مورد بازارهاي كامپيوتر در حد كشورهاي عقب‌مانده هستيم، مي‌گويد: بازار كامپيوتر ما بازاري بزرگ است كه بزرگي بازار باعث شده است مديريت و نظارت بر آن سخت شود.
بكائي، مدیرعامل شکت سیب گستران پارسیان نيز با تاييد غيراستاندارد بودن بازارهاي كامپيوتر از لحاظ امكانات ايمني و. .. به «دنياي اقتصاد» گفت: به غير از ايرادات ساختاري بازار ما با مشكل وجود فروشندگان و فعالان صنفي بدون دانش و اختلاط صنفي مواجه است. به گفته وي تغيير راحت كاربري يكي ديگر از ايراداتي است که بايد به بازار گرفت كه اينها ناشي از عدم كنترل و نظارت روي بازار است.
بازار تخصصي يا عمومي!
طي سال‌هاي اخير شاهد هستيم كه كالاهاي كامپيوتري از حوزه تخصصي خود خارج شده و پا به مراكز خريد و فروش عمومي نظير هايپر ماركت‌ها و… گذاشته است.
اگر چه اين موضوع از نظر برخي از كارشناسان حركتي مثبت است، اما گروه ديگري از كارشناسان نسبت به اين موضوع واكنش نشان داده و مي‌گويند چنين اقدامي به بازار تخصصي كامپيوتر ما صدمه مي‌زند.
مدير اجرایي شركت فراسو كه از موافقان اين طرح است در اين باره به «دنياي اقتصاد» مي‌گويد: تخصصي بودن بازار كامپيوتر از تفاوت‌هاي مهم بازار ما با كشورهاي توسعه‌يافته است.به گفته وي در اكثر كشورهاي توسعه يافته اكثر كالاهاي كامپيوتري مورد نياز خريداران در سوپرماركت‌هاي بزرگ و مراكز عمومي عرضه مي‌شوند و كالاهاي فوق حرفه‌اي و تخصصي در مراكزي تخصصي در خارج از شهر عرضه مي‌شوند. ولي در ايران مراكز كاملا تخصي هستند. مثلا بازار ايرانيان و علاءالدين اكثرا به عرضه موبايل و پايتخت به عرضه كامپيوتر مي‌پردازد كه از نظر من ماهيت وجود چنين مراكز تخصصي زير سوال است. به گفته تركان، اين موضوع كه در ايران برخي از مراكز عمومي در ايران شروع به عرضه كالاهاي كامپيوتري كرده‌اند بسيار خوب و حركتي مثبت است و فكر مي‌كنم بازار كامپيوتر ما به سمت عمومي شدن پيش مي‌رود.غنيمي فرد نيز با بيان اين مطلب كه عرضه كالاهاي كامپيوتري در مراكز عمومي اقدامي مثبت است، گفت: اين اتفاق خوب است اما من با اين نظر كه وجود بازار تخصصي نقطه ضعف ماست مخالف هستم. به گفته وي، وجود بازار تخصصي لازم است اما عره كالاهاي كامپيوتري در مراكز عمومي هم خوب است!
منبع : دنیای اقتصاد
