نام نویسنده: مينو مومنى
دنياى اقتصاد – اين روزها به هرجاى ايران كه قدم بگذارى از شهرهاى بزرگ و مركزى گرفته تا روستاهاى دور افتاده همه و همه به نوعى درگير تب و تاب دومين انتخابات سراسرى شوارهاى اسلامى شهر و روستا هستند و در اين ميان هر كانديداى مستقل يا وابسته به حزب و ارگان خاص درصدد است تا با شعار تبليغاتى مناسب بتواند راى بيشترى را كسب كند. اما در اين ميان توجه خيل عظيمى از كانديداها به اين پديده عصر تكنولوژى يعنى اينترنت بسيار چشمگير است تا آن جا كه بعضى از كانديداها در شعار هاى تبليغاتى هدف اصلى برنامه هاى خود را به نوعى به اينترنت مرتبط ساخته اند به عنوان نمونه شعار يكى از احزاب ”گام دوم شهر الكترونيكي“ است .
اين حزب در ادامه و تكميل اين شعار تبليغاتى چنين مى گويد: سيستم تصميم گيرى ، تصميم سازى و ارائه خدمات به مردم در شهر بايد به سمت الكترونيكى كردن بيش برود و ما فكر مى كنيم اين كار ممكن است (يعنى با راى دادن به ما)، شهر الكترونيكى همان شهر اينترنتى است كه تصميم سازى و اعمال آن توسط مديريت واحد شهرى توسط اينترنت و مبتنى ب ICT انجام مى پذيرد.
به هر حال غير از اين موارد يعنى بهره گيرى از واژه اينترنت در شعار تبليغاتى بعضى از كانديداها ، مسئله ديگرى كه در اين دوره انتخابات بيشتر جلب نظر مى كند ايجاد وب سايت هاى اختصاصى از سوى كانديداها براى معرفى خود و برنامه هايشان است .
استفاده تبليغاتى از اينترنت براى انتخابات مختلف در كشورمان داراى چه پيشنه اى است اين سئواليست كه حسين سلطانى كارشناس اينترنت اين گونه پاسخ مى دهد: اولين استفاده از اينترنت براى تبليغات فكر مى كنم از اولين دوره انتخابات رياست جمهورى آقاى خاتمى شكل گرفت به اين صورت كه عده اى از ستاد انتخابات ايشان براى تبليغات ز اين وسيله استفاده كردند و همزمان با ايشان چند كانديداى ديگر نيز از اينترنت براى تبليغات خود بهره گرفتند.
سلطانى در ادامه مى افزايد: استفاده از اينترنت براى تبليغات انتخاباتى شايد در كشور ما يك كار جديد محسوب مى شود اما در كشورهاى ديگر مانند كشورهاى غربى اينترنت به مثابه يك رسانه قوى مورد استفاده قرار مى گيرد و اثر گذارى بسيار بالاى روى مردم دارد، مردم در اين كشور ها به طور شبانه روزى به اينترنت وصل هستند آن هم با سرعت بسيار بالا تا آن جا كه به صورت مستقيم از طريق اينترنت فيلم نگاه مى كنند.
اين كارشناس در ادامه مى افزايد: در كشورهاى پيشرفته به خاطر بستر منسب اينترنت اكثر افراد در نيوزلترهاى عضو مى شوند و مرتبا براى موضوعات مورد نظر و دلــــخواهشان از سوى اين مراكز E-mali هاى ارسال مى شود يعنى به نوعى اين افراد يك ارتباط مستمر با اينترنت دارند و…
به طور كلى روى آورى كانديداهاى دومين دوره انتخابات شوراها به تبليغات روى اينترنت مى توان به چند دليل باشد. اين تعداد از كانديداها متوجه شده اند كه قشرى از مردم خصوصا جوانان براى كسب اطلاعات و اخبار چندان توجه اى به رسانه هاى فعلى ندارند چرا كه اين افراد براى دستيابى به اطلاعات ، رسانه اى مثل اينترنت را در گزينش اول خود قرار داده اند به همين علت اين كانديداها علاوه بر تبلغات مختلف و وسيع در سطح شهر مبادرت به تبليغات اينترنتى نموده اند تا بدين وسيله بتوانند اين تعداد قشر مخصوص را نيز به خود جلب كنند.
البته ذكر اين نكته ضروريست كه براى يك كانديداى انتخاباتى تبليغ حرف اول است و كسى كـــــه ميليون ها تومان فقط صرف تبليغ بروشورهاى خيابانى كرده است هزينه راه اندازى يك سايت در مقابل اين هزينه هاى هنگفت از رقم بسيار پايينى برخوردار است.
يك طراح وب سايت در مورد هزينه و راه اندازى سايت هاى تبليغاتى مى گويد: هزينه طراحى سايت براى هر فعاليتى در داخل كشور قيمت مشخصى ندارد اما طبيعتا استفاده از برنامه نويسى روى وب بسيار پر هزينه تر از زانى است كه سفارش دهنده صرفا چند صفحه ايستا (صفحاتى كه اطلاعات موجود در آن ثابت و بدون تغيير است ) در خواست مى كند ، در مورد انتخابات با توجه با اين كه نامزدها صرفا در محدوده زمانى انتخابات نياز به تبليغ دارند و به جز معرفى و يك بيوگرافى و چند عكسى عملا اطلاعات ديگرى براى وب سايت خود استفاده نمى كنند از صفحات ثابت و ايستا بهره گرفته مى شود .
وى هم چنين مى افزايد: هر چند قيمت اين صفحات بسيار پايين است اما برخى از شركت هاى تبليغاتى و طراحان صفحات وب با استفاده از وضعيت بازار در زمان انتخابات مبالغ زيادى را از كانديداهاى انتخاباتى دريافت مى كنند البته بالاترين مبلغ در عرصه وب اصلا قابل مقايسه با تبليغات از نوع ديگر هم چون چاپ پوستر رنگى و يا قرار دادن تبليغ در روزنامه ها نيست.
به گفته اين طراح وب هزينه تمام شده براى ثبت يك Domain و اختصاص حداكثر 5 مگ فضا به ندرت به 10 تا 15 هزار تومان مى رسد . اما گاهى براى همين مقدار فضا هزينه اى بالغ بر 100 هزار تومان دريافت مى شود.
اين طراح وب سايت در پاسخ به اين پرسش كه معمولا تكليف وب سايت هاى انتخاباتى بعد از گذشت دوران انتخابات چه مى شود مى گويد: تقريبا اكثر اين وب سايت ها پس از دوران انتخابات (چه كانديدا در انتخابات پيروز شود يا شكست بخورد) فراموش مى گردد. در حالى كه همين صفحات معرفى ساده مى تاند با كمى هزينه و مديريت به يك آرشيو كامل از فعاليت هاى يك سياست مدار تبديل شود.
وى هم چنين مى افزايد: چنين نگرش كوتاه مدت و منفعت طلبانه به اينترنت نشان دهند فقدان شناخت و درك درست از پديده اينترنت و قابليت هاى موجود در آن است .
به طور كلى تبليغات اينترنتى به غير از مقرون به صرفه بودن آن به خاطر بعضى از مسايل ديگر نيز مورد توجه كانديداها قرار گرفته است چرا كه كانديداها مى توانند به راحتى و در كمال آرامش در يك فضاى آزاد به معرفى خود و برنامه هايشان بپردازند و ديگر مثل تبليغات سطح شهر نبايد نگران پاره شدن پوسترهاى تبليغاتى خود يا رقابت شديد با رقيب انتخاباتى ود در محل نصب آگهى باشند.
علاوه بر اين تبليغات انتخاباتى در اينترنت حسن ديگرى را نيز دارد چرا كه كانديداها مستلزم رعايت موارد قانونى مانند قطع تبليغات 24 ساعت قبل از شروع راى گيرى و موارد ديـــــــــگر را ندارند و مى توانند تا لحظه شروع راى گيرى و بعد از آن نيز به نوعى در سايت خود به تبليغات انتخاباتى بپردازند.
اين روى آورى يكباره به اينترنت از سوى اين تعداد كانديدا آيا روى فضاى فعــــــــــلى اينترنت تاثير مى گذارد، سلطانى در اين باره مى گويد: تاثير آنچنانى نمى گذارد اما اين رويه تبليغاتى نشان مى دهد كه اين افراد موجبات تاثير گذارى اينترنت روى مردم را به نوان يك اصل پذيرفته اند و متوجه شده اند كه يك عده از مردم از اينترنت اثر مى پذيرند ، هم اكنون قشر سياسى ما از اينترنت تاثير گرفته و در حال حاضر اين گونه استفاده از اينترنت نشان مى دهد قشر سياسى براى اهداف خاصى مثل انتخابات از اينترنت تاثير گرفته اند و اين كار باعث مى شود در آينده رفته رفته بر روى قشر بيشترى از جامعه اين پديده تاثير خود را بگذارد.
يك كارشناس اينترنتى در همين رابطه مى گويد : اينترنت فضاى مناسبى براى ارايه اطلاعات و تبليغ است، اساسا خود اينترنت به دليل وجود تبليغات، تجارت و مبادلات مالى تا كنون زنده مانده و رشد كرده است اما طبيعتا تبليغات يك تخصص است و نياز به افراد با تجربه و هم چنين اطلاعات دقيق و به روز شده دارد بنابراين براى استفاده هاى كوتاه مدتى چون انتخابات تبليغ روى اينترنت عملا هدر دادن پول و هزينه است .
وى در ادامه مى افزايد: در حاليكه با استفاده از اين تكنولوژى مى توان به عنوان مثال اطلاعات همه كانديداها را با سوابق و تفضيلات فراوان به صورت يك بانك اطلاعاتى روى وب قرار داد و به نوعى دسترسى شهروندان به اطلاعات كانديداها را افزايش داد تا انتخاب نيز دقيق تر صورت بگيرد.
يك وب سايت ايجاد شده براى تبليغات انتخاباتى بايد داراى چه ويژگى هاى باشد در اين رابطه يك كارشناس اينترنت چنين نظر مى دهد: با تمامى كم و كاست هاى موجودى كه در وب سايت هاى تبليغاتى به چشم مى خورد با اين حال به نظر من كانديداها بايد به اين نكته توجه داشته باشند كه اگر اينترنت را براى تبليغات خود استفاده كردند بدانند كه در اينترنت برنامه ها و نظرات آنها حداقل براى مدت زمان كمى هم كه شده ثبت مى شود و تفاوت فاحشى با تبليغات خيابانى دارد بنابراين كانديداها بايد در ارايه برنامه و ايده هاى خود بسيار صادقانه رفتار كنند .
در همين رابطه سلطانى نيز چنين اعتقادى دارد: اگر كسى مى خواد با بهره بردارى از اينترنت براى خود تبليغات داشته باشد بايد به اين نكته توجه كند كه كسى در اين راه موفق است كه براى جلب مخاطب خودش صادقانه عمل كند تا بتواند اعتماد مورد نياز را در كمترين زمان بدست آورد بهترين گزينه من اين است كه كانديداها در وب سايت خود حتما بخشى را به پرسش و پاسخ اختصاص دهند و حتما در اين بخش سعى كنند سانسور را كنار بگذارند و بسيار شفاف با مردم در ارتباط باشند.
سلطانى در پاسخ به اين سئوال كه چرا اكثر كانديداها بعد از فروكش كردن تب انتخاباتى وب سايت هاى خود را به فراموشى مى سپارند مى گويد: اين نوع برخورد ارتباط مستقيمى با درك افراد از اينترنت دارد چرا كه سايت به منزله خانه است اين افراد فكر مى كنند اين سايت ها خانه هاى اجاره اى هستند كه براى 10 تا 20 روز و تبديل شدن ه ستاد انتخاباتى اجاره شده اند اما اگر ما از راه اندازى يك سايت درك درستى داشته باشيم بايد بدانيم كه يك سايت يك خانه شخصى است كه نبايد آن را خراب كرد، ما خانه اى ساخته ايم و در آن به معرفى خود و برنامه هايمان پرداخته ايم و در اين مدت عده اى به ما اعتماد كرده و از طريق هاى مختلف مثل E-mali با ما در تماس بوده اند سئوال كردند و جــــواب گرفته اند بنابراين شايسته نيست كه اين خانه ويران شود و بايد در آن هميشه به سوى مشتاقان باز باشد.
وى در ادمه مى افزايد: اينترنت يك ديناى مجازى است و كانديداها بايد بدانند اگر اينترنت را براى تبليغات خود برگزيدن و در صورت موفق شدند نبايد به بهانه ازدحام كار و شلوغى اين پل ارتباطى را قطع كنند. بايد اين راه هميشه باز باشد چرا كه آنها هميشه به حمايت مردم نياز دارند.
سلطانى در مورد اينكه چه پيشنهادى براى كانديداهاى كه از اينترنت براى تبليغات خود بهره جسته اند داريد، مى گويد: اگر عده اى آمدند و اينترنت را براى تبليغات انتخاب كردند نشان مى دهد كه به درستى اين افراد دريافته اند كه نمى توان اينترنت را ناديده گرفت . پس چه خوب است وقتى همين كانديداها در انتخابات موفق شدند و به پست هاى رسيدند اينترنت را فراموش نكنند و در رشد اين پديده تا حد توان كمك برسانند.
***
به هر حال به كار گيرى اينترنت در تبليغات از سوى كانديداهاى شوراى شهر نشان دهنده قبول و پذيرش اينترنت به عنوان يك رسانه و پايگاه اطلاعاتى است خصوصا از سوى كسانى كه قرار است به زودى در پست هاى مهمى ايفاى نقش كنند. اين محبوبيت چند روزه اينترنت نزد فعالان سياسى و اجتماعى كشور را بايد به فال نيك گرفت و به آينده اينترنت نگاه خوشبينانه اى داشت و رفته رفته بعضى از نظرات غير كارشناسانه را به فراموشى سپرد كه از اينترنت به عنوان يك پايگاه شيطانى ياد مى كردند.
